خرم دشت

[ویکی فقه] خرّمدشت، بخش و شهری در جنوب شهرستان تاکستان در استان قزوین می باشد.
بخش خرّمدشت. این بخش درجنوب غربی دشت قزوین واقع است. از شمال و مغرب به بخشهای مرکزی و ضیاءآباد (در شهرستان تاکستان)، از جنوب به بخشهای رامَند و آبگرم (در شهرستان بوئین زهرا ) و از مشرق به بخش شال (در شهرستان بوئین زهرا) محدود و مشتمل است بر دو دهستان افشاریه به مرکزیت آبادی رحیم آباد (در حدود نُه کیلومتری جنوب شهر خرّمدشت) و دهستان رامند شمالی به مرکزیت خرّمدشت. مرکز آن شهر خرّمدشت است. جنوب این بخش کوهستانی است و شمال آن را دشت فرا گرفته است. بیشتر آبادیهای بخش خرّمدشت در دشت قرار دارند.
جغرافیای بخش خرمدشت
کوههای قشابلاغ، جهان قلعه، کبریت لو و مایلان در نزدیکی آبادیهای شَنَسْتَق علیا و سفلا (در حدود چهل کیلومتری جنوب شهر خرّمدشت)، از مهم ترین ارتفاعات بخش به شمار می روند. رود دائمی خررود نخست جهت جنوب غربی ـ شمال شرقی دارد و سپس به سمت مشرق در بخش جاری می شود و زمینهای آن را آبیاری می کند. علاوه بر آن، چند رود کوچک مانند بُرْزْلَجین، شنستق، شیزَنْد، شیزر و کَشْمَرْز، با جهت جنوبی ـ شمالی در جنوب بخش و ابهررود با جهت غربی ـ شرقی در شمال بخش جریان دارند. ازگیا خاکشیر و برمادران دارد ومراتع آن برای چرای دام مناسب است. از زیا شغل، گرگ، روباه، خرگوش و کبک در آن یافت می شود. آب زراعی و آشامیدنی بخش، علاوه بر رود، از قنات و چاه نیز تأمین می شود. از میان محصولات آنجا، گندم، جو، بنشن، انگور، بادام، گردو، آلوسبز، سیب، زردآلو و گیلاس شایان ذکر است. از صنایع دستی، فرش بافیِ آن به ویژه در آبادیهای برزلجین (در حدود۳۱کیلومتری جنوب شهر خرّمدشت)، شنستق سفلا و کورچشمه (در حدود چهل کیلومتری جنوب خرّمدشت) پررونق است. بخش خرّمدشت در مسیر اصلی قزوین ـ همدان قرار دارد. همچنین راه بوئین زهرا ـ ابهر از آن جا می گذرد. آبادیهای بخش نیز عمدتآاز طریق راه فرعی با مرکز بخش مرتبط اند.بخش خرّمدشت نیز در اسفند ۱۳۷۳ در شهرستان تاکستان تشکیل شد و با جداشدن تاکستان از زنجان و الحاق آن به استان جدید قزوین در خرداد ۱۳۷۶، خرّمدشت جزو استان قزوین شد. جمعیت آن براساس سرشماری ۱۳۸۵ش، ۶۸۵، ۲۱ تن ذکر شده است اهالی بخش خرّمدشت به فارسی و ترکی سخن می گویند.
زیارتگاه های خرمدشت
برخی از مهم ترین زیارتگاههای بخش عبارت اند از: امامزاده های ابوسعید و ابوظهیر در آبادی رادکان، امامزاده پیغمبر در آبادی شنستق علیا، امامزاده عبداللّه بن حسن بن موسی الکاظم علیه السلام در آبادی شیزند (در حدود ۲۹ کیلومتری جنوب خرّمدشت) و بقعه پیر وَلی در آبادی وَرسج خرّمدشت در منطقه ای قدیمی واقع شده است، با این حال اطلاع ما از آن اندک است، تنها از آثار به جا مانده از بعضی تپه ها مانند تپه بزرگ داکان در چهارده کیلومتری جنوب غربی تاکستان (مربوط به پیش از تاریخ)، تپه ورسج و تپه رادکان، نزدیک آبادی رادکان می توان به قدمت منطقه پی برد در اوایل دوره صفویه (حک: ح ۹۰۵ـ ۱۱۳۵) و به ویژه در دوره افشاریه (حک: ۱۱۴۸ـ۱۲۱۰) عده ای شاهسون به آن جا کوچانده شدند. گزارشی درباره این دوره در دست است که نشان می دهد، در اوایل سده یازدهم برخی آبادیهای خرّمدشت مانند شنستق علیا و برزلجین جزو موقوفات قدیم آستانه شاهزاده حسین قزوین بوده است. در صفر ۱۱۰۳، در فرمان سلیمان اول صفوی درباره تولیت آستانه شاهزاده حسین، با موقوفات و سیورغال و مستمریات آن، نام شنستق علیا و برزلجین نیز آمده است. در دوره های افشاریه و قاجاریه (حک: ۱۲۱۰ـ۱۳۴۴)، آبادیهای خرّمدشت جزو نقاط معمور شمرده می شدند. در دوره پهلوی (۱۳۰۴ـ۱۳۵۷ش) نیز کشاورزی و صنایع دستی آن جا پررونق بود.
معرفی شهر خرمدشت
...

خُرَّمدشت
(نام سابق: نهاوند) شهری در استان قزوین، شهرستان تاکستان، و مرکز اداری بخش خرّمدشت. با ارتفاع ۱,۳۹۰ متر، در دشتی در ۵۸کیلومتری جنوب غربی قزوین و ۲۳کیلومتری جنوب غربی تاکستان، سر راه قزوین به همدان، قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک است.