دادستان

این ادعا جعلی است.
زبان دری از سده های پیش از سامانیان به عنوان شاخه ای از �فارسی میانه� ( پهلوی ) در شرق ایران رایج بود.
ابن مقفع ( قرن ۲ هجری/۸ میلادی ) در کتابش درباره ی زبان های ایرانی سه گونه ی اصلی را ذکر می کند: پهلوی، دری، پارسی. ( منبع: ابن مقفع، نقل در مقدمه شاهنامه ابومنصوری، ص. ۳۴ )
در همین مقدمه آمده: �دری زبانی است که در دربار پادشاهان به کار می رفته و زبان اهل خراسان و مشرق است. �
بنابراین، زبان دری پیش از سامانیان وجود داشت و نه در زمان آنان ساخته شد.
- - -
۲. �دری بر پایه زبان سغدی بود� ❌
این هم نادرست است.
زبان دری با فارسی میانه ( پهلوی ) خویشاوندی مستقیم دارد، نه با سغدی.
سغدی یکی از زبان های ایرانی شرقی بود، ولی دری یک زبان ایرانی غربی است. ( منبع: Henning, W. B. "The relation of Sogdian to Persian. " Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 1940 )
حتی احسان یارشاطر ( دائره المعارف ایرانیکا، مدخل Dari ) تأکید می کند که دری ادامه ی فارسی میانه است.
- - -
۳. �طبق گفته کاشغری، زبان دری تحت تأثیر زبان ترکی بوده� ❌
این سوءبرداشت است.
محمود کاشغری ( در دیوان لغات الترک ) می گوید ترک ها با فارسی زبانان در تماس بوده اند، اما هیچ جا نگفته دری از ترکی گرفته شده یا تحت سلطه ی آن بوده.
آنچه هست، وام گیری متقابل لغوی بین زبان های هم جوار است ( طبیعی در همه زبان ها ) .
ساختار دستوری دری ایرانی است و هیچ ربطی به دستور زبان ترکی ندارد.
- - -
۴. �زبان دری با لغات عربی، ترکی، هندی ساخته شد� ❌
این تحریف است.
درست است که دری ( مثل همه زبان های زنده ) وام واژه گرفته، اما �ساخته شدن� با وام گیری فرق دارد.
هسته ی اصلی واژگان دری ریشه ی ایرانی ( فارسی باستان و پهلوی ) دارد. ( منبع: Lazard, G. "La langue des plus anciens monuments de la prose persane. " 1963 )
مثلاً رودکی یا دقیقی اگرچه واژگان عربی هم به کار برده اند، اما ساختار زبانشان ریشه در فارسی میانه دارد.
- - -
۵. �شاعران سبک خراسانی مثل رودکی زبان دری را جهت تبلیغ شاهان ترک بکار می بردند� ❌
این وارونه نمایی تاریخی است.
زبان دری در دربار سامانیان ( که ایرانی تبار بودند، نه ترک ) زبان رسمی و فرهنگی شد. ( منبع: Barthold, V. V. "Turkestan Down to the Mongol Invasion" )
رودکی، دقیقی، فردوسی و دیگران با زبان دری فرهنگ ایرانی را شکوفا کردند، نه برای تبلیغ ترکان.
در واقع، همین زبان دری بود که بعدها توسط ترکان غزنوی و سلجوقی هم پذیرفته شد، چون زبان فرهنگ و ادب منطقه شده بود.
- - -
۶. �اولین لغتنامه دری تنها ۲۰۰ لغت داشت� ❌
این هم تحریف است.
احتمالاً منظور لغت فُرس اسدی طوسی ( قرن ۵ هجری ) است. این لغت نامه در واقع بسیار مفصل تر از �۲۰۰ لغت� بود و هدفش توضیح واژگان کهن برای شاعران آذربایجان و عراق بود، چون آن مناطق با زبان دری آشنا نبودند.
