مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری ( با نامهای پیشین: حوزه علمیه سپهسالار ) نهادی غیر دولتی با رویکرد ترویج علوم اسلامی و یکی از بزرگ ترین و قدیمی ترین مدارس حوزه علمیه در ایران است.
ساختمان بنای مدرسه پیشتر در دوران ناصرالدین شاه قاجار در ۱۲۹۶ ه. ق ( ۱۲۵۷ خورشیدی ) به توصیه شخص حاجی پیرزاده نائینی، توسط وزیر خارجه و جنگ وقت میرزا حسین خان سپهسالار ( که پیشتر سابقهٔ صدارت عظمی نیز داشته ) شروع شد و پس از مرگ وی برادرش میرزا یحیی خان مشیرالدوله ساختمان آن را به اتمام رسانید.
... [مشاهده متن کامل]
مدرسهٔ سپهسالار در جنوب کاخ بهارستان در ضلع شرقی میدان بهارستان ساخته شد و تمامی این بناهای تاریخی در قسمتی از اراضی باغ سردار ساخته شده است. باغ سردار در زمان فتحعلی شاه توسط محمدحسن خان سردار ایروانی ایجاد شده است. بعد از فوت سردار حسن خان باغ را قطعه قطعه کردند و فروختند. قسمتی از اراضی باغ را حاج علی خان حاجب الدوله ( اعتمادالسلطنه اول ) خرید و سپس چون احتیاج به پول داشت پنج دانگ و نیم از اراضی را نزدپاشاخان امین الملک از پیشخدمت های خاصه ناصرالدین شاه گروه گذاشت. حاجب الدوله چون نتوانست پول دریافتی را در وقت مناسب پرداخت کند میرزا حسین خان سپهسالار آن پول را پرداخت و به جای پنج دانگ و نیم تمام شش دانگ زمین را تصرف کرد. سپهسالار صدراعظم وقت که مردی متمول بود و فرزندی نداشت نگران بود بعد از مرگ اراضی و ثروتش را ناصرالدین شاه تصاحب کند برای همین در کنار ساختن کاخ بهارستان برای خود در جنوب آن نیز مسجد و مدرسهٔ سپهسالار را بنا کرد.
دربارهٔ ساخت مدرسه نوشته اند:
حاجی میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار اعظم فرزند میرزا نبی خان امیر دیوان، مدرسه و مسجد مشهور به سپهسالار را در ۱۲۹۶ ه. ق شروع به بنا نمود. در شوال ۱۲۹۷ وقف نامه را مسوده کرده و در منزل شخصی ایشان در حضور حاج آقا محمد نجم آبادی اجرای صیغه شده و در ۱۲۹۹ بعد از فوت سپهسالار وقف نامه مسجل و به امضای علمای محضر مذکور و دیگران رسیده که مدلول وقف نامه هم حاکی است. در ۱۲۹۷ که سپهسالار از امور لشکری و کشوری و وزارت خارجه برکنار گردید و به حکومت قزوین مأمور شده در این موقع هم مشغول ساختمان مدرسه بوده و در اوایل ۱۲۹۸ مجدداً به تهران آمده و بنای مقدماتی و بعضی از قسمت های مدرسه را بالا برده که مأمور خراسان و والی آن جا و نایب التولیه گردیده در ۲۱ ذیحجه ۱۲۹۸ در سن ۵۷ سالگی در خراسان درگذشت. بعد از سپهسالار یحیی خان مشیرالدوله برادر ارشد او با اهتمام مخصوص دولت وقت در امر تکمیل بنا مبادرت کرده قسمت های عمده آن را تا ۱۳۰۲ و بقیه را تا زمان وفات خود در ۱۳۰۹ انجام می دهد.
ساختمان بنای مدرسه پیشتر در دوران ناصرالدین شاه قاجار در ۱۲۹۶ ه. ق ( ۱۲۵۷ خورشیدی ) به توصیه شخص حاجی پیرزاده نائینی، توسط وزیر خارجه و جنگ وقت میرزا حسین خان سپهسالار ( که پیشتر سابقهٔ صدارت عظمی نیز داشته ) شروع شد و پس از مرگ وی برادرش میرزا یحیی خان مشیرالدوله ساختمان آن را به اتمام رسانید.
... [مشاهده متن کامل]
مدرسهٔ سپهسالار در جنوب کاخ بهارستان در ضلع شرقی میدان بهارستان ساخته شد و تمامی این بناهای تاریخی در قسمتی از اراضی باغ سردار ساخته شده است. باغ سردار در زمان فتحعلی شاه توسط محمدحسن خان سردار ایروانی ایجاد شده است. بعد از فوت سردار حسن خان باغ را قطعه قطعه کردند و فروختند. قسمتی از اراضی باغ را حاج علی خان حاجب الدوله ( اعتمادالسلطنه اول ) خرید و سپس چون احتیاج به پول داشت پنج دانگ و نیم از اراضی را نزدپاشاخان امین الملک از پیشخدمت های خاصه ناصرالدین شاه گروه گذاشت. حاجب الدوله چون نتوانست پول دریافتی را در وقت مناسب پرداخت کند میرزا حسین خان سپهسالار آن پول را پرداخت و به جای پنج دانگ و نیم تمام شش دانگ زمین را تصرف کرد. سپهسالار صدراعظم وقت که مردی متمول بود و فرزندی نداشت نگران بود بعد از مرگ اراضی و ثروتش را ناصرالدین شاه تصاحب کند برای همین در کنار ساختن کاخ بهارستان برای خود در جنوب آن نیز مسجد و مدرسهٔ سپهسالار را بنا کرد.
دربارهٔ ساخت مدرسه نوشته اند:
حاجی میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار اعظم فرزند میرزا نبی خان امیر دیوان، مدرسه و مسجد مشهور به سپهسالار را در ۱۲۹۶ ه. ق شروع به بنا نمود. در شوال ۱۲۹۷ وقف نامه را مسوده کرده و در منزل شخصی ایشان در حضور حاج آقا محمد نجم آبادی اجرای صیغه شده و در ۱۲۹۹ بعد از فوت سپهسالار وقف نامه مسجل و به امضای علمای محضر مذکور و دیگران رسیده که مدلول وقف نامه هم حاکی است. در ۱۲۹۷ که سپهسالار از امور لشکری و کشوری و وزارت خارجه برکنار گردید و به حکومت قزوین مأمور شده در این موقع هم مشغول ساختمان مدرسه بوده و در اوایل ۱۲۹۸ مجدداً به تهران آمده و بنای مقدماتی و بعضی از قسمت های مدرسه را بالا برده که مأمور خراسان و والی آن جا و نایب التولیه گردیده در ۲۱ ذیحجه ۱۲۹۸ در سن ۵۷ سالگی در خراسان درگذشت. بعد از سپهسالار یحیی خان مشیرالدوله برادر ارشد او با اهتمام مخصوص دولت وقت در امر تکمیل بنا مبادرت کرده قسمت های عمده آن را تا ۱۳۰۲ و بقیه را تا زمان وفات خود در ۱۳۰۹ انجام می دهد.
