خودگیرنده

خودگیرنده ( انگلیسی: Autoreceptor ) نوعی گیرنده است که در غشای سلولی پیش سیناپسی یاخته های عصبی واقع شده است. این گیرندهٔ بخشی از حلقهٔ بازخورد منفی در ترارسانی پیام است و تنها به پیام رسان های عصبی یا هورمون های رها شده از همان یاختهٔ عصبی که در آن واقع شده اند، حساس است؛ برخلاف دگرگیرنده ها که به پیام رسان های عصبی یا هورمون های ترشح شده از یاخته های دیگر حساس هستند. هر گیرنده ای بر حسب نوع پیام رسانی که از یاختهٔ عصبی خودش رها می شود، ممکن است نقش خودگیرنده یا دگرگیرنده ایفا کند.
خودگیرنده ها می توانند در هرجایی از غشای سلولی باشند: در دندریت، پریکاریون، آکسون، یا پایانه های آکسونی. [ ۱]
یک یاختهٔ عصبی پیش سیناپسی به طور معمول، یک پیام رسان عصبی خاص در پایانه پیش سیناپسی رها می کند که توسط گیرنده های پس سیناپسی یاختهٔ عصبی بعدی شناسایی می شود. خودگیرنده ها می توانند این پیام رسان عصبی خاص را شناسایی کرده و در کنترل فرایندهای داخل سلولی ( معمولاً جلوگیری از ترشح بیشتر آنها یا جلوگیری از ساخت پیام رسان ها ) شرکت دارند. در نتیجه رهاسازی پیام رسان های عصبی توسط یک سامانهٔ بازخورد منفی کنترل و تنظیم می شود. خودگیرنده ها عموماً از نوع گیرنده جفت شونده با پروتئین جی هستند ( و نه کانال یونی دریچه - لیگاندی ) و از طریق «پیغام برهای ثانویه» عمل می کنند. [ ۲]