�دری وری� گفتن هم اصطلاحی تحقیرآمیز ساختگی است و در منابع معتبر دیده نمی شود.
- - -
✅ جمع بندی:
دری ساخته نشد، بلکه ادامه ی طبیعی فارسی میانه بود.
ریشه اش ایرانی غربی است، نه سغدی یا ترکی.
شاعران خراسانی زبان را برای �تبلیغ ترک ها� به کار نبردند، بلکه برای شکوفایی فرهنگ ایرانی استفاده کردند.
لغت نامه ها ابزار کمک یار شاعران غیرخراسانی بودند، نه نشانه ی تازه بودن یا تصنعی بودن زبان.
- - -
📚 منابع معتبر برای مطالعه بیشتر:
1. ابن مقفع – مقدمه شاهنامه ابومنصوری.
2. Encyclopaedia Iranica, Dari ( E. Yarshater ) .
3. W. B. Henning, "The relation of Sogdian to Persian, " 1940.
4. G. Lazard, La langue des plus anciens monuments de la prose persane, 1963.
5. V. V. Barthold, Turkestan Down to the Mongol Invasion.
- - -

- - -
2. ریشه شناسی و معنای واژگان فارسی مرتبط
داد:
از ریشه فارسی باستان dāta - به معنی �دادن، بخشیدن� که در اوستا و زبان های هندواروپایی هم نظیر دارد. ( منبع: کتاب �فرهنگ واژگان فارسی� و �فرهنگ اوستا� )
دادستان:
ترکیبی از �داد� پسوند � - ستان� که در فارسی به معنای �محل� یا �مرکز� است ( مانند استان، کرستان ) . �دادستان� یعنی �کسی که محل یا مرکز داد است�، یعنی �قاضی�. این پسوند از فارسی و یا زبان های هم خانواده است، نه ترکی. ( منبع: فرهنگ دهخدا و فرهنگ فارسی معین )
دارت و تارت:
واژه هایی که به صورت مستقل در فارسی رایج نیستند، اما ممکن است مشابه فعل هایی باشند که از ریشه �دادن� ساخته شده اند. �تار� هم در فارسی معنای جداگانه ای دارد که ربطی به ترکی ندارد.
ستاندن:
پسوند � - ستاندن� در فارسی فعل ساز است و به معنای �قرار دادن، گرفتن� است؛ ریشه اش از زبان های هندواروپایی و فارسی باستان است و این الگو در زبان ترکی وجود ندارد. ( منبع: فرهنگ فارسی معین )
ایستیرم، ایستیوروم، ایستمک:
این ها شکل های صرفی از فعل �خواستن� در زبان ترکی هستند، اما این واژه ها ریشه ترکی دارند و ریشه ای در فارسی ندارند.
اما ادعای اینکه واژه های فارسی از این ها ساخته شده اند، نادرست است. چون این ها ساختارهای دستوری زبان ترکی هستند و در فارسی معادل کاملاً متفاوتی دارند ( مثلاً �خواستن، می خواهم� ) .
در نتیجه نمی توان از این افعال ترکی به فارسی ریشه گرفت.
هم داد، هم ستان:
این ها ترکیب های ترکی نیستند بلکه در فارسی، �هم� به معنای �نیز� است و �داد� ریشه فارسی دارد و �ستان� پسوند فارسی. بنابراین این ترکیب ها فارسی اند، نه ترکی.
- - -
3. نتیجه گیری و نکات مهم
بسیاری از واژگان و پسوندهای فارسی ریشه در زبان های هندواروپایی ( اوستایی، پهلوی، فارسی باستان ) دارند، و نمی توان آن ها را به ترکی نسبت داد.
ترکی و فارسی دو زبان کاملاً متفاوت از دو خانواده زبانی مختلف هستند:
فارسی: زبان هندواروپایی
ترکی: زبان ترکی تباری ( آلتایی )
ادعاهای جعلی که همه کلمات فارسی را از زبان ترکی می دانند، به خاطر عدم شناخت زبان شناسی تاریخی و ریشه شناسی است.
