دانشگاه تبریز

این دانشگاه، در ۱۳۲۶ش، با نام «آذربایجان یونیورسیتی» تأسیس و، پس از چندی، به سبب تحولات سیاسی منطقه، عملاً فعالیت آن متوقف شد. مدتی بعد، با تلاش شخصیت های مختلف، دانشکده های ادبیات و پزشکی کار آموزش را شروع کردند. تا ۱۳۲۸، ساختمان های دانشگاه، به صورت پراکنده، در سطح شهر فعالیت می کردند. در این سال، کلنگ دانشگاه در زمینی به مساحت ۲۴۷ هزار متر مربع به زمین زده شد و پانزده سال بعد، دانشکده های پزشکی و کشاورزی و سایر دانشکده ها به این محل نقل مکان کردند. با گذشت زمان، دانشکده ها، آزمایشگاه ها، کارگاه ها و آموزشکده های دیگری نیز تأسیس شد. دانشکدۀ ادبیات این دانشگاه، که قدیمی ترین دانشکدۀ آن محسوب می شود، از دو آزمایشگاه زبان انگلیسی و زبان فرانسه برخوردار است و در کتابخانۀ آن، مجموعاً ۵۱هزار جلد کتاب فارسی و لاتین وجود دارد. دانشکدۀ ریاضی این دانشگاه نیز از ۱۳۳۰ دانشجو پذیرفت؛ ولی به علت نداشتن استاد و امکانات لازم، تا مدت ها وابسته به دانشسرای عالی تهران باقی ماند. این دانشکده، در حال حاضر، با چهار گروه آموزشی به فعالیت مشغول است. دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تبریز، پس از دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تهران، دومین مرکز آموزش عالی در این زمینه محسوب می شود و در ۱۳۳۴ تأسیس یافته است. دانشکدۀ شیمی این دانشگاه نیز، در ۱۳۷۹، به عنوان یکی از سه قطب علمی شیمی در کشور شناخته شد که با عنوان «قطب علمی مواد جدید و شیمی پاک» فعالیت می کند. از دیگر دانشکده های موجود در این دانشگاه، می توان از دانشکده های مهندسی عمران، برق و رایانه، مکانیک و دانشکده های فیزیک، علوم تربیتی و روان شناسی، علوم انسانی و علوم اجتماعی نام برد. در این دانشگاه، حدود ۲۰۰ آزمایشگاه عمومی و تخصصی وجود دارد که برخی در خاورمیانه منحصر به فرد به شمار می آیند. علاوه بر این، حوزۀ تاریخ و فرهنگ، حوزۀ جانورشناسی، حوزۀ زمین شناسی، مرکز پردازش تصاویر ماهواره ای و مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی بزرگی در آن مشغول فعالیت اند. دکتر محسن هشترودی از رؤسای فعال این دانشگاه به شمار می آمد.