نام چند تن ازشاهنشاهان هخامنشی یا داریوش اول درایوش بزرگ . پسر ویشتاسپ شاهنشاه (جل. ۵۲۲ - ف. ۴۸۶ ق م. ) وی بیاری سران طوایف پارس سلطنت را از دست گوماتای غاصب خارج کرد و خود بپادشاهی رسید دشمنان تاج و تخت را مغلوب کرد در تشکیلات کشوری و لشکری ابتکاراتی پدید آورد و تسلط و نفوذ خود را از سوی شمال شرقی تا شط سیحون از جنوب شرفی تا کنار رود سند از مغرب تا شبه جزیره یونان توسعه داد و همه ملل آسیای غربی و آسیای میانه و مصر و حبشه را زیر فرمان خود آورد . در زمان او جنگهای ایران و یونان - مشهور بجنگهای مادی شروع شد و سپاهیان درایوش پس از سوزاندن شهر سترد در دو جنگ تراکیه و ماراتن شرکت کردند ولی نتیجه قطعی بدست نیاوردند . داریوش درصدد تجهیزات کامل برای دستور مجدد بیونان بود که اجل مهلتش نداد و وی پس از ۳۵ سال پادشاهی در گذشت . یا داریوش دوم ( اخس ) . پسر اردشیر اول شاهنشاه ( جل. ۴۲۴ - ف. ۴٠۴ ق م . ) در زمان او مصر طغیان کرد و در ماد هم شورش بر پا شد و ایران با اسپارت متحد گردید. یا داریوش سوم . نواده داریوش دوم شاهنشاه (جل. ۳۳۶ - مقت. ۳۳٠ ق م . ) در زمان او اسکندر بایران حمله کرد و در جنگهای گرانیکوس ایسوس و گوگمل داریوش شکست یافت و بسوی شمال شرقی ایران روان گردید ولی بدست بسوس والی بلخ کشته شد و با مرگ او سلسله هخامنشی منقرض گردید.