- - -
منابع معتبر برای مطالعه بیشتر
1. فرهنگ زبان فارسی معین — علی اکبر دهخدا
2. فرهنگ اوستا — بخش های ریشه شناسی واژگان
3. Persian Grammar: History and Structure — توسط کامران طاهرزاده
4. A Comprehensive Grammar of the Persian Language — توسط Gernot Windfuhr
5. Historical Linguistics — دیوید کریستال ( برای مفاهیم ریشه شناسی زبان شناسی تاریخی )
6. Turkish Language Reform: A Catastrophic Success — Geoff Lewis ( بررسی زبان ترکی و تفاوت آن با فارسی )
7. لغتنامه دهخدا ( برای واژگان فارسی و بررسی دقیق ریشه ها )
- - -

بعدش کسی منکر وام واژه ها نیست . همونطور که در فارسی وام واژه عربی و ترکی هست ، در ترکی و عربی هم وام واژه پارسی هستش و این دید یه طرفه شما کاملا غلطه!
ولی شما گفتید بر اساس قواعد ترکی ساخته شده! کی و کجا و توسط چه کسی؟؟؟ دلیل و مدرک ارائه بدید و ثابت کنید . مثلا چنتا دانشمند ترک قبل یا بعد از اسلام تا دوران عثمانی نام ببرید و آثارشون رو که به ترکی مکتوب شده معرفی کنید و صفحه مستندتون رو از اون کتب بگید و ثابت کنید گرامر فارسی از ترکی گرفته شده تا ما هم یه پاسخ مستند ارائه بدیم! بعدشم درسته که غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ترک بودن ! اما خودشون زبان رسمیشون رو فارسی میدونستن چون این زبان مدت طولانی مکتوب میشد ، علوم مختلف به اون مکتوب بود و به کمک اون میتونستن با جاهای مختلف ارتباط برقرار کنن درست مثل عربی!
ادعای بعدی
اون لغتنامه که ۲۰۰ تا لغت داشت اسمش چی بود و نویسنده ش کی بود؟؟؟؟ اصلا مستند تاریخیتون چیه برای این ادعا ها؟؟؟؟؟

حرفای متفاوت میزنه: ) ) ) ) )
فقط چرت و پرت گفتن بدون سند ، پای حرفای کریم شیره ای ها آدم بشینه اونا قشنگ تر صحبت میکنن
برو دلت اکانت کن و الا سوالای سخت تر میپرسم و بنیاد دروغین پانترکیسم رو از این بیشتر ضایع میکنم: ) ) ) )
مرد حسابی
تو چنتا سوال ساده رو نتونستی جواب بدی اون وقت میای ادعای چی میکنی؟

قرار نیست
ما حرف کسی رو حتما باور کنیم
خدا بهمون عقل داده
در مورد همه چی تحقیق کنیم
سرچ نه ها
تحقیق

اهل کجا بود سازنده ش؟
در زمان کدوم حکومت ساخته شد؟
دین مردم زمان ساخت این زبان چه بود؟!
چنتا اثر مکتوب و کتاب و دانشمند تونستید به زبان سازنده های این زبان ، در زمانی که داشتن این زبان رو میساختن نام ببرید ؟؟؟ ( ترکان )

ستاندن در پارسی به معنای گرفتن و یجورایی به زور گرفتن هست
و ستان به معنای اسم مصدر این فعل و بن مضارع!
استمخ ، به معنای خواستن هست
استین اسم مصدر نیست ، اسم فاعل هست!
و استین به معنای خواهان یا خواهنده !
این دوتا دو معنای متفاوت در حقوق هستن!
ستان از معنای به زور گرفتن و بن مضارع ستاندن هست
همچنین ستان به معنای پسوند مکان هم میتونه باشه.
استین ، اسم فاعل از مصدر استمخ یا خواستن
این دوتا یکی نیستن!!!!!!
