خورموجی محمدجعفر بن محمدعلی

[ویکی نور] حاج میرزا جعفر، حقایق نگار خورموجی مورخ و محقق معروف قرن سیزدهم؛ یعنی عصر ناصری است که در خورموج متولد شده و پس از کسب کمالات و تحصیلات دانش در جوانی ضابطی خورموج که از پدر به و ارث رسیده بود، نایل گشت و تا 1285 ق بدین شغل منصوب بود؛ اما در این سال بر اثر اختلافاتی که بین او و حاجی خان حکمران کل دشتی و پدر محمدخان دشتی در گرفت از این شغل معزول شد و به شیراز رفت و به امارت دیوان خانه عدلیه شیراز منصوب شد. در 1276 ق کتاب آثار جعفری در تاریخ و جغرافیای مملکت فارس را نوشت.
سپس به تهران رفت و به حضور ناصرالدین شاه رسید. شاه او را مامور تهیه کتاب حقایق تاریخ ایام خود کرد. پس خورموجی با کمال صداقت به جمع آوری اخبار و درج آن اقدام کرد و کتاب حقایق الاخبار ناصری را نوشت و به لقب حقایق نگار ملقب گردید. به قول مرحوم عباس اقبال آشتیانی در یاداشتی که بر مقدمه کتاب به تصحیح شادروان حسین خدیوجم نوشته است، این کتاب که تاریخ مختصر قاجار و تاریخ بالنسبه مفصل سلطنت ناصرالدین شاه تا سال 1284 ق. است، ظاهرا مقبول نظر شاه نیفتاد و حاجی محمد جعفر مغضوب شد و به عراق مهاجرت نمود و در آن جا مقیم شد تا آن که به سال 1301 در همان دیار وفات یافت.
زندگی علمی محمدجعفر خان از زمان هجرت آغاز گردید. ایشان صاحب تألیفات ارزشمندی می باشد که همگی از بهترین کتاب های عصر قاجاریه هستند. مشهورترین و زبده ترین اثر این دانشمند مورخ حقایق الخبار ناصری است. او در این کتاب برای اولین بار قتل امیرکبیر را افشا می کند. او در باب قتل امیرکبیر که همه مورخان معاصر او، درگذشت امیرکبیر را بر اثر ناخوشی و تورم دست و پا و آماس بدن دانسته اند او این واقعه را به صراحت قتل نوشته است. و به همین سبب موجب غضب دربار قرار گرفته و به عراق مهاجرت می کند.
آثار جعفری، حقایق الخبار ناصری، نزهه الخبار، حقایق المصیبه در تاریخ کربلا.
تاریخ قاجار: حقایق الاخبار ناصری / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده