کوپراتیف عبارت از انجمن اجتماعی تعدادی است که بر بنیاد تقویت اقتصادی بنا شده باشد. این انجمن روی علایق مشترک، اهداف مشترک مساعی مشترک سهم گیری مشترک و ضرورت مشترک استوار باشد. هدف غائیهٔ مشترکان کوپراتیف رسیدن به یک وضع اقتصادی بهتر که متکی بر اساس ادارهٔ دموکراسی و سهم گیری مساویانه در تأمین سرمایه مورد نیاز و متقبل شدن نفع و ضرر مشترک باشد، و یا «کوپراتیف انجمنی است که افراد آن به روی علایق و اهداف معین متکی بر اساسات ادارهٔ مشترک به منظور نایل شدن به یک وضع بهتر اقتصادی و اجتماعی تشکیل می شود». کوپراتیف ها و اتحادیه های آن سازمان های اجتماعی و اقتصادی دهقانان، کسبه کاران و سایر زحمتکشان می باشد که داوطلبانه جهت تحقق اهداف خویش متحد شده اند.
برای نخستین بار در سال ۱۳۳۳ ه. ش کوپراتیف های کشاورزی در افغانستان ایجاد گردید. در ابتدا به تعداد ۱۱۳ کوپراتیف زراعتی توسط مولدان پوست قره قول و کرم پیله تشکیل گردید. روند توسعهٔ کوپراتیف ها با تأسیس نظام جمهوری در افغانستان ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۲ در قانون کوپراتیف ها تعدیلات به وجود آمد. که به نفع کشاورزان تمام شد. متعاقباً در سال ۱۳۶۰ قانون نو کوپراتیف ها در کشور نافذ و امتیازات بیشتری برای کوپراتیف ها در نظر گرفته شد. در دورهٔ سلطنت محمد ظاهرشاه موضوع تشکیل و انکشاف کوپراتیف ها در دهات در پلان سوم انکشافی دولت گنجانیده شد. و هم برای تطبیق تأسیس و پیشبرد کار کوپراتیف ها دولت مساعدت مؤسسهٔ کار و کارگر جهانی ( ILO ) را جلب نمود. این مؤسسه با موجودیت سه کارشناس فعالیت خویش را آغاز نمود و موفق به تشکیل ۵ انجمن کوپراتیفی گردید. در سال ۱۳۴۲ کوپراتیف ها استهلاکی تحت سرپرستی و رهنمایی ریاست انکشاف دهات در ولایات لوگر فعالیت خویش را آغاز نمود. در پایان سال ۱۳۴۸ ریاست انکشاف دهات منحل و امور سرپرستی ریاست انکشاف کوپراتیف های مذکور به دوش وزارت زراعت، آبیاری و مالداری سپرده شد که متأسفانه به این کار تیم کار و کارگر ( ILO ) همکاری خود را قطع و در پهلوی آن مؤسسه ای دیگر به نام پروژهٔ کریدیت و کوپراتیف های زراعتی برای افغانستان ( PACCA ) به کمک مالی کشور سوئد از طریق ( FAO ) یا مؤسسهٔ خوراکه و زراعتی جهانی به منظور ایجاد و گسترش نهضت های کوپراتیفی در افغانستان دست به کارشدند ) . در سال ۱۳۴۹ ریاست به نام ریاست کوپراتیف های زراعتی در چوکات وزارت زراعت تأسیس گردید. فعالیت این ریاست در چوکات سازمان غذائی وزراعت جهانی به امداد مالی حکومت سویدن ( SIDA ) بپیش برده می شد. این اداره کوپراتیف ها را در تهیهٔ قرضهٔ زراعتی، مواد زراعتی، فروش و عرضهٔ محصولات زراعتی و غیره مسائل کوپراتیفی، همکاری می نمود. پروژهٔ متذکره دارای دو مرکز انکشافی بود که یکی آن در کوهدامن و دیگر آن در بغلان فعالیت می نمود و دارای یک مرکز تربیتی نیز بود که در بادام باغ کابل موقعیت داشت، که در این کوپراتیف ها تقریباً ۱۸۳ هزار تن عضویت داشتند و تولیدات کوپراتیف های زراعتی را میوه جات، سبزیجات، پنبه، لبلبو ( جغندر قند ) تشکیل می داد. کوپراتیف های زراعتی مذکور در حدود ۶٬۰۰۰ تن ازمحصولات مازاد خودرادربازارهای داخلی، ۱٬۳۰۰ تن انار، ۲٬۰۰۰ تن کشمش، ۷۹ تن کنجد، ۳۲۵ تن پسته را در بازارهای خارجی به قیمت مناسب به فروش رسانیدند که در بلندبردن سطح زندگی و حیات اقتصادی اعضای کوپراتیف تأثیر مفید اقتصادی به جا گذاشت. پسان تر باگذشت زمان در سال ۱۳۵۲ به تاریخ ۲ قوس قانون کوپراتیف ها نافذ و تا سال ۱۳۵۷ در ۱۲ ولایت افغانستان به فعالیت آغاز نمود. در روزگاری که قانون کوپراتیف ها نافذ شد چنین تجویز به عمل آمد تا در سال یک ولایت تحت ساحه فعالیت های کوپراتیفی درآورده شود. تا برج حمل ۱۳۵۷، تعداد ۱۳۵ انجمن کوپراتیفی در ۱۱ ولایات کشور تأسیس گردیده بود که از آن جمله ۱۲۴ کوپراتیف ابتدایی زراعتی، ۶ کوپراتیف صنعتی ۴ کوپراتیف استهلاکی