بعدشم مانند بقیه پست هایی که گذاشتی به معنا و نقش واژه در ترکی دقت نکردی!
همون تارت که میگی در ترکی فعل امر مفرد هست.
همچنین ساختاری در گرامر ترکی معنی نداره و غلطه
( فعل امر ) اسم فاعل = اسم جدید❌❌❌❌
دارت استین از نظر زبان ترکی مردوده❌
این چیزی که تو از ترکی ارائه دادی و اونو ریشه این کلمه دونستی تو گرامر زبان ترکی باطل هست!
درستش اینه : دارتماخ استین✅
اگه کلمه ای که معنی دقیق دادستان بخوایم به منطق تو به ترکی بگیم میشه
دارتماخ آلان! ✅ دارتماخ استین ✅ نه دارت استین❌❌❌
این کلمه وزن کردن در گویش های مختلف ترکی چندین معنی داره به استناد گوگل ترنسلیت
آذربایجان = چکمخ ( کشیدن )
ترکیه= تارتماک ( وزن کردن )
اویغور = اولچمک ( سنجیدن ، اندازه گرفتن )
اینا چنتا معنی متفاوت هستن که در گویش های مختلف ترکی به معانی مختلف گماشته شدن!
پسوند گاه هم یه پسوند زمان و مکان فارسیه در ترکی چنین پسوندی نیست. مگر اینکه وام از فارسی گرفته شده باشه!!!!
آنگاه! هر گاه! سحرگاه! دانشگاه! پایگاه! فرماندار! قتلگاه!
برسیم به ادعای داد و تارت!
داد ، از مصدر دادن ، بخشیدن ( بخشش ) ، اسم مصدر میشه دهش ( اعطا ) ، همچنین به معنای فریاد و شکایت هست !
معنای ور مخ ترکی رو داره!!!!!
داد ، تات در ترکی به معنای بچش یا مزه کن! ( فعل امر )
تارت ، دارت به معنای وزن کن!
این طور که از ظاهر این دو واژه تات و تارت به نظر میرسه انگار پایه همون تات به معنای چشیدن باشه یعنی معنای اصلیش اونه و وزن کردن یجورایی معنای دوره.
خب معنای دور کلمه ای رو بیایم با یه ترکیب مردود و باطل ترکی مخلوط کنیم انتظار داری واژه درست دربیاد؟
خب ریشه تاریخی این کلمه در ترکی کجاست؟ میتونید ثابت کنید از اول در ترکی بوده؟ سند و مدرک چی دارید که وام واژه نبوده باشه در ترکی؟؟؟
ادعای وزن کردن یا تارتماک با دادگاه ارتباط داره از نظر فلسفی ! ولی کلمه تارت از نظر گرامری نمیتونه بشه تارتگاه یا تارتستان! این ترکیب در ترکی مردوده!!!!
اما بیایم بگیم ابتدا دارتماخ بوده و سپس دادگاه از اون مشتق شده این ادعا از نظر گرامری مردود و از نظر تاریخی نیاز به مستند تاریخی داره! خب
شما چنتا کتاب به زبان ترکی نام ببرید از قبل از اسلام یا بعد از اسلام قبل از دوران عثمانی نوشته شده که این واژه توش اومده باشه! همونطور که تو پست های قبلی به این سوال پاسخ ندادید و کتابی نتونستید نام ببرید بعد از این هم نخواهید توانست!

- - -
2. ریشه شناسی و معنای واژگان فارسی مرتبط
داد:
از ریشه فارسی باستان dāta - به معنی �دادن، بخشیدن� که در اوستا و زبان های هندواروپایی هم نظیر دارد. ( منبع: کتاب �فرهنگ واژگان فارسی� و �فرهنگ اوستا� )
دادستان:
ترکیبی از �داد� پسوند � - ستان� که در فارسی به معنای �محل� یا �مرکز� است ( مانند استان، کرستان ) . �دادستان� یعنی �کسی که محل یا مرکز داد است�، یعنی �قاضی�. این پسوند از فارسی و یا زبان های هم خانواده است، نه ترکی. ( منبع: فرهنگ دهخدا و فرهنگ فارسی معین )
دارت و تارت:
واژه هایی که به صورت مستقل در فارسی رایج نیستند، اما ممکن است مشابه فعل هایی باشند که از ریشه �دادن� ساخته شده اند. �تار� هم در فارسی معنای جداگانه ای دارد که ربطی به ترکی ندارد.
