خلف بن احمد

دوران فرمانروایی این واپسین امیر صفاری که حدود چهل سال به طول انجامید، در کش و قوس نبردهای مقطعی با طاهر و فرزندانش به ویژه حسین بن طاهر سپری شد. او که هم عصر حکومت های مقتدر محلی، همچون آل بویه، سامانی و غزنویان بود، به ناچار و بر حسب اوضاع آن زمان با آنان روابط حسنه و برخی اوقات خصمانه برقرار می ساخت.
در زمان خلف بن احمد، و به دستور او، تفسیری بزرگ شامل صد جلد برای قرآن نوشته شد. امروزه از این تفسیر، سراغی نداریم. جولوغ سیستانی، یکی از ملازمان امیرخلف بانو، پدر شاعر معروف، فرخی سیستانی بود. خلف بن احمد در یکی از قصیده های تاریخی فرخی تأثیر فراوان دارد و برای درک این قصیده به دانستن احوال خلف بن احمد نیاز است.
بانو ظاهراً نام جدهٔ خلف بن احمد بود که او را بدین نام خوانده اند؛ و این خلف نبیرهٔ دختر عمرو بن لیث بود به روایت ابن اثیر، هرچند برخی او را نبیرهٔ یعقوب نیز گفته اند و بدیع همدانی در قصیدهٔ لامیهٔ خود خلف را به هر دو پادشاه یعنی یعقوب و عمرولیث منسوب کرده است.
با کشته شدن امیر جعفر، فرزندش خلف بن احمد، بعد از یک فراز و نشیب پنجاه روزه پس از مرگ پدر، در پنجم جمادی الثانی سال ۳۵۳ ق / هجده ژوئن ۹۶۴ م، بر تخت فرمانروایی سیستان نشست و سپهسالاری خود را به «ابو یوسف محمد بن یعقوب مدرکی» سپرد.
برخی مورخان از جریان لشکرکشی محمود غزنوی به سیستان نوشته اند که چون خلف به دژ کاخ رفت، پیرامون آن خندق کند، محمود دژ را محاصره و خندق را پر کرد و به این ترتیب دژ را گشود و بیشتر امرای خلف را به قتل رساند. خلف از بیم این رویداد، بیهوش شد و چون به هوش آمد بر روی پاهای محمود افتاد و از او طلب بخشش کرد و پس از این عمل خلف، محمود را سلطان نامید. محمود نیز بنا به درخواست خلف او را به گرگان فرستاد. خلف پس از چندی به جوزجانان رفت و در ۳۹۷ یا ۳۹۹ ق در همان جا درگذشت.