خطبه طاووس، خطبه ای است که علی بن ابیطالب در آن از شگفتی های آفرینش طاووس سخن می گوید. [ ۱]
سخنان علی بن ابی طالب در این خطبه را می توان به چهار بخش کلی تقسیم کرد:
• علی ابتدا برای استدلال به وجود خدا به سراغ عجایب کائنات و شگفتی های آفرینش، علی الخصوص پرندگان رفته است.
• او طاووس را از از بین پرندگان انتخاب و دربارهٔ آفرینش و شگفتی های آن صحبت کرده و در این میان بعضی از خرافات مردم را در این زمینه رد می کند.
• به شگفتی های آفرینشِ حیواناتِ کوچک مثل مورچه می پردازد و آن ها را نشانه ای برای وجود خدا می شمارد.
• وی در بخش پایانی خطبه و پس از اثبات وجود خدا، به معاد و ذکر قسمتی از ویژگی های بهشت پرداخته است. [ ۲]
علی در ابتدا طاووس را به عنوان یکی از عجیب ترین پرندگانی که خدا آن را خلق کرده، می شمارد و سپس برای ترسیم ظاهر او چنین بیان می کند:[ ۳]
وَ مِنْ أَعْجَبِهَا خَلْقاً الطَّاوُسُ الَّذِی أَقَامَهُ فِی أَحْکَمِ تَعْدِیلٍ وَ نَضَّدَ أَلْوَانَهُ فِی أَحْسَنِ تَنْضِیدٍ بِجَنَاحٍ أَشْرَجَ قَصَبَهُ وَ ذَنَبٍ أَطَالَ مَسْحَبَهُ إِذَا دَرَجَ إِلَی الْأُنْثَی نَشَرَهُ مِنْ طَیِّهِ وَ سَمَا بِهِ مُطِلًا عَلَی رَأْسِهِ کَأَنَّهُ قِلْعُ دَارِیٍّ عَنَجَهُ نُوتِیُّهُ یَخْتَالُ بِأَلْوَانِهِ وَ یَمِیسُ بِزَیَفَانِهِ یُفْضِی کَإِفْضَاءِ الدِّیَکَةِ وَ یَؤُرُّ بِمَلَاقِحِهِ أَرَّ الْفُحُولِ الْمُغْتَلِمَةِ لِلضِّرَابِ أُحِیلُکَ مِنْ ذَلِکَ عَلَی مُعَایَنَةٍ لَا کَمَنْ یُحِیلُ عَلَی ضَعِیفٍ إِسْنَادُهُ …
و شگفت انگیزترِ آن پرندگان در آفرینش، طاووس است که آن را در استوارترین هیئت پرداخت، و رنگهای آن را به نیکوترین ترتیب مرتب ساخت، با پری که نای استخوانهای آن را به هم درآورد، و دُمی که کشش آن را دراز کرد. چون به سوی ماده پیش رود، آن دم در هم پیچیده را وا سازد و بر سر خود برافرازد، که گویی بادبانی است برافراشته و کشتیبان زمام آن را بداشته. به رنگهای خود می نازد، و خرامان خرامان دم خود را بدین سو و آن سو می برد و سوی ماده می تازد. چون خروس می خیزد و چون نرهای مست شهوت با ماده درمی آمیزد. این داستان که تو را گویم داستانی است از روی دیدن، نه چون کسی که روایت کند، بر اساس حدیثی ضعیف شنیدن …
اهمیت و جایگاه این خطبه به قدری است که اکنون و بعد از حدود هزار و چهارصد سالی که از بیان آن می گذرد، بارها به زبان های مختلف مورد تحقیق، تفسیر و بررسی قرار گرفته و به عنوان موضوع چندین گزارش، مقاله و پایان نامه نیز انتخاب شده است. [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسخنان علی بن ابی طالب در این خطبه را می توان به چهار بخش کلی تقسیم کرد:
• علی ابتدا برای استدلال به وجود خدا به سراغ عجایب کائنات و شگفتی های آفرینش، علی الخصوص پرندگان رفته است.
• او طاووس را از از بین پرندگان انتخاب و دربارهٔ آفرینش و شگفتی های آن صحبت کرده و در این میان بعضی از خرافات مردم را در این زمینه رد می کند.
• به شگفتی های آفرینشِ حیواناتِ کوچک مثل مورچه می پردازد و آن ها را نشانه ای برای وجود خدا می شمارد.
• وی در بخش پایانی خطبه و پس از اثبات وجود خدا، به معاد و ذکر قسمتی از ویژگی های بهشت پرداخته است. [ ۲]
علی در ابتدا طاووس را به عنوان یکی از عجیب ترین پرندگانی که خدا آن را خلق کرده، می شمارد و سپس برای ترسیم ظاهر او چنین بیان می کند:[ ۳]
وَ مِنْ أَعْجَبِهَا خَلْقاً الطَّاوُسُ الَّذِی أَقَامَهُ فِی أَحْکَمِ تَعْدِیلٍ وَ نَضَّدَ أَلْوَانَهُ فِی أَحْسَنِ تَنْضِیدٍ بِجَنَاحٍ أَشْرَجَ قَصَبَهُ وَ ذَنَبٍ أَطَالَ مَسْحَبَهُ إِذَا دَرَجَ إِلَی الْأُنْثَی نَشَرَهُ مِنْ طَیِّهِ وَ سَمَا بِهِ مُطِلًا عَلَی رَأْسِهِ کَأَنَّهُ قِلْعُ دَارِیٍّ عَنَجَهُ نُوتِیُّهُ یَخْتَالُ بِأَلْوَانِهِ وَ یَمِیسُ بِزَیَفَانِهِ یُفْضِی کَإِفْضَاءِ الدِّیَکَةِ وَ یَؤُرُّ بِمَلَاقِحِهِ أَرَّ الْفُحُولِ الْمُغْتَلِمَةِ لِلضِّرَابِ أُحِیلُکَ مِنْ ذَلِکَ عَلَی مُعَایَنَةٍ لَا کَمَنْ یُحِیلُ عَلَی ضَعِیفٍ إِسْنَادُهُ …
و شگفت انگیزترِ آن پرندگان در آفرینش، طاووس است که آن را در استوارترین هیئت پرداخت، و رنگهای آن را به نیکوترین ترتیب مرتب ساخت، با پری که نای استخوانهای آن را به هم درآورد، و دُمی که کشش آن را دراز کرد. چون به سوی ماده پیش رود، آن دم در هم پیچیده را وا سازد و بر سر خود برافرازد، که گویی بادبانی است برافراشته و کشتیبان زمام آن را بداشته. به رنگهای خود می نازد، و خرامان خرامان دم خود را بدین سو و آن سو می برد و سوی ماده می تازد. چون خروس می خیزد و چون نرهای مست شهوت با ماده درمی آمیزد. این داستان که تو را گویم داستانی است از روی دیدن، نه چون کسی که روایت کند، بر اساس حدیثی ضعیف شنیدن …
اهمیت و جایگاه این خطبه به قدری است که اکنون و بعد از حدود هزار و چهارصد سالی که از بیان آن می گذرد، بارها به زبان های مختلف مورد تحقیق، تفسیر و بررسی قرار گرفته و به عنوان موضوع چندین گزارش، مقاله و پایان نامه نیز انتخاب شده است. [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸]
wiki: خطبه طاووس