خواند میر غیاث الدین بن همام الدین

[ویکی نور] «غیاث الدین بن همام الدین»، ملقب به خواندمیر، تاریخ نگار ایرانی قرن دهم هجری است.
وی در سال 880 / 881ق در شهر هرات ولادت یافت و در همان شهر به تحصیل علوم متداول زمان؛ یعنی طب، تفسیر، شعر، ادب، لغت و تاریخ پرداخت. غیاث الدین نواده ی دختری میرخواند، صاحب «روضة الصفا» است که در بیشتر آثارش از وی یاد می کند.
او در جوانی به دربار سلطان حسین بایقرا راه یافت و مورد توجه و محبت امیر علی شیرنوایی قرار گرفت و مدتی عهده دار وزارت بدیع الزمان، پسر سلطان حسین بود.
وی در اوایل سال 927ق، تألیف مهم ترین کتابش، «حبیب السیر فی اخبار افراد البشر» را برای غیاث الدین محمد بن یوسف حسینی، از رجال معروف هرات، آغاز کرد، ولی مدتی آشفتگی در اوضاع روزگار به وجود آمد و در تألیف وقفه افتاد. بعدها به دستور حبیب الله ساوجی آن را در سال 930ق، به نام وی به پایان رسانید.
وی در سال 935ق، به هندوستان سفر کرد و در آنجا مدتی خدمت بابرشاه و همایون شاه کرد.
او در هندوستان درگذشت و بنا به وصیتش، در دهلی، نزدیک قبر نظام الدین اولیاء و امیر خسرو دفن شد. در تاریخ وفات وی اختلاف نظر است؛ عده ای مثل خان بابا مشار و صاحب «تاریخ فرشته»، سال مرگ وی را 937ق و 941ق دانسته اند، ولی استاد سعید نفیسی نوشته که خواندمیر در سال 942ق، برای شاعری ماده ی تاریخ سروده، پس سال فوتش باید اواخر سال 942 باشد.