و ۱ کوپراتیف زنبورداری عملاً فعال بود. از سال ۱۳۵۷ به بعد، پروگرام عاجل تأسیس کوپراتیف های زراعتی عملی گردید؛ چنانچه در سال ۱۳۵۸ به تعداد ۱٬۲۱۰ باب کوپراتیف های زراعتی تأسیس شده بودند. درتأسیس کوپراتیف های مذکور مسایل زیادی از ابعاد مختلف مدنظر گرفته نشد بدین وسیله نتوانست رشد نماید. و هم کیفیت و مثمریت کوپراتیف های تأسیس شده راخیلی پایین آورده و سرانجام در اثر عوامل متعدد اقتصادی سیاسی امنیتی دولتی بانکی پرسنل فعالیت کوپراتیف ها در کشور رو به نزول قرار گرفت. اگر چه تا سال ۱۳۷۳ ریاست کوپراتیف های زراعتی در بادام باغ فعال بود ولی پس از سال ۱۳۶۰ بنا بر عوامل سیاسی وجنگ نتوانست کوپراتیف ها توسعه یابد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبرای نخستین بار در سال ۱۳۳۳ ه. ش کوپراتیف های کشاورزی در افغانستان ایجاد گردید. در ابتدا به تعداد ۱۱۳ کوپراتیف زراعتی توسط مولدان پوست قره قول و کرم پیله تشکیل گردید. روند توسعهٔ کوپراتیف ها با تأسیس نظام جمهوری در افغانستان ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۲ در قانون کوپراتیف ها تعدیلات به وجود آمد. که به نفع کشاورزان تمام شد. متعاقباً در سال ۱۳۶۰ قانون نو کوپراتیف ها در کشور نافذ و امتیازات بیشتری برای کوپراتیف ها در نظر گرفته شد. در دورهٔ سلطنت محمد ظاهرشاه موضوع تشکیل و انکشاف کوپراتیف ها در دهات در پلان سوم انکشافی دولت گنجانیده شد. و هم برای تطبیق تأسیس و پیشبرد کار کوپراتیف ها دولت مساعدت مؤسسهٔ کار و کارگر جهانی ( ILO ) را جلب نمود. این مؤسسه با موجودیت سه کارشناس فعالیت خویش را آغاز نمود و موفق به تشکیل ۵ انجمن کوپراتیفی گردید. در سال ۱۳۴۲ کوپراتیف ها استهلاکی تحت سرپرستی و رهنمایی ریاست انکشاف دهات در ولایات لوگر فعالیت خویش را آغاز نمود. در پایان سال ۱۳۴۸ ریاست انکشاف دهات منحل و امور سرپرستی ریاست انکشاف کوپراتیف های مذکور به دوش وزارت زراعت، آبیاری و مالداری سپرده شد که متأسفانه به این کار تیم کار و کارگر ( ILO ) همکاری خود را قطع و در پهلوی آن مؤسسه ای دیگر به نام پروژهٔ کریدیت و کوپراتیف های زراعتی برای افغانستان ( PACCA ) به کمک مالی کشور سوئد از طریق ( FAO ) یا مؤسسهٔ خوراکه و زراعتی جهانی به منظور ایجاد و گسترش نهضت های کوپراتیفی در افغانستان دست به کارشدند ) . در سال ۱۳۴۹ ریاست به نام ریاست کوپراتیف های زراعتی در چوکات وزارت زراعت تأسیس گردید. فعالیت این ریاست در چوکات سازمان غذائی وزراعت جهانی به امداد مالی حکومت سویدن ( SIDA ) بپیش برده می شد. این اداره کوپراتیف ها را در تهیهٔ قرضهٔ زراعتی، مواد زراعتی، فروش و عرضهٔ محصولات زراعتی و غیره مسائل کوپراتیفی، همکاری می نمود. پروژهٔ متذکره دارای دو مرکز انکشافی بود که یکی آن در کوهدامن و دیگر آن در بغلان فعالیت می نمود و دارای یک مرکز تربیتی نیز بود که در بادام باغ کابل موقعیت داشت، که در این کوپراتیف ها تقریباً ۱۸۳ هزار تن عضویت داشتند و تولیدات کوپراتیف های زراعتی را میوه جات، سبزیجات، پنبه، لبلبو ( جغندر قند ) تشکیل می داد. کوپراتیف های زراعتی مذکور در حدود ۶٬۰۰۰ تن ازمحصولات مازاد خودرادربازارهای داخلی، ۱٬۳۰۰ تن انار، ۲٬۰۰۰ تن کشمش، ۷۹ تن کنجد، ۳۲۵ تن پسته را در بازارهای خارجی به قیمت مناسب به فروش رسانیدند که در بلندبردن سطح زندگی و حیات اقتصادی اعضای کوپراتیف تأثیر مفید اقتصادی به جا گذاشت. پسان تر باگذشت زمان در سال ۱۳۵۲ به تاریخ ۲ قوس قانون کوپراتیف ها نافذ و تا سال ۱۳۵۷ در ۱۲ ولایت افغانستان به فعالیت آغاز نمود. در روزگاری که قانون کوپراتیف ها نافذ شد چنین تجویز به عمل آمد تا در سال یک ولایت تحت ساحه فعالیت های کوپراتیفی درآورده شود. تا برج حمل ۱۳۵۷، تعداد ۱۳۵ انجمن کوپراتیفی در ۱۱ ولایات کشور تأسیس گردیده بود که از آن جمله ۱۲۴ کوپراتیف ابتدایی زراعتی، ۶ کوپراتیف صنعتی ۴ کوپراتیف استهلