خینکاین

[ویکی فقه] خینکاین یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و کلمه ای اختصاری است که، بیانگر شرایط انتاج شکل چهارم قیاس است.
اشکال چهارگانه قیاس اقترانی هر یک شرایطی اختصاصی دارند که در واقع، شرط نتیجه دادن آنهاست. شرایط شکل چهارم عبارت است از:۱. اختلاف دو مقدمه در ایجاب و سلب؛۲. کلی بودن یکی از دو مقدمه؛این دو شرط را برخی از منطقیان به صورت رمز و کلمه اختصاری «خَینکاین» در آورده اند. «خ» رمز اختلاف و «ین» رمز مقدمتین و «کاین» اشاره به کلیت یکی از دو مقدمه است. البته شرایط انتاج شکل چهارم در کلام منطقیان به دو صورت بیان شده است؛ یعنی به هر کدام از این دو صورت باشد منتج است: ۱. مَین کُغ، یعنی موجبه بودن هر دو مقدمه به اضافه کلیت صغرا که اگر مقدمتین هر دو موجبه بودند حتماً باید صغرا کلیت داشته باشد. ۲. خین کاین، یعنی اختلاف مقدمتین به ضمیمه کلیت یکی از آن دو.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری.• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• تفتازانی، عبدالله بن شهاب الدین، الحاشیة علی تهذیب المنطق.• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.
۱. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب الدین، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۹۶.۲. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۰۰.۳. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۰۱.
...