خودپروردگی

دانشنامه عمومی

خودپرورد یا اتوتروف ( به انگلیسی: autotroph ) به جانداری گفته می شود که با استفاده از کربن موجود در مواد ساده همچون کربن دی اکسید، ترکیبات آلی ( مانند قند، پروتئین و چربی ) می سازد. در مقابل این واژه، لغت دگرپرور یا هتروتروف ( Heterotroph ) قرار دارد.
از دیدگاه لغوی، خودپرورد جانداری است که خوراک خود را بدون وابستگی به موجودی دیگر تأمین می کند و دگرپرور نیز به اندامگانی ( Organism ) گفته می شود که برای برآوردن نیازهای غذایی خود به زیاگان دیگر وابسته است.
در منابع علمی گوناگون، خودپرور ( و عکس آن؛ دگرپرور ) را به چند شیوه معنی کرده اند. تعریف مختصر این اصطلاح که در بیشتر منابع به آن اشاره شده است عبارت است از زیاگانی که انرژی و مواد مورد نیاز خود را بدون وابستگی به موجودی دیگر و تنها با استفاده از مواد معدنی ( غیر آلی ) به دست می آورند و با استفاده از آن ها مواد آلی پیچیده ( مانند کربوهیدرات ها ، چربی ها و پروتئین ها ) می سازند.
هتروتروف ها برای برآوردن نیازهای غذایی خود به دیگران وابسته اند. هتروتروف ها از موجود زنده یا بقایای آنها استفاده میکنند تا ماده خام خود را تامین کنند. آنها انرزی مورد نیاز خود را به دو روش بدست می آورند. گروه اول فتوسنتز کننده هستند و انرژی مورد نیاز خود را از نور خورشید بدست می اورند و گروه دوم انرژی مورد نیاز خود را از مواد شیمیایی ( مواد معدنی و یا مواد آلی ) بدست می آورند در نتیجه این مواد الی برای آنها هم منبع کربن و هم منبع انرژی محسوب می شود. بر این پایه منابعی مانند کتاب اصول بیوشیمی لنینجر ( Lehninger Principles Of Biochemistry ) خودپرورد و دگرپرورد را بر مبنای چرخهٔ کربن تعریف کرده اند. ( به غیر از چرخهٔ کربن چرخه های دیگری نیز در تقسیم بندی موجودات وجود دارد که مهم ترین آن ها چرخهٔ انرژی و چرخهٔ نیتروژن است ) به این ترتیب خودپرورد اندامگانی است که برای تأمین کربن مورد نیاز خود به زیاگان دیگر وابسته نیست و این عنصر را به طور مستقیم از دی اکسید کربن ( CO2 ) موجود در هوا به دست می آورد امّا دگرپروردها این نیاز را با کمک مولکولهای آلی که دیگر زیاگان ساخته اند رفع می کنند.
ویژگی خودپروردها این است که با استفاده از CO2 هوا به عنوان منبع کربن همهٔ مواد آلی مورد نیاز خود را به تنهایی می سازند. این گروه از زیاگان انرژی مورد استفاده برای سوخت وساز خود را از نور به دست می آورند و در نتیجه فوتوسنتزکننده نیز محسوب می شوند.
عکس خودپروردگیعکس خودپروردگی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس