در فلاحت و کشاورزى

[ویکی نور] در فلاحت و کشاورزى عنوان رساله ای است که در موضوع فلاحت و کشاورزى توسّط فخر رازى به رشتۀ تحریر درآمده است.
این رساله به همراه سیزده رساله دیگر در مجموعه ای به نام چهارده رساله توسط محمدباقرسبزواری گردآوری گردیده است.
این رساله از یک مقدّمه و دوازده مسأله تشکیل یافته است در مقدّمه گفته مى شود که فلاحت به معناى برزگرى و درخت نشاندن است و ریشۀ آن از شکافتن زمین است لذا عرب به لب زیرین شکافته افلح گوید در فایدۀ این علم گفته مى شود که اصل همۀ صفت هاست و از پرمنفعت ترین علوم بشمار مى آید و حضرت آدم(ع) اوّلین کسى بود که در روى زمین کشاورزى نمود و بعد از ایشان انبیاء و اولیاى زیادى به کار کشاورزى پرداختند
در مسالۀ اوّل علامات زمینهاى خوب و بد را بیان مى کند اگر زمینى خاکش سیاه و گلش سرخ باشد آن زمین براى کشاورزى و درختکارى خوب است چون هم بارانهاى زیادى را در خود ذخیره مى کند و هم به آب اندکى قناعت مى ورزد امّا زمینى که گل آن سفید و شوره اى باشد اصلا فایده اى نمى بخشد.
در مساله دوّم به زمان درو کردن گندم و جو اشاره کرده و نحوۀ نگهدارى آنها را بیان مى کند.درو کردن جو باید زودتر انجام شود چون اگر دیرتر درو شود کاهش وزن پیدا کرده و کشاورز متضرّر مى شود ولى گندم را زمانى درو مى کنند که هنوز طعم آن شیرین بوده و مرطوب باشد در نحوۀ نگهدارى آنها گفته مى شود که در انبار باید سوراخ هاى زیادى وجود داشته باشد تا بخار از آنها تخلیه شود همچنین انبار نباید نمناک بوده و نزدیک اصطبل باشد چون موجب فساد آنها مى شود.
مسالۀ سوّم دربارۀ نحوه آفت زدایى رز صحبت مى کند که یکى از آفت هاى مهم رز کرم و غنچه است اگر در وقت بریدن رز داس را به سیر بمالیم این مساله حل مى شود و در وقت وزش باد کرم و غنچه از بین مى رود.