[ویکی فقه] دائمه مطلقه با وجودیه لاضروریه در شکل دوم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم است.
«قیاس مختلط» قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم عبارت است از: اختلاط قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با وجودیه لاضروریه (کبرا).
قواعد استخراج نتایج
بعضی از منطق دانان، شیوه های استخراج نتایج قضایای موجهه شکل دوم را در چهار قاعده منضبط کرده اند: ۱. قاعده اول: اگر یکی از دو مقدمه قیاس، ضروریه یا دائمه باشد نتیجه، دائمه مطلقه خواهد بود. ۲. قاعده دوم: هر گاه هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد اگر صغرا به قید «لاضرورت» و «لادوام» مقیّد نباشد عین جهتی که در صغرا موجود است به نتیجه نقل می شود. ۳. قاعده سوم: اگر هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا مرکّب، یعنی مقیّد به «لادوام» یا «لاضرورت» باشد، قید، اسقاط و بقیه جهت از صغرا به نتیجه منتقل می شود. ۴. قاعده چهارم: اگر هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا دارای هر گونه ضرورت غیر دائمه، یعنی ضرورت وصفیه یا وقتیه باشد، ضرورت، اسقاط و نتیجه به بقیه آن جهت موجَّه می شود. بنابراین، نتیجه حاصل از اختلاط قضیه دائمه مطلقه با وجودیه لاضروریه طبق قاعده اول، دائمه مطلقه خواهد بود؛ مثال: دائماً هیچ سنگی خندان نیست و هر انسانی در یک زمانی خندان است، نه به طور ضرورت؛ پس دائماً هیچ سنگی انسان نیست.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• قطب الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
...
«قیاس مختلط» قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم عبارت است از: اختلاط قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با وجودیه لاضروریه (کبرا).
قواعد استخراج نتایج
بعضی از منطق دانان، شیوه های استخراج نتایج قضایای موجهه شکل دوم را در چهار قاعده منضبط کرده اند: ۱. قاعده اول: اگر یکی از دو مقدمه قیاس، ضروریه یا دائمه باشد نتیجه، دائمه مطلقه خواهد بود. ۲. قاعده دوم: هر گاه هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد اگر صغرا به قید «لاضرورت» و «لادوام» مقیّد نباشد عین جهتی که در صغرا موجود است به نتیجه نقل می شود. ۳. قاعده سوم: اگر هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا مرکّب، یعنی مقیّد به «لادوام» یا «لاضرورت» باشد، قید، اسقاط و بقیه جهت از صغرا به نتیجه منتقل می شود. ۴. قاعده چهارم: اگر هیچ یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا دارای هر گونه ضرورت غیر دائمه، یعنی ضرورت وصفیه یا وقتیه باشد، ضرورت، اسقاط و نتیجه به بقیه آن جهت موجَّه می شود. بنابراین، نتیجه حاصل از اختلاط قضیه دائمه مطلقه با وجودیه لاضروریه طبق قاعده اول، دائمه مطلقه خواهد بود؛ مثال: دائماً هیچ سنگی خندان نیست و هر انسانی در یک زمانی خندان است، نه به طور ضرورت؛ پس دائماً هیچ سنگی انسان نیست.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• قطب الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
...
[ویکی فقه] دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل دوم، از اصطلاحات علم منطق بوده و یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم می باشد.
دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل دوم، از اصطلاحات علم منطق بوده و یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم می باشد.
← قیاس مختلط
۱. ↑ طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، ص۲۲۳ -۲۳۶.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۵.
...
دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل دوم، از اصطلاحات علم منطق بوده و یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم می باشد.
← قیاس مختلط
۱. ↑ طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، ص۲۲۳ -۲۳۶.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۵.
...