خصال. [ خ ِ ] ( ع اِ ) خویها. خصلت ها خواه نیک باشد یا بد. ( ناظم الاطباء ). ج ِ خصلت. ( یادداشت بخط مؤلف ) :
مأمور خداوند مصر و عصرم
محمود بدو شد چنین خصالم.
ناصرخسرو.
و هر که بدین خصال متحلی گشت شاید که بر حاجت خویش پیروز آید. ( کلیله و دمنه ). و معالی خصال ملوک اسلاف... قبله عزائم میمون داشته است. ( کلیله ودمنه ).این امیر ماضی در جمله خصال بی قرین بود و یگانه روی زمین. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
چون شیر بخود سپه شکن باش
فرزند خصال خویشتن باش.
نظامی.
حسنت جمیع خصاله. سعدی.- بدخصال ؛ بدعادت. بدخصلت :
تو روی محمد چگونه بینی
چون دشمن آنی ز بدخصالی.
( ناصرخسرو ).
یکی گفت از این بنده بدخصال چه خواهی هنر یا ادب یا جمال.
سعدی ( بوستان ).
دزدان در کوه و کمر حیران از بدخصالی. ( مجالس سعدی ص 23 ).- خصال بد ؛ عادت بد.
- خصال حمیده ؛ خوی های نیک. ( ناظم الاطباء ).
- خصال رذیله ؛ خویهای زشت و بد.
- خصال ستم ؛ عادت ستم. خصلت ستم : قتل جوان نمیرسد مگر از خلل جود و خصال ستم. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
- خصال ستوده ؛ خویهای نیک : آهسته و ادیب و فاضل و معاملت دان بودبا چندین خصال ستوده. ( تاریخ بیهقی ).
- ستوده خصال ؛ با خصلتهای نیکو : ملاحظه و اردات اعمال این پادشاه دین پناه ستوده خصال واضح و لایح همی گردد. ( حبیب السیر جزء4 از ج 3 ص 322 ).
نه دیر بود که برخاست آن ستوده خصال
برفت و ناقه جمازه را مهار گرفت.
- مشتری خصال ؛ آنکه خوی مشتری دارد. خوش خصال. خوب خصلت :
آن مشتری خصال گر از ما حکایتی
پرسد جواب ده که بجانند مشتری.
سعدی ( طیبات ).