دانش پژوه محمدتقی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] محمدتقی دانش پژوه، فرزند میرزا احمد لاریجانی، نسخه شناس، استاد دانشگاه، محقق و مصحح بود. وی مقدمات ادبی را نزد میرزا علی بارفروش در مدرسه حاج علی اکبر کوچک در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از دیگر استادان وی در آمل، شیخ ابوالحسن آملی واعظ، میرزا ابوالحسن پیش نماز آملی و آقا میرزا عزیز الله طبرسی بودند.
در هجده سالگی بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصیل پرداخت. وی از محضر استادانی چون میرزا ابوالفضل گلپایگانی، آخوند ملا علی همدانی و آیت الله مرعشی بهره برد. دانش پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد میرزا مهدی آشتیانی، «شفاء»، «اسفار» و «مکاسب» را خواند.
در 1320ش، موفق به دریافت لیسانس شد. از 1319ش، در کتابخانه دانشکده حقوق مشغول به کار گردید. از 1321ش، به دبیری دبیرستان های تهران اشتغال ورزید و سپس به دبیری دانشگاه پرداخت. از سمت های دیگر وی معاونت کتابخانه دانشکده حقوق، ریاست کتابخانه کتب خطی دانشگاه، ریاست کتابخانه مرکزی، مشاورت فنی کتابخانه مرکزی و عضویت کمیته کتابخانه مرکزی بود. در 1348ش، دانشیار نیمه وقت دانشکده الهیات و در 1349ش، دانشیار تمام وقت دانشکده ادبیات شد.
در 1334ش، شورای دانشگاه تهران وی را برای تدریس درس های درایة الحدیث و فرهنگ ایرانیان دانشکده الهیات و معارف اسلامی شایسته دانست. او در دوره های لیسانس و فوق لیسانس به تدریس منطق، تاریخ فلسفه اسلامی و تاریخ خاورشناسان و روش تحقیق و در دوره دکتری به تدریس عرفان اسلامی می پرداخت. وی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
النجاة من الغرق فی بحر الضلالات / نوع اثر: کتاب / نقش: ویرایشگر
رسالة فی تعقب الموضع الجدلی / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام

دانشنامه آزاد فارسی

دانش پژوه، محمّدتقی (آمل ۱۲۹۰ـ تهران ۱۳۷۵ش)
دانش پژوه، محمّدتقی
دانش پژوه، محمّدتقی
محقّق، نسخه شناس و کتاب شناس ایرانی. عضو افتخاری انجمن آسیایی پاریس و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب ایران بود. در ۱۳۱۹ش کار خود را در کتابخانۀ دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران آغاز کرد و در ۱۳۴۸ش به استادی تاریخ دانشکدۀ ادبیات تهران رسید. در تاریخ علمِ منطق تبحر داشت. از بنیادگذاران مجلۀ فرهنگ ایران زمین بود. کوشش اساسی و جهانی او فهرست نگاری نسخه های خطی بود که اهم آن ها فهرست های کتابخانه های معتبر تهران، آستانۀ قم، کتابخانۀ مجتبی مینوی، و لوس آنجلس است و نیز مجموعه سازی کتاب های پژوهشی در زمینۀ تحقیقات ایران شناسی و متون و مباحث اسلامی در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران که دامنۀ آن را به بررسی و برگزیدن نسخه های خطی برای مجموعه های کتابخانه های معتبر تهران و بعضی از کتابخانه های شهرستان ها نیز کشیده بود. او رقمی نزدیک به ۱۰۰هزار نسخۀ خطی را یک به یک دیده، بررسی کرده و آن هایی را که شایستۀ معرفی دانسته با انتشار حدود ۵۰ کتاب، ۴۰ فهرست و نزدیک به ۴۰۰ مقاله شناسانده است. وی بسیاری از اسناد ناشناخته و فراموش شده را معرفی کرده است. به جز فهرست نسخه های خطی اعم از مستقل و به صورت کتاب، آثار او را بیشتر تصحیح کتب شامل می شود. از آن جمله اند: ترجمۀ قدیم نهایۀ شیخ طوسی، مختصر نافع محقّق حلی، ملل و نحل شهرستانی، نجات ابن سینا، تحصیل بهمنیار، منطق ابن مقفّع، تبصرۀ سهلان ساوجی، منطقیات فارابی، اخلاق محتشمی، بخشی از جامع التّواریخ، و نیز سوانح الافکار خواجه رشید الدین فضل الله همدانی، رسالاتی در موسیقی.

پیشنهاد کاربران

بپرس