دروازه مزارشریف

دروازه با دیوار شهر که در کنار آن جای داشت، زیر فرمانروایی شوروی در ۱۷ مه ۱۹۳۹ به بهانهٔ «پیشگیری از رفت وآمد عادی در شهر» ویران شدند.
این دروازه نام خود را از آرامگاه بهاءالدین نقشبند که در نزدیکی دروازه بود گرفته است این آرامگاه که هنوز هم زیارتگاه اصلی بخارا شمرده می شود، از سوی مردم بخارا خیلی دوست داشته می شود و زائران درون کشوری و برون کشوری و همچنین گردشگران فراوانی را سوی خود می کشاند.
به پیشنهاد فرمانروای شیبانی، امیر نصرالله ( ۱۸۲۷–۱۸۶۰ ) ، جاده سنگفرشی که امروزه چیزی از آن نمانده است، میان دروازه و آرامگاه کشیده شد.
نزدیک دروازه مزارشریف، آغازگاه راه اصلی آب بخارا یعنی کانال شاهرود ( سوی جنوب ) و همچنین یک دفتر بازرسی که افزون بر دیگر امور کنترل آب بخارا را نیز بر دوش داشت دیده می شد. در آن نزدیکی یک ساختمان ویژه کنسول ( ساخته شده در پایان سدهٔ نوزدهم با راهنمایی مهندسان روسی ) و یک ایستگاه پستی و تلگرافی نیز جای داشته است.