دارمستتر ژام (جیمز) (۱۸۴۹ـ پاریس ۱۸۹۴). دارْمِستِتِر، ژام (جیمز) (۱۸۴۹ـ پاریس ۱۸۹۴)(Darmesteter, James)
دارْمِستِتِر، ژام
خاورشناس فرانسوی. پسر صحّافی یهودی بود. خانواده اش در اصل از مردم دارمشتات آلمان بودند که در ۱۸۵۲ به پاریس کوچیدند. ژام در مدرسۀ مطالعات عالی پاریس دستور زبان تطبیقی آموخت و زبان سانسکریت را نیز فراگرفت. اولین مقاله اش در زمینۀ مطالعات ایرانی، در ۱۸۷۴ با نام «نکاتی دربارۀ لغت شناسی ایرانی» به چاپ رسید. با نوشتن چند مقاله دربارۀ ایران و اوستا، خطّ سیر مطالعات خود را برای همیشه مشخص کرد. او با دیدگاه تاریخی به لغت شناسی ایرانی و آیین زردشتی پرداخت. در ۱۸۷۷ با نوشتن رسالۀ اورمزد و اهریمن و خاستگاه و تاریخ آن ها (پاریس، ۱۸۷۷)، دانشنامۀ دکتری گرفت. این رسالۀ پژوهشی در دوگانه انگاری ایرانیان بود. او این دوگانه انگاری را برآیند گسترش منطقی اعتقادات هندی می دانست. استاد درس زند در مدرسۀ مطالعات عالی پاریس (از ۱۸۷۷)، دبیر افتخاری انجمن آسیایی (۱۸۸۲ـ۱۸۹۴)، و استاد زبان و ادبیات ایرانی در کولژ دو فرانس (از ۱۸۸۵) بود. در ۱۸۸۶ به هند رفت و مدت یازده ماه در آن جا، عمدتاً در پیشاور (میان پشتون ها) و بمبئی (میان پارسیان) به تحقیقات زبان شناسی پرداخت و زبان پشتو را آموخت. در ۱۸۸۷ به پاریس بازگشت. در ۱۸۹۲، پس از مرگ ارنست رنان، رئیس انجمن آسیایی پاریس شد. در فرانسه مجله ای پژوهشی با نام مجلۀ پاریس انتشار داد و خود مقالاتی دقیق دربارۀ ادبیات شرق در آن نوشت. از دیگر آثارش: ترجمۀ انگلیسی وندیداد (آکسفورد، ۱۸۸۰)؛ نظری به تاریخ قوم یهود (پاریس، ۱۸۸۱)؛ مطالعات ایرانی در ۲ جلد (پاریس، ۱۸۸۳)؛ نظری به تاریخ ایران (پاریس، ۱۸۸۵)؛ مهدی (ع) از آغاز اسلام تا امروز (۱۸۸۵)؛ ترجمۀ انگلیسی یشت ها (آکسفورد، ۱۸۸۳)؛ ترانه های رایج افغان ها، متن پشتو و ترجمۀ فرانسوی (پاریس، ۱۸۸۸)؛ ترجمۀ فرانسوی زند اوستا در ۳ جلد (۱۸۹۲ـ۱۸۹۳)؛ خاستگاه های شعر فارسی (۱۸۸۷).
دارْمِستِتِر، ژام
خاورشناس فرانسوی. پسر صحّافی یهودی بود. خانواده اش در اصل از مردم دارمشتات آلمان بودند که در ۱۸۵۲ به پاریس کوچیدند. ژام در مدرسۀ مطالعات عالی پاریس دستور زبان تطبیقی آموخت و زبان سانسکریت را نیز فراگرفت. اولین مقاله اش در زمینۀ مطالعات ایرانی، در ۱۸۷۴ با نام «نکاتی دربارۀ لغت شناسی ایرانی» به چاپ رسید. با نوشتن چند مقاله دربارۀ ایران و اوستا، خطّ سیر مطالعات خود را برای همیشه مشخص کرد. او با دیدگاه تاریخی به لغت شناسی ایرانی و آیین زردشتی پرداخت. در ۱۸۷۷ با نوشتن رسالۀ اورمزد و اهریمن و خاستگاه و تاریخ آن ها (پاریس، ۱۸۷۷)، دانشنامۀ دکتری گرفت. این رسالۀ پژوهشی در دوگانه انگاری ایرانیان بود. او این دوگانه انگاری را برآیند گسترش منطقی اعتقادات هندی می دانست. استاد درس زند در مدرسۀ مطالعات عالی پاریس (از ۱۸۷۷)، دبیر افتخاری انجمن آسیایی (۱۸۸۲ـ۱۸۹۴)، و استاد زبان و ادبیات ایرانی در کولژ دو فرانس (از ۱۸۸۵) بود. در ۱۸۸۶ به هند رفت و مدت یازده ماه در آن جا، عمدتاً در پیشاور (میان پشتون ها) و بمبئی (میان پارسیان) به تحقیقات زبان شناسی پرداخت و زبان پشتو را آموخت. در ۱۸۸۷ به پاریس بازگشت. در ۱۸۹۲، پس از مرگ ارنست رنان، رئیس انجمن آسیایی پاریس شد. در فرانسه مجله ای پژوهشی با نام مجلۀ پاریس انتشار داد و خود مقالاتی دقیق دربارۀ ادبیات شرق در آن نوشت. از دیگر آثارش: ترجمۀ انگلیسی وندیداد (آکسفورد، ۱۸۸۰)؛ نظری به تاریخ قوم یهود (پاریس، ۱۸۸۱)؛ مطالعات ایرانی در ۲ جلد (پاریس، ۱۸۸۳)؛ نظری به تاریخ ایران (پاریس، ۱۸۸۵)؛ مهدی (ع) از آغاز اسلام تا امروز (۱۸۸۵)؛ ترجمۀ انگلیسی یشت ها (آکسفورد، ۱۸۸۳)؛ ترانه های رایج افغان ها، متن پشتو و ترجمۀ فرانسوی (پاریس، ۱۸۸۸)؛ ترجمۀ فرانسوی زند اوستا در ۳ جلد (۱۸۹۲ـ۱۸۹۳)؛ خاستگاه های شعر فارسی (۱۸۸۷).