خروج علیه حاکم از دیدگاه اهل سنت

[ویکی فقه] از دیدگاه اهل سنت و وهابیت، امامت و خلافت امری است عرفی و دنیوی که انتخاب آن با با روش های مختلفی، از جمله انتخاب مردم، انتخاب اهل حل و عقد، وصیت خلیفه قبلی، کودتا علیه خلیفه قبل با زور و شمشیر و... است؛ با این حال ایشان خروج علیه حاکم را مشروع نمی دانند که این امر خود، مستلزم ظلم پذیری و پیروی از حاکمان جبار و ستمگر است. این مقاله به بررسی ریشه های این نوع نگرش و تفکر می پردازد.
از دیدگاه پیروان مکتب اهل بیت (علیهم اسلام)، امامت و خلافت، امری است الهی و شرعی که انتخاب آن تنها در حیطه اختیارات خداوند است و بس؛ اما دیگر مذاهب اسلامی اعتقاد دارند که امامت و خلافت امری عرفی و دنیوی است و انتخاب خلیفه را با روش های مختلفی؛ از جمله انتخاب مردم، انتخاب اهل حل و عقد، وصیت خلیفه قبلی، کودتا علیه خلیفه قبل با زور و شمشیر و... ممکن می دانند.اما جالب است که آنان با وجود چنین باوری، در عین حال فتوا داده اند که خروج علیه حاکم ـ به هر صورتی که به قدرت رسیده باشد ـ حرام است؛ حتی اگر آن حاکم فاسق، ظالم و بی دین و کافر باشد. حتی اگر به شما دستوری بدهند که بر خلاف حکم قرآن، سنت و خلیفه قبلی باشد.پیروان این مکتب، برای اثبات این حکم باطل، روایاتی را نیز از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) نقل کرده و بر اساس آن فتوا داده اند.این روایات و فتوا باعث شده است که فرهنگ ظلم پذیری در میان پیروان مکتب سقیفه نهادینه شده و همواره در طول تاریخ آنان در برابر ظلم حاکمان ستم گر سر خم نموده و در برابر انحرافات ریز و درشت آنان سکوت اختیار کنند.اما شیعیان با تاسی از سیدالشهداء (علیه السّلام) فرهنگی را پذیرفته اند که هرگز سر تسلیم در برابر ظالمان و ستم گران فرود نیاورده اند و مبارزه با ظلم و ستم جزئی از عقیده آنان به حساب می آید.شیعه، مذهبی است که بنای ظلم ستیزی دارد و حاضر نیست با ظلم و استبداد حتی لحظه ای هم روحیه آشتی پذیری داشته باشد؛ زیرا شعار رهبر شیعیان «کونا للظالم خصماً و للمظلوم عونا» بوده و فریاد زده است که:انّی لا اری الموت الا سعادة و لاالحیاة مع الظالمین الا برما.این فرمان امام حسین (علیه السّلام) است که روحیه ظلم ستیزی و زیر بار ظلم نرفتن را در شیعیان تقویت کرده است و از آن ها مردمی ساخته است که هیچ گاه با ظالمان هم سفره نمی شوند و زیر بار زورگویی نمی روند.اما چرا پیروان مکتب سقیفه همواره با حاکمان و جباران همسفره بوده اند و هیچگاه با آن ها مشکلی نداشته اند؟ما در این مقاله ریشه های این نوع نگرش و تفکر در سه بخش بررسی کرده ایم.
گفتار پیامبر در منابع اهل سنت
روایات فراوانی در صحیح ترین منابع اهل تسنن وجود دارد که بر طبق آن ها رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) مسلمانان را از خروج علیه حاکم برحذر داشته و حتی خروج کننده را کافر و مستحق آتش جهنم خوانده است.این روایات از نظر دلالت و متن به دسته های مختلف تقسیم می شود که ما هر دسته را همراه با روایات آن نقل خواهیم کرد.
← تساوی با مردن جاهلی
بعد از این که روایات اهل سنت را درباره حرمت خروج بر علیه حاکم دانستیم در این قسمت نظر برخی از پیامبران الهی و صحابه رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) را نیز از کتاب های آن ها جستجو می کنیم.
← زکریای نبی
...