خوش نویسی تبتی

خوشنویسی تبتی هنر نوشتاری زبان تبتی است. همچون دیگر بخش های آسیای شرقی، اشراف و لاماهای بلندمرتبه قابلیت های بالایی در خوشنویسی داشته اند. در تبت برخلاف چین، ژاپن و کره، برای خوشنویسی از قلم نی استفاده می کنند نه قلم مو. به جز این مسئله، تاثیر این هنر از خوشنویسی های شرق آسیا محسوس است و حتی در برخی مواقع برخلاف دیگر خطوط برهمایی، آزادی جریان خط را در آن می توانیم ببینیم. بیشتر رسوم خوشنویسی تبتی از متون مذهبی سرچشمه گرفته و بیشتر خوشنویسی قدیمی با زمینه های رهبانی همراه است. [ ۱]
سبک های گوناگون خوشنویسی در تبت وجود دارد:
• اوچن ( به زبان تبتی:དབུ་ཅན།، به معنی نوک دار: با نام های اوچان یا دو - کان نیز شناخته می شود ) با سطرهای افقی پرحجم و خطوط عمودی باریک شناخته می شود و مرسوم ترین نوشتار تبتی است. به خاطر وضوحش در متون چاپی هم کاربرد دارد. در خطوط دست نویس هم سبک اصلی خوشنویسی است و قبل از شروع به فراگیری سبک های دیگر باید در آن استاد شد. [ ۲]
• انگاتار ( به زبان تبتی:སྔ་དར།، به زبان چینی:前宏期 ) گسترش یافته
• توآد ( 蟾体 ) - ویرایش اولیه Thonmi Sambhota
• لیژوآن ( 列砖体 )
• ژیونگ جی ( 雄鸡体 )
• که ( 稞体 )
• چوآنژو ( 串珠体 )
• کیانگ لانگ ( 蜣螂体 )
• یویوئه ( 鱼跃体 )
• تنگ شی ( 腾狮体 )
• سارکونگ یا چونگ ( གསར་ཆུང༌། )
• سوگرینگ
• سوگ تونگ
• سارکن
• خمیده ژوزا
• مستقیم ژوزا
• کوتاه ژوزا
• 棱体
• 粒体
• سبک یی ( 伊体 )
• سبک ژیونگ ( 雄体 )
رکورد طولانی ترین حلقه خوشنویسی تبتی متعلق به Jamyang Dorjee Chakrishar است که ۱۶۳، ۲ متر شامل ۶۵، ۰۰۰ حرف را خوشنویسی کرده است. این طومار شامل دعاهایی برای دالایی لامای چهاردهم است که بدست ۳۲ راهب پدید آمده اند. [ ۳]