خله


معنی انگلیسی:
remainders of food between the teeth, pole, snot

لغت نامه دهخدا

خله. [ خ َ ل َ / ل ِ ] ( اِ ) چوب درازی که بدان کشتی میرانند. خُلَه ( از برهان قاطع ) ( از ناظم الاطباء ) ( از آنندراج ). پارو :
بملاح وآنکس که کردی خله.
فردوسی.
کشتی اهل فضل شود غرق بحر یأس
گرنه ز اهتمام تو باشد ورا خله.
شمس فخری.
|| چیزی که خلنده و فرورونده در جایی باشد مانند سوزن و جوال دوز و درفش و امثال آن. ( از برهان قاطع ) ( از ناظم الاطباء ) ( از آنندراج ). سُک :
آدمیان را سخنی بس بود
گاو بود کش خله در پس بود.
امیرخسرو دهلوی ( از انجمن آرای ناصری ).
|| ( ص ) خالی که در برابر پر است. ( برهان قاطع ) ( از ناظم الاطباء ) ( از آنندراج ). || رها :
خیز ودنیا بجملگی خله کن.
سنائی.
|| ( اِ ) بادی را گویند که خلنده در شکم باشد. ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ). || هر دردی که از مفاصل و اعضاء و احشاءناگاه برخیزد و احساس تیرک زدن شود. ( ناظم الاطباء ) ( از برهان قاطع ) :
رویها تابان ز خشم ، اندامها پیچان ز بغض
گوئیا دارند باد لقوه و درد خله.
مسعود سعد.
|| هرزه گویی و هذیان را هم گفته اند. ( برهان قاطع ) ( ازناظم الاطباء ) :
هر مدح و آفرین که نه اندر ثنای توست
نزدیک عقل باشد افسانه و خله.
شمس فخری ( از آنندراج ).
|| چیزی را گویند که بتدریج و آهستگی و کم کم برطرف شود. ( برهان قاطع ) ( از ناظم الاطباء ). || قیل و قال :
برآید یکی باد با زلزله
ز گیتی برآرد خروش و خله.
فردوسی.
|| هر قول و فعلی که دل ازآن آزرده شود. ( ناظم الاطباء ) :
آنکه ترا زاد مرد و آنکه ز تو زاد رفت
نیست ازین جز خیال نیست از آن جز خله.
سنائی.

خله. [ خ ُ ل َ / ل ِ ] ( اِ ) چوب درازی که بدان کشتی میرانند. ( از برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ). خَلَه || سکان کشتی. ( ناظم الاطباء ). خَلَه.

خله. [ خ ُل ْ ل َ / ل ِ ] ( اِ ) خلم. مخاط بینی. ( برهان قاطع ) ( از ناظم الاطباء ) :
چو آید زو برون حمدان بدان ماند سرسرخش
که از بینی سقلابی برون آید همی خله.
عسجدی ( از انجمن آرای ناصری ).
- خله چشم ؛ رطوبت غلیظی که در کنجهای چشم جمع شود. ( ناظم الاطباء ).
- || رطوبت غلیظی که بسبب آن مژگانها بهم می چسبند. ( ناظم الاطباء ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - دوستی صداقت . ۲ خصلت .
درختی خار دار یا رستنگاه عرفج و جای انبوهی آن .

فرهنگ معین

(خَ لِ ) (اِ. ) پاروی قایق رانی .
(خِ لَّ ) [ ع . خلة ] (اِمص . ) مصادقت ، برادری .
(خُ لَّ ) [ ع . خلة ] (اِمص . ) ۱ - دوستی ، صداقت . ۲ - خصلت .
( ~. ) (اِ. ) هر چیز نوک تیز که جایی بخلد و فرو رود مانند سوزن ، جوال دوز.
(خُ لِ ) (اِ. ) قارچ ، سماروغ .

فرهنگ عمید

۱. هرچیز نوک تیز که می خلد و به جایی فرومی رود، مانندِ سیخ، خار، و سوزن: آدمیان را سخنی بس بُوَد / گاو بود کش خله در پس بُوَد (امیرخسرو۱: ۱۲۵ ).
۲. درد ناگهانی.
۳. بانگ و فریاد، هیاهو، غوغا، سروصدا: برآید یکی باد با زلزله / ز گیتی برآرد خروش و خله (فردوسی: ۱/۲۵۱ ).
۴. (صفت ) بیخود و هرزه، یاوه.
پاروی قایق رانی: آب تیره ست این جهان کشتیت را / بادبان کن دانش و طاعت خله (ناصرخسرو: ۲۸۱ ).
= خلم xe(o )lm

گویش مازنی

/Khale/ فراوان – زیاد – خیلی & خیلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی خُلَّةٌ: دوستی بسیار نزدیک( اصل آن از خلت به معنی فقر وحاجت است وبه رابطه دوستی که چنان نزدیک باشد که انسان تنها حوائجش را به او بگوید نیز اطلاق می گردد )
معنی خِلَالٌ: شکافها (جمع خلة )
ریشه کلمه:
خلل (۱۳ بار)

«خُلَّةٌ» از مادّه «خَلَل» به معنای فاصله میان دو چیز است و از آنجا که دوستی و محبّت در لابلای وجود انسان و روح او، حلول می کند و فاصله ها را پر می نماید، این واژه به معنای دوستی عمیق آمده است.

پیشنهاد کاربران

خٌله : مداخله
تو مازندران خَلهِ چم زیاد را دارد .
نمونه :
خَلهِ شادی
خیلی خوشحالی
ا ( ع ) «حلة» ( حِ لَّ ) جامه، لباس نو، جامه ی بلند که بدن را بپوشاند. ( فرهنگ عمید ) :
با کاروان حله برفتم ز سیستان
با حله تنیده ز دل بافته ز جان فرخی سیستانی

بپرس