خوشنامی

[ویکی فقه] خوش نامی (قرآن). در این مقاله به بررسی آیاتی چند از قرآن کریم که به بحث خوشنامی و آثار نیک و اخلاق خوب از پیامبران الهی بر جای مانده است، می پردازیم.
وجعلنا ذریته هم الباقین• وترکنا علیه فی الاخرین• سلـم علی نوح فی العــلمین• انا کذلک نجزی المحسنین. «و فرزندانش را بازماندگان (روی زمین) قرار دادیم. و نام نیک او را در میان امت های بعد باقی گذاردیم. سلام باد بر نوح در میان جهانیان. ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم».سلام و درود باد بر نوح در میان جهانیان (سلام علی نوح فی العالمین). چه افتخاری از این برتر و بالاتر که خداوند بر او سلام می فرستد، سلامی که در میان جهان و جهانیان باقی می ماند، و تا دامنه قیامت گسترده می شود، سلام خدا تواءم با ثناء جمیل و ذکر خیر بندگانش. جالب اینکه کمتر سلامی در قرآن به این گستردگی و وسعت درباره کسی دیده می شود، بخصوص اینکه العالمین (به مقتضای اینکه جمع است و توا م با الف و لام) آنچنان معنی وسیعی دارد که نه تنها همه انسان ها، بلکه عوالم فرشتگان و ملکوتیان را نیز ممکن است در بر گیرد. و برای آنکه این برنامه برای دیگران الهام بخش گردد می افزاید: ما اینگونه نیکوکاران را جزا و پاداش می دهیم! (انا کذلک نجزی المحسنین).
ثواب احسان ابراهیم
وترکنا علیه فی الاخرین• سلـم علی ابرهیم• کذلک نجزی المحسنین. «و نام نیک او را در امت های بعد باقی گذاردیم. سلام بر ابراهیم باد! اینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم».در اینکه این قوچ بزرگ چگونه به ابراهیم علیه السّلام داده شد بسیاری معتقدند جبرئیل آورد، بعضی نیز گفته اند از دامنه کوه های منی سرازیر شد، هر چه بود به فرمان خدا و به اراده او بود. نه تنها خداوند پیروزی ابراهیم را در این امتحان بزرگ در آن روز ستود، بلکه خاطره آن را جاویدان ساخت، چنانکه در آیه بعد می گوید: ما نام نیک ابراهیم را در امت های بعد باقی و برقرار ساختیم (و ترکنا علیه فی الاخرین).او اسوه ای شد برای همه آیندگان، و قدوه ای برای تمام پاکبازان و عاشقان دلداده کوی دوست، و برنامه او را به صورت سنت حج در اعصار و قرون آینده تا پایان جهان جاودان نمودیم او پدر پیامبران بزرگ، او پدر امت اسلام و پیامبر اسلام بود. سلام بر ابراهیم (آن بنده مخلص و پاکباز باد) (سلام علی ابراهیم). آری، ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم (کذلک نجزی المحسنین). پاداشی به عظمت دنیا، پاداشی جاودان در سراسر زمان، پاداشی درخور سلام و درود خداوند بزرگ!
خوشنامی ابراهیم
واذکر فی الکتـب ابرهیم انه کان صدیقا نبیا• فلما اعتزلهم وما یعبدون من دون الله وهبنا له اسحـق ویعقوب وکلا جعلنا نبیا• ووهبنا لهم من رحمتنا وجعلنا لهم لسان صدق علیا. «در این کتاب از ابراهیم یاد کن که او بسیار راستگو و پیامبر خدا بود. هنگامی که از آنها و از آنچه غیر خدا می پرستیدند کناره گیری کرد ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم، و هر یک را پیامبر بزرگی قرار دادیم. و از رحمت خود به آنها ارزانی داشتیم و برای آنها نام نیک و مقام مقبول و برجسته (در میان همه امت ها) قرار دادیم».(لسان) در اینگونه موارد به معنی یادی است که از انسان در میان مردم می شود و هنگامی که آنرا اضافه (صدق) کنیم و لسان الصدق بگوئیم معنی یاد خیر و نام نیک و خاطره خوب در میان مردم است، و هنگامی که با کلمه (علیا) که به معنی عالی و برجسته است ضمیمه شود مفهومش این خواهد بود که خاطره بسیار خوب از کسی در میان مردم بماند.ناگفته پیدا است ابراهیم نمی خواهد با این تقاضا، خواهش دل خویش را برآورد، بلکه هدفش این است که دشمنان نتوانند تاریخ زندگی او را که فوق العاده انسان ساز بود به بوته فراموشی بی فکنند، و او را که می تواند الگوئی برای مردم جهان باشد برای همیشه از خاطره ها محو کنند.در روایتی از امیرمؤمنان علی علیه السّلام می خوانیم: لسان الصدق للمرء یجعله الله فی الناس خیر من المال یاکله و یورثه: (خاطره خوب و نام نیکی که خداوند برای کسی در میان مردم قرار دهد از ثروت فراوانی که هم خودش بهره می گیرد و هم به ارث می گذارد بهتر و برتر است).
آوازه نام نیک الیاس
...