دانشگاه کابل

دانشگاه کابل[ ۱] بزرگ ترین و قدیمی ترین مؤسسهٔ آموزش عالی در افغانستان است. این دانشگاه نزدیک به ۲۵٬۰۰۰ دانشجو دارد.
دانشگاه کابل، به عنوان نخستین نهاد آموزش عالی در افغانستان، در سال ۱۳۱۱ خورشیدی تأسیس شد. در سال ۱۳۱۱ ه‍. ش / ۱۹۳۲ م. عصر محمد نادرشاه نخستین پایهٔ دانشکدهٔ کابل نهاده شد و دانشکدهٔ پزشکی کابل ( دانشکدهٔ علوم طبی کابل ) تأسیس گردید. دانشکدهٔ مذکور در آن زمان تحت سرپرستی دو تن از متخصصان افغان بنام های پروفسور دکتر محمد فیس ملکزاده و امین الله طاهری بود، در سال ۱۳۱۷ ه‍. ش / ۱۹۳۸ م. ( یعنی در زمان محمد ظاهرشاه ) دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی و در تاریخ ۱۳۲۲ ه‍. ش / ۱۹۴۳ م. دانشکدهٔ علوم ( ساینس ) و در سال ۱۳۲۳ ه‍. ش / ۱۹۴۴ م. دانشکدهٔ ادبیات تأسیس گردید. وجود این دانشکده ها سبب شد که دولت افغانستان گام بزرگ تری بردارد و بنیاد دانشکدهٔ کابل را بگذارد. بدین قرار، در سال ۱۳۲۵ ه‍. ش / ۱۹۴۶ م. محفل بزرگی برای تأسیس دانشکدهٔ کابل منعقد شد.
دانشگاه کابل دارای پانزده دانشکده می باشد؛ کابل بستر خوب فعالیت های سیاسی برای احزاب سیاسی بوده و همیشه مورد استفادهٔ سوء قرار گرفته است. از این لحاظ، دانشگاه کابل در تغییر حکومت های پیشین نقش مهمی داشته است. در دانشگاه کابل با مخالفت های شدید میان پشتوزبانان و فارسی زبانان جریان داشته و در پهلوی این تعصبات، تعصبات مذهبی، سن و سال استادان کهن سال و جوان نیز جزو چالش های نو در سر راه نوسازی و شکوفایی دانشگاه کابل است. استادان کهن سال بیشتر با جزوه های کهنه آراسته بوده در حالی که استادان جوان بیشتر آرزو دارند تا خلأ بزرگی که میان فناوری های نو و نظام کهنه و فرسوده گذشته وجود دارد از میان برده شود. قابل یادآوریست که دانشگاه کابل در دو بخش روزانه و شبانه به تدریس می پردازد. آرامگاه سید جمال الدین اسدآبادی در این دانشگاه قرار دارد، البته در افغانستان سید جمال به سیر جمال الدین افغان مشهور است.
در ماه ژانویهٔ سال ۲۰۰۴ میلادی این دانشگاه فقط دارای ۲۴ عدد رایانه و یک عدد گوشی ضربان سنج پزشکی بود، در نتیجه فعالیت دوبارهٔ این دانشگاه با هزینه ای معادل ۶۴ میلیون دالر آمریکایی برآورد شده بود؛ بنابراین به منظور برداشتن گامی در فرایند بازسازی، دانشگاه کابل مشارکتی همراه با چهار دانشگاه خارجی که شامل دانشگاه پردیو و دانشگاه آریزونا از ایالت متحدهٔ آمریکا هم می شد؛ آغاز نمود.