خنجی

خَنجی
خَنجیاز گویش های ایرانی جنوب غربی که در خنج لارستان واقع در جنوب شرق ایران بدان سخن می گویند و به گراشی، اِوَزی، بَستکی و لاری نزدیک است. مضاف قبل از مضاف الیه قرار می گیرد با نشانة (-e) و در اسامی مصوت پایانی، -ye: مانند xuna-yemo «خانة من»، اگر مضاف به -e یا -i ختم شود. نشانه اش -ne خواهد بود: maen-emo «ماهی من». صفت بعد از موصوف قرار می گیرد. تغییرات آوایی: گرایش زیادی به تبدیل /r/ به /l/ وجود دارد: zele «زیر»، le «رویِ»، leta «ریختن». گروه های صامتی قدیم مانند ft و xt به سوی ساده شدن پیش رفته اند: xata «خفتن» فارسی میانه xwaftan، sota «سوختن» gota «گفتن»؛ همچنین nd فارسی میانه به d تبدیل می شود: xada «خواندن». /h/ در موقعیت میان مصوتی می افتد: nada «نهادن». ضمایر اشاره: o/e «این»، on «آن»/ on «این ها» oniy «آن ها». از ویژگی های خنجی قرار گرفتن حروف اضافه قبل از ضمایر شخصی آزاد و بعد از ضمایر شخصی پیوسته است. ضمیر فاعلی هنگام صرف فعل لازم بعد از ستاک ماضی است. برخی از واژگان خنجی: teke «تویِ»، pose «پسر»، te «تویِ»، pered «پریروز»، xeleda «خریدن»، borda «بُردن»، va «با/به وسیلة» و tahte «کنار».