لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
داموکلس ( زبان یونانی: Δαμοκλῆς / Damocles ) شخصیتی است در یک حکایتی اخلاقی متعلق به فرهنگ یونان باستان که اغلب به ماجرای «شمشیر داموکلس» اشاره دارد و کنایه ای است از خطر قریب الوقوع و همیشه حاضر برای کسانی که در موقعیت های قدرت با آن روبرو هستند.
در واقع شمشیر داموکلس[ ۲] [ ۳] قبل از این که حدود قرن چهار قبل از میلاد به داستان های اساطیری یونان بپیوندد، افسانه ای با قدمت زیاد بود. ریشه و منشأ بعضی حکایات را نمی شود دقیقاً مشخص کرد، ولی می توان گفت این حکایت به زمانی برمی گردد که انسان از آن جا که «انسان» است و خطاکار، نیاز به «دست بالای دست» را احساس کرده است.
داموکلسی که در تمثیل آمده، یک درباری خوش زبان و چاپلوس در دربار جبّاری به نام دیونیزوس دوم پادشاه سیراکوز در قرن چهارم قبل از میلاد بوده است. داموکلس ادعا می کرد که پادشاه، از نظر قدرت و صلاحیت ادارهٔ مملکت، واقعاً مردی خوشبخت و موفق است. پادشاه به او پیشنهاد کرد که آن دو یک روز جایشان را باهم عوض کنند تا داموکلس بتواند خود شخصاً این خوشبختی او را تجربه کند. داموکلس هم با شتاب و اشتیاق بسیار این پیشنهاد پادشاه را قبول کرد. شامگاه در دربار مجلس شام و ضیافتی ترتیب دادند. داموکلس در آن مجلس از این که شاهانه از وی پذیرایی می شد احساس رضایت و شعف فراوان می کرد.
تنها در لحظات پایان شام و ضیافت بود که داموکلس متوجه شد شمشیر تیزی درست بالای سرش با تار مویی از دم اسب آویزان است. بلافاصله با دیدن شمشیر، طعم خوش غذا و لذت حضور پسرکان زیبا در دهان و نظرش از بین رفت. پس به سرعت و با دست پاچگی از جا برخاست و از پادشاه درخواست کرد به وی اجازه داده شود تا مجلس را ترک کند و در همان حال گفت که دیگر هیچ وقت آرزو نخواهد کرد که چنین خوشبخت باشد.
در ادبیات سیاسی «شمشیر داموکلس» از این داستان اساطیری گرفته شده که مقصود از آن در مباحث معمولی سیاسی و اجتماعی عبارت است از یک خطر حادّ، یک تهدید دائمی که همیشه موجود است و هر حرکت و واکنشی را دچار مخاطره می کند. به عنوان مثال، گفته می شود که وابستگی به کشورهای امپریالیستی همچون شمشیر داموکلس استقلال، حق حاکمیت و اقتصاد کشورها را تهدید می کند. در این جا هم عبارت «شمشیر داموکلس» خطر دائمی و تهدید مداومی را می رساند که از جانب انواع مختلف وابستگی، متوجه استقلال اقتصادی و سیاسی آن کشور می شود. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر واقع شمشیر داموکلس[ ۲] [ ۳] قبل از این که حدود قرن چهار قبل از میلاد به داستان های اساطیری یونان بپیوندد، افسانه ای با قدمت زیاد بود. ریشه و منشأ بعضی حکایات را نمی شود دقیقاً مشخص کرد، ولی می توان گفت این حکایت به زمانی برمی گردد که انسان از آن جا که «انسان» است و خطاکار، نیاز به «دست بالای دست» را احساس کرده است.
داموکلسی که در تمثیل آمده، یک درباری خوش زبان و چاپلوس در دربار جبّاری به نام دیونیزوس دوم پادشاه سیراکوز در قرن چهارم قبل از میلاد بوده است. داموکلس ادعا می کرد که پادشاه، از نظر قدرت و صلاحیت ادارهٔ مملکت، واقعاً مردی خوشبخت و موفق است. پادشاه به او پیشنهاد کرد که آن دو یک روز جایشان را باهم عوض کنند تا داموکلس بتواند خود شخصاً این خوشبختی او را تجربه کند. داموکلس هم با شتاب و اشتیاق بسیار این پیشنهاد پادشاه را قبول کرد. شامگاه در دربار مجلس شام و ضیافتی ترتیب دادند. داموکلس در آن مجلس از این که شاهانه از وی پذیرایی می شد احساس رضایت و شعف فراوان می کرد.
تنها در لحظات پایان شام و ضیافت بود که داموکلس متوجه شد شمشیر تیزی درست بالای سرش با تار مویی از دم اسب آویزان است. بلافاصله با دیدن شمشیر، طعم خوش غذا و لذت حضور پسرکان زیبا در دهان و نظرش از بین رفت. پس به سرعت و با دست پاچگی از جا برخاست و از پادشاه درخواست کرد به وی اجازه داده شود تا مجلس را ترک کند و در همان حال گفت که دیگر هیچ وقت آرزو نخواهد کرد که چنین خوشبخت باشد.
در ادبیات سیاسی «شمشیر داموکلس» از این داستان اساطیری گرفته شده که مقصود از آن در مباحث معمولی سیاسی و اجتماعی عبارت است از یک خطر حادّ، یک تهدید دائمی که همیشه موجود است و هر حرکت و واکنشی را دچار مخاطره می کند. به عنوان مثال، گفته می شود که وابستگی به کشورهای امپریالیستی همچون شمشیر داموکلس استقلال، حق حاکمیت و اقتصاد کشورها را تهدید می کند. در این جا هم عبارت «شمشیر داموکلس» خطر دائمی و تهدید مداومی را می رساند که از جانب انواع مختلف وابستگی، متوجه استقلال اقتصادی و سیاسی آن کشور می شود. [ ۴]
wiki: داموکلس
دانشنامه آزاد فارسی
داموکْلِس (قرن ۴پ م)(Damocles)
شمشیر داموکلس، اثر ریچارد وستال
در افسانه های یونان باستان، از درباریان دیونو سیوس مِهتَر و حکمران سیراکوز و سیسیل. وقتی داموکلس از خوشبختی سرورش به مبالغه سخن گفت، دیونو سیوس او را به مهمانی فَراخواند و در آن جا شمشیری را، به نشانۀ ناپایداری خوشبختی شاهان، بر فراز سر داموکلس از یک موی اسب آویزان کرد.
شمشیر داموکلس، اثر ریچارد وستال
در افسانه های یونان باستان، از درباریان دیونو سیوس مِهتَر و حکمران سیراکوز و سیسیل. وقتی داموکلس از خوشبختی سرورش به مبالغه سخن گفت، دیونو سیوس او را به مهمانی فَراخواند و در آن جا شمشیری را، به نشانۀ ناپایداری خوشبختی شاهان، بر فراز سر داموکلس از یک موی اسب آویزان کرد.
wikijoo: داموکلس
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید