دبوس

دَبّوس
نوعی گرز از جنس آهن یا چوب. برای گرز نام های متعددی ذکر شده که یکی از آن ها دَبّوس است. این نوع گرز را سواران و جنگ جویان سواره نظام کنار زین می آویختند (پنهان می کردند) و برای از بین بردن حریفان جوشن پوش و کلاه خود بر سر، پس از نبرد با شمشیر و نیزه به کار می بردند. شکل آن مانند چوب دستی است که سر آن کلفت و گره دار است. در زبان عامیانه پتوز به همین معناست. عرب های بدوی عراق و سوریه دبّوس دسته کوتاهی که سرش قیراندود و محکم است داشته اند که آن را «واحد یموت» نیز می خوانند. این نام بدان معناست که با یک ضربه می میراند. عنوان واحد یموت یادآور گرز «یک زخم» سام، پهلوانی ایرانی، است. کسی که دبّوس دارد در عربی جَمقدار نامیده می شود؛ جمق معرب چمق یا چماق است به معنی چماق دار. دبّوس در بعضی متون به معنای شمشیر نیز به کار رفته است.