خرمشاهی بهاءالدین

خرّمشاهی، بهاءالدین (قزوین ۱۳۲۴ـ )
خرّمشاهی، بهاءالدین
نویسنده، مترجم، قرآن پژوه، و حافظ پژوه ایرانی. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهر زادگاهش به پایان رساند و وارد دانشکدۀ پزشکی شد، اما پس از مدتی تغییررشته داد و به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی پرداخت. در ۱۳۴۷ از دانشگاه تهران لیسانس ادبیات فارسی و در ۱۳۵۲ دانشنامۀ فوق لیسانس کتابداری گرفت و در مرکز خدمات کتابداری ایران به کار پرداخت. در ۱۳۶۳ به انجمن فلسفه و حکمت وابسته به مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی منتقل شد و به کار تألیف و تحقیق و ترجمه و تدوین و نشر مجله فرهنگ پرداخت و در ۱۳۷۹ بازنشسته شد. در ۱۳۶۱ همراه با احمد صدر حاج سید جوادی و کامران فانی بنیاد دایرة المعارف تشیعرا تأسیس کرد و در ۱۳۶۹ به عضویت فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد. دوازده کتاب در زمینۀ قرآن دارد که اصلی ترین آن ها ترجمه قرآن کریم با حواشی و توضیحات مفصل است. دانشنامۀ قرآن پژوهی نیز زیر نظر و به همت او منتشر شده است. درباره حافظ پانزده کتاب تألیف کرده که نخستین آن ها ذهن و زبان حافظ (۱۳۶۳) و مهم ترین آن ها حافظ نامه (۱۳۶۷) است که شرح مبسوط ابیات دیوان حافظ و مفاهیم کلیدی آن است. شهرداری شیراز در ۱۳۷۹ نظر به خدمات و آثار حافظ پژوهی او، وی را به عنوان نخستین شهروند افتخاری شیراز برگزید. خرمشاهی بیش از ۱۰۰۰ مقاله تألیف کرده که تاکنون در سیزده مجموعه منتشر شده است و نخستین آن ها سیر بی سلوک است. هجده کتاب نیز در حوزه های مختلف از جمله ادبیات، دین و فلسفه ترجمه کرده است. در میان آن ها از عرفان و فلسفه (اثر والتر استیس)، علم و دین (اثر ایان باربور)، درد جاودانگی (اثر اونامونو) می توان نام برد. چند متن ادبی قدیم را هم تصحیح کرده است که کلیات سعدی، دیوان حافظ، و شرح عرفانی بر دیوان حافظ از آن جمله اند. زندگی نامۀ خودنوشت او به نام فرار از فلسفه در ۱۳۷۷ منتشر شده است.