خوارج دوران معاویه

[ویکی فقه] جنگ صفین، نتایج بسیار مهمی بر اوضاع کلی جهان اسلام داشت.
این جنگ که میان دو سپاه کوفه به فرماندهی علی (علیه السّلام) و سپاه شام به سرکردگی معاویه به بهانه ی ریخته شدن خون عثمان بر پا شده بود، با نیرنگ عمرو بن عاص مبنی بر روی نیزه کردن قرآن ها، به مرحله ی حساسی رسید. در این مرحله، تصمیم به انتخاب حکمیت از جانب هر دو طرف گرفته شد. عده ای که ابتدا حکمیت را بر امیرالمؤمنین (علیه السّلام) تحمیل کرده بودند، وقتی نتایج حکمیت با خدعه ی عمروعاص به سود معاویه خاتمه یافت، حضرت را سرزنش کرده و خواستار توبه ی ایشان و نبرد دوباره شدند، ولی با خودداری ایشان مواجه شدند. به همین خاطر، این گروه که به خوارج معروف گشتند و چندین هزار نفر بودند، از بدنه ی لشگر علی (علیه السّلام) جدا شده و به منطقه ی «حرورا» رفته و نیز به «حروریه» هم شهرت یافتند.این گروه، نه تنها در دوران حکومت علی (علیه السّلام) برای مردم و حکومت دردسرهایی ایجاد می کردند، بلکه در ادوار دیگر؛ یعنی در زمان خلفای بعدی نیز خلافت آنها را با تهدید روبرو می کردند.از آن جا که اینان معاویه را خارج از مسیر اسلام می دانستند، لذا معاویه در سرکوب آنان، با خشونت تمام عمل می کرد.
خوارج در کوفه
اولین و آخرین باری که خوارج تحت فرماندهی واحد بودند، جنگ نهروان بود، ولی بعد از آن به گروه ها و فرقه های متعددی منشعب شدند که هر کدام با عقایدی جداگانه در مناطق مختلف اسلامی به فعالیت خود ادامه دادند که همین امر اثر منفی بر نیروی نظامی آنان نهاد.
← خروج فروة بن نوفل اشجعی
خوارج بصره نیز همانند هم کیشانشان در کوفه، دست به قیام زده و بار دیگر اوضاع عراق را برای معاویه، با خطر مواجه ساختند. اما با انتصاب «زیاد بن ابیه» به جای ابن عامر در بصره، خوارج به ندرت فرصت خودنمایی پیدا می کردند، زیرا زیاد و بعد از او پسرش عبیدالله، بسیار بر خوارج سخت می گرفتند و آنها را زندانی می نمودند، می کشتند و یا تبعید می کردند.
← خروج سهم بن غالب و خطیم باهلی
...