خطابات قانونی

[ویکی فقه] امام (ره) صاحب نظریه ای خاص در منظومه مباحث حکم شناسی است. این نظریه عبارت است از (عدم انحلال قانونی). مشهور اصولیان خطابات قانونی را قابل تجزیه به خطابات شخصی به تعداد افراد و اشخاص مخاطب می دانند. در این میان حضرت امام آن را غیر قابل انحلال می داند. در این مقاله به تببین دیدگاه ایشان و برخی آثار آن می پردازیم.
نظریه پردازی در علم اصول جایگاهی بس رفیع دارد. نظریات اصولی توجیه گر مجموعه ای از آرا و مبانی اصولی در مواضع مختلف از علم اصول است و ارتباط منطقی و معنادار این مبانی را تبیین و تشریح می کند.
تفاوت نظر با نظریه
از همین جا تفاوت نظر با نظریه روشن می شود. هر نظر ، رأی و مبنای دانشمند اصول ، به نظریه نمی انجامد. برای مثال در بحث از (استعمال لفظ در اکثر از معنا) نظر دانشمند اصولی می تواند جواز و نظر دیگری می تواند امتناع باشد، ولی این نظر مبتنی بر نظری دیگر درباره حقیقت استعمال است و هر نظری درباره استعمال متفرع بر نظری دیگر درباره حقیقت وضع است و همین مسئله از علم اصول که به بیان دیدگاه ها درباره حقیقت وضع و تفسیر آن می پردازد، جایگاه نظریه پردازی است؛ چون دیدگاه های اصولیان در این مسئله بر مبانی اتخاذ شده آنان در بحث (استعمال لفظ در اکثر از معنا) و مباحث دیگر چون (تبعیت دلالت از اراده ، اقسام وضع، مشتق و صحیح و اعم مؤثر است و از این رو انسجام دیدگاه های اصولی هر دانشمند مدیون نظریه پردازی او و شناسایی آثار و لوازم آن نظریات و التزام بدان هاست.
نمونه ای از نظریات اصولی
عدم انحلال خطابات قانونی نمونه ای از نظریات اصولی است که مستقلاً باید مورد مطالعه قرار گیرد. هر مطالعه مستقل درباره یک نظریه اصولی باید معطوف باشد به تفسیر و تبیین اصل نظریه، چارچوب های نظری آن، ادله و شواهد اثبات گر نظریه، آثار و لوازم نظریه مختار و محذورات و تبعات نظریه رقیب که در واقع به معنای تبیین کارکردهای نظریه در فضای علم اصول است و گاه این آثار در فقه نیز قابل مطالعه است و سرانجام دیدگاه های دیگر اصولیان درباره هر نظریه و تلقی آن ها از اصل نظریه و کارایی اش باید شناسایی گردد.
نظریه خاص امام خمینی
...