خوانش پریشی

خوانش پریشی، [ ۶] اختلال در خواندن، دُش خوانی یا دیسلِکسیا ( به انگلیسی: Dyslexia ) اختلالی است که با خواندن پایین تر از سطح مورد انتظار از سن فرد مشخص می شود. [ ۱] [ ۷] افراد مختلف به درجات مختلف تحت تأثیر قرار می گیرند. [ ۲] این اختلال موجب اختلال در روان خوانی یا درک مطلب می شود. [ ۸] دیسلکسیا، می تواند خود را به عنوان یک مشکل در رابطه با واج خوانی، و رمزگشایی، دیکته، مهارت شنوایی، حافظه کوتاه مدت، یا نامگذاری سریع آشکار کند. [ ۹]
سه نوع زیرگروه شناختی برای خوانش پریشی تعریف شده است که شامل: شنیداری، دیداری، و توجه است. [ ۹] [ ۱۰] ناتوانی خوانِش، یا دیسلِکسیا یکی از معمول ترین ناتوانی های آموزشی می باشد. هم چنین محققان دانشگاه ام آی تی دریافتند افراد مبتلا به خوانش پریشی در تشخیص و شناسایی چهره افراد نیز با ابهاماتی روبرو هستند. [ ۱۱] خوانش پریش بزرگسال می تواند به صورت روان بخواند اما افراد خوانش پریش معمولاً سرعت خواندن پایینی دارند؛ و هم چنین توانایی هِجا و دیکتهٔ پایینی دارند و اگر واژه ای بی معنا باشد در خواندن آن دچار مشکل می شوند. [ ۱۲] خوانش پریشی هیچ رابطه ای با سطح آی کیو یا هوش و توانایی شناختی فرد ندارد. [ ۱۳] [ ۱۴]
از نشانه های اولیه این ناتوانی دیر صحبت کردن کودک است. [ ۱۵] و بعد از آن نوشتنِ آیینه ای کودک که در آن نوشتن واژه ها بر عکس و مانند آیینه است. از نشانه های سنین بالاتر، می توان به ناتوانی یا مشکل در هجا کردن واژه، یافتن هم قافیه برای واژه یا مشکل در تلفظِ صدا یا ترکیب واژه ها و صداها اشاره کرد. عمومی ترین نشانه آن دیکتهٔ بسیار ضعیف کودک و تمایل به نوشتن حروف بیشتر یا کمتر در هنگام نوشتن واژه ها است. [ ۱۶] از دیگر نشانه های عمومی خوانش پریشی این است که یک فرد خوانش پریش واژه را زودتر یا دیرتر از جایی که باید قرار گیرد در جمله می گذارد و همچنین در هنگام خواندن، واژه ها را جابه جا می خواند. معمولاً فرد خوانش پریش سطح نوشتاری اش بسیار پایین تر از سطح معلومات و هوش عمومی اش است و از همین طریق می توان به خوانش پریشی وی، پی برد. [ ۱۷] [ ۱۸] [ ۱۹] [ ۲۰] [ ۲۱] [ ۲۲]
محققان از زمان تشخیص این عارضه در سال ۱۸۸۱ میلادی در تلاش بوده اند که ریشهٔ آن را بیابند. [ ۲۳] [ ۲۴] برخی نیز علایمی مثل مشکلات در خواندن و تشخیص حروف را به رشد ناقص سلول های عصب بینایی ارتباط داده اند. [ ۲۵]