ستاندن:
پسوند � - ستاندن� در فارسی فعل ساز است و به معنای �قرار دادن، گرفتن� است؛ ریشه اش از زبان های هندواروپایی و فارسی باستان است و این الگو در زبان ترکی وجود ندارد. ( منبع: فرهنگ فارسی معین )
ایستیرم، ایستیوروم، ایستمک:
این ها شکل های صرفی از فعل �خواستن� در زبان ترکی هستند، اما این واژه ها ریشه ترکی دارند و ریشه ای در فارسی ندارند.
اما ادعای اینکه واژه های فارسی از این ها ساخته شده اند، نادرست است. چون این ها ساختارهای دستوری زبان ترکی هستند و در فارسی معادل کاملاً متفاوتی دارند ( مثلاً �خواستن، می خواهم� ) .
در نتیجه نمی توان از این افعال ترکی به فارسی ریشه گرفت.
هم داد، هم ستان:
این ها ترکیب های ترکی نیستند بلکه در فارسی، �هم� به معنای �نیز� است و �داد� ریشه فارسی دارد و �ستان� پسوند فارسی. بنابراین این ترکیب ها فارسی اند، نه ترکی.
- - -
3. نتیجه گیری و نکات مهم
بسیاری از واژگان و پسوندهای فارسی ریشه در زبان های هندواروپایی ( اوستایی، پهلوی، فارسی باستان ) دارند، و نمی توان آن ها را به ترکی نسبت داد.
ترکی و فارسی دو زبان کاملاً متفاوت از دو خانواده زبانی مختلف هستند:
فارسی: زبان هندواروپایی
ترکی: زبان ترکی تباری ( آلتایی )
ادعاهای جعلی که همه کلمات فارسی را از زبان ترکی می دانند، به خاطر عدم شناخت زبان شناسی تاریخی و ریشه شناسی است.
- - -
منابع معتبر برای مطالعه بیشتر
1. فرهنگ زبان فارسی معین — علی اکبر دهخدا
2. فرهنگ اوستا — بخش های ریشه شناسی واژگان
3. Persian Grammar: History and Structure — توسط کامران طاهرزاده
4. A Comprehensive Grammar of the Persian Language — توسط Gernot Windfuhr
5. Historical Linguistics — دیوید کریستال ( برای مفاهیم ریشه شناسی زبان شناسی تاریخی )
6. Turkish Language Reform: A Catastrophic Success — Geoff Lewis ( بررسی زبان ترکی و تفاوت آن با فارسی )
7. لغتنامه دهخدا ( برای واژگان فارسی و بررسی دقیق ریشه ها )
- - -
اگر بخواهید می توانم هر واژه را دقیق تر ریشه شناسی کنم و منابع آکادمیک آن را ارائه کنم. دوست دارید؟
همچنین می توانم در مورد تفاوت های ساختاری و دستوری دو زبان ترکی و فارسی هم توضیح دهم.
- - -

- - -
🔴 ادعای نادرست: "دادگاه" از "دارت گاه / تارت گاه" ترکی به معنی وزن گاه آمده است.
✅ پاسخ علمی و مستند:
1. ریشه واژه �داد�
واژه ی �داد� در فارسی و فارسی میانه، از ریشه ی اوستایی 𐬛𐬁𐬙𐬀‎ ( dāta ) به معنی قانون، حکم، عدل آمده است.
این ریشه در سانسکریت نیز به صورت dā به معنی �دادن� آمده است.
