دبیرخانه سازمان ملل متحد

دبیرخانه سازمان ملل متحد ( به انگلیسی: United Nations Secretariat ) یکی از شش رکن اصلی سازمان ملل متحد است. فصل پانزدهم منشور ملل متحد اختصاص به دبیرخانه دارد. دبیرخانه زیر نظر دبیرکل سازمان ملل متحد فعالیت می کند و اطلاعات و امکانات لازم را برای جلسات اعضای سازمان ملل فراهم می نماید. دبیرکل همچنین موظف به اجرای تکالیفی است که مجمع عمومی، شورای امنیت سازمان ملل متحد یا دیگر نهادهای سازمان ملل بر عهده او می گذارند. کلیه کارمندان دبیرخانه منحصراً توسط دبیرکل انتخاب می شوند و فقط در مقابل دبیرکل پاسخگو هستند. [ ۱] کارمندان دبیرخانه از امتیازات و مصونیت های دیپلماتیک برخوردارند. [ ۲]
بنا بر منشور سازمان ملل، در استخدام کارمندان دبیرخانه سعی بر این است تا افرادی «با بالاترین درجه کارایی و قابلیت و درستی» و با توجه به اهمیت در نظر گرفتن تنوع جغرافیایی، از میان اتباع کشورهای عضو انتخاب شوند. [ ۱]
دبیرکل و کارکنان دبیرخانه فقط مسئول سازمان هستند و نباید در انجام وظایف خود از هیچ دولتی یا نهادی خارج از سازمان دستور بگیرند یا دنبال گرفتن آن بروند. آن ها فقط پاسخگوی سازمان ملل متحد هستند و از هر عملی که منافی موقعیت شان به عنوان مأموران رسمی بین المللی باشد، باید خودداری نمایند. هر عضو ملل متحد بر اساس منشور متعهد می شود به ویژگی منحصراً بین المللی مسئولیت های دبیرکل و کارمندان آن احترام بگذارد و درصدد برنیاید تا آنان را در اجرای وظایف شان تحت نفوذ قرار دهد. [ ۳] اگرچه مقر اصلی دبیرخانه سازمان ملل متحد در نیویورک قرار دارد اما سایر دفاتر این سازمان حضوری چشم گیر در سراسر جهان دارند. سه مرکز اصلی فعالیت دبیرخانه در ژنو، وین و نایروبی است. [ ۴]
بان کی مون دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد در ژوئن ۲۰۱۰ در خصوص کارمندان این سازمان گزارش داد دبیرخانه حدود ۴۴۰۰۰ کارمند در سراسر جهان دارد. [ ۵]
• دفتر دبیرکل ( OSG )
• دفتر نظارت بر خدمات داخلی ( OIOS )
• دفتر امور حقوقی سازمان ملل ( OLA )
• ادارهٔ امور سیاسی ( DPA )
• ادارهٔ امور خلع سلاح ( UNODA )
• دفتر کاهش خطر بلایا ( UNDRR )
• کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ( OHCHR )
• دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد ( UNODC )
• اداره ٔ عملیات حفظ صلح ( DPKO )
• ادارهٔ حمایت میدانی ( DFS )
• دفتر هماهنگی امور بشردوستانه ( OCHA )
• ادارهٔ امور اقتصادی و اجتماعی ( DESA )
• ادارهٔ مدیریت مجمع عمومی و کنفرانس ( DGACM )
• ادارهٔ اطلاعات همگانی ( DPI )
• ادارهٔ مدیریت ( DM )
• دفتر نماینده عالی سازمان ملل متحد برای کشورهای توسعه نیافته، کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی و کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه ( OHRLLS )
• دفتر کمسیاریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ( کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد )
• دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد ( UNODC )
• اداره امور ایمنی و حراست سازمان ملل متحد ( DSS )
• دفتر امور فضایی ملل متحد ( UNOOSA )