دایرةالمعارف فرش دستباف ایران عنوان کتابی ست که با پژوهش و نگارش حسین تجدد و با ویراستاری و مقدمهٔ سید حسن امین چاپ و منتشر شده است.
این کتاب حاصل چهل سال تحقیق و پژوهش حسین تجدد است که علاوه بر نوشتن به پزشکی هم مشغول بودند. ویژگی مهم کتاب این است که نگارنده برای نخستین بار انواع بیماری ها و عوارض خاص کارگران و بافندگان صنعت فرش را به طور کامل معرفی و راه های پیشگیری و درمان این بیماری ها را نیز شرح داده است. وی در پیش گفتار این دایرةالمعارف می نویسد: «در این رساله وضع کلی و اسفناک کارگاه های قالی بافی با مشاهده های شخصی و آزمایش های گوناگون پزشکی و نمایش عکس هایی که خود یا به یاری عکاس ها گرفته شده، شرح داده شده است. همچنین برای اولین بار بیماری ها و عوارض حرفه ای بافندگان قالی و دیگر عوامل این صنعت به استناد مدارک علمی و پزشکی رادیو گرافیک، آزمایشگاه و مشاهده علایم بالینی توجیه و تفسیر شده است. »
... [مشاهده متن کامل]
در جلد اول نگارنده تلاش می کند معروف ترین فرش های جهان، نقش ها و نمادها، افسانه فرش و موسیقی، طرح ها و نقشه های فرش ایران، سیری در تاریخ رنگرزی، انواع فرش ایران از نظر سبک، تصاویری از انواع دارهای جدید و قدیم، انواع فرش از نظر جنس، کلیاتی دربارهٔ اندازه های فرش، توصیه هایی دربارهٔ نگهداری فرش، تحولات تاریخی و پیشرفت های طب کار و…، ارگونومی و آسان کاری، نوبت کاری و رابطه آن با ایمنی و تندرستی، مسائل مهم صنعت فرش را به طور مفصل ارزیابی نماید.
در جلد دوم مسائلی همچون؛ سایه های بحران بر فرش ایران، علل سقوط بهای قالی در بازارهای جهانی، مشکلات تولید و صادرات فرش، فرش در شهرهای مختلف و آموزش علمی برای علاقه مندان به فرش پرداخته شده است.
سید حسن امین که ویراستاری این کتاب را بر عهده داشته است در مقدمه آن می نویسد: «از دیرباز، جهان متمدن، ایران زمین را به دو چیز فاخر می شناسد: شعر و فرش. به سخن دیگر، ذوق ایرانی و ذائقه زیباشناختی ایرانیان از جهت مفهوم و معنی در شعر و از جهت ماده و صورت در فرش تجلی می کند. با این همه، امتیاز هنر فرش بر هنر شعر در آن است که شعر یک هنر فردی است؛ در حالی که فرش دستبافت یک هنر جمعی است. کتاب ارزشمند و پر محتوای «دایرةالمعارف فرش دستبافت ایران» فرهنگ جامع فرش دستبافت ایران است و همه ابعاد هنر فرش بافی را با همه مسائل دیگری که هر کدام به نوعی به هنر و تجارت و صنعت فرش مربوط هستند، دربردارد. »
این کتاب حاصل چهل سال تحقیق و پژوهش حسین تجدد است که علاوه بر نوشتن به پزشکی هم مشغول بودند. ویژگی مهم کتاب این است که نگارنده برای نخستین بار انواع بیماری ها و عوارض خاص کارگران و بافندگان صنعت فرش را به طور کامل معرفی و راه های پیشگیری و درمان این بیماری ها را نیز شرح داده است. وی در پیش گفتار این دایرةالمعارف می نویسد: «در این رساله وضع کلی و اسفناک کارگاه های قالی بافی با مشاهده های شخصی و آزمایش های گوناگون پزشکی و نمایش عکس هایی که خود یا به یاری عکاس ها گرفته شده، شرح داده شده است. همچنین برای اولین بار بیماری ها و عوارض حرفه ای بافندگان قالی و دیگر عوامل این صنعت به استناد مدارک علمی و پزشکی رادیو گرافیک، آزمایشگاه و مشاهده علایم بالینی توجیه و تفسیر شده است. »
... [مشاهده متن کامل]
در جلد اول نگارنده تلاش می کند معروف ترین فرش های جهان، نقش ها و نمادها، افسانه فرش و موسیقی، طرح ها و نقشه های فرش ایران، سیری در تاریخ رنگرزی، انواع فرش ایران از نظر سبک، تصاویری از انواع دارهای جدید و قدیم، انواع فرش از نظر جنس، کلیاتی دربارهٔ اندازه های فرش، توصیه هایی دربارهٔ نگهداری فرش، تحولات تاریخی و پیشرفت های طب کار و…، ارگونومی و آسان کاری، نوبت کاری و رابطه آن با ایمنی و تندرستی، مسائل مهم صنعت فرش را به طور مفصل ارزیابی نماید.
در جلد دوم مسائلی همچون؛ سایه های بحران بر فرش ایران، علل سقوط بهای قالی در بازارهای جهانی، مشکلات تولید و صادرات فرش، فرش در شهرهای مختلف و آموزش علمی برای علاقه مندان به فرش پرداخته شده است.
سید حسن امین که ویراستاری این کتاب را بر عهده داشته است در مقدمه آن می نویسد: «از دیرباز، جهان متمدن، ایران زمین را به دو چیز فاخر می شناسد: شعر و فرش. به سخن دیگر، ذوق ایرانی و ذائقه زیباشناختی ایرانیان از جهت مفهوم و معنی در شعر و از جهت ماده و صورت در فرش تجلی می کند. با این همه، امتیاز هنر فرش بر هنر شعر در آن است که شعر یک هنر فردی است؛ در حالی که فرش دستبافت یک هنر جمعی است. کتاب ارزشمند و پر محتوای «دایرةالمعارف فرش دستبافت ایران» فرهنگ جامع فرش دستبافت ایران است و همه ابعاد هنر فرش بافی را با همه مسائل دیگری که هر کدام به نوعی به هنر و تجارت و صنعت فرش مربوط هستند، دربردارد. »