در فارسی میانه: dād به معنی قانون و عدل است.
📚 منبع:
Bartholomae, Christian. Altiranisches W�rterbuch, 1904
MacKenzie, D. N. A Concise Pahlavi Dictionary, 1971
Bailey, H. W. Dictionary of Khotan Saka, 1979
- - -
2. واژه �گاه� در فارسی
واژه �گاه� به معنی جا، مکان، وقت، زمان است و از فارسی باستان gātu - آمده است.
در اوستایی هم به صورت gātu - به همین معنا دیده می شود.
📚 منبع:
Mayrhofer, M. Etymologisches W�rterbuch des Altindoarischen
Monier - Williams, Sanskrit - English Dictionary
- - -
3. ترکیب �دادگاه� یعنی جای عدل و قضاوت
ترکیب اسم گاه در فارسی بسیار رایج است، مانند:
خواب گاه
دانش گاه
یار گاه
کار گاه
پس �داد گاه� به معنای مکان اجرای عدل و قضا است.
- - -
❌ بررسی ادعای "دارت یا تارت در ترکی یعنی سنجیدن"
چنین واژه هایی با این معنی در ترکی معیار ( ترکی استانبولی، آذربایجانی، یا ترکی عثمانی ) وجود ندارد.
در زبان ترکی استانبولی:
"تارتماک" ( tartmak ) به معنی وزن کردن یا ارزیابی کردن است.
ولی این فعل از مصدر لاتین tractare ( باواسطه فرانسه یا ایتالیایی ) به ترکی عثمانی وارد شده و کاملاً وام واژه است.
📚 منبع:
Redhouse Turkish - English Dictionary
Nişanyan S�zl�k: T�rk�enin Etimolojik S�zl�ğ�
🔹 بنابراین واژه ی "تارتماک" ترکی، نه بومی ترکی است و نه قدیم تر از واژه "داد" در فارسی و اوستایی.
- - -
🔵 درباره ی "بونون دادنا باخ" یا "تادنا باخ":
در ترکی آذربایجانی:
�dad� به معنی طعم است.
اما این واژه از ریشه ی فارسی داد / ذائقه / ذوق یا از عربی ذوق گرفته شده است، نه بالعکس.
📚 منبع:
Clauson, Sir Gerard. An Etymological Dictionary of Pre - Thirteenth - Century Turkish
Nişanyan Etimolojik S�zl�k
- - -
🔴 ادعای �زبان دری گویش دوم ترکی است�؟!
این ادعا نیز به کلی نادرست، جعلی و بی پایه است:
زبان دری شاخه ای از زبان های ایرانی نو است، که مستقیماً از فارسی میانه ( پهلوی ) منشأ گرفته است.
ترکی از خانواده ی کاملاً متفاوت زبان های آلتایی / ترکی - مغولی / اورال - آلتایی است.
📚 منبع:
Gernot Windfuhr ( ed. ) , The Iranian Languages, Routledge, 2009
Johanson & Csat� ( eds. ) , The Turkic Languages, Routledge, 1998
- - -
✳️ نتیجه گیری نهایی:
واژه ریشه اصلی زبان توضیح
داد اوستایی ( dāta ) فارسی به معنی قانون و عدل
گاه اوستایی/فارسی باستان ( gātu ) فارسی مکان، جا
دادگاه فارسی ترکیب اصیل فارسی از دوره میانه
تارتماک ترکی با ریشه لاتین وام واژه به معنی وزن کردن
dad ( طعم ) وام واژه از فارسی یا عربی ترکی از "ذوق" یا "ذائقه"
ادعای فوق تلاش دارد با جعل واژگان و نسبت دادن ریشه های فارسی به زبان ترکی، هویت زبانی و تاریخی زبان فارسی را تحریف کند. این روش ها برخلاف اصول علمی زبان شناسی است و بیشتر مصرف سیاسی یا ایدئولوژیک دارد تا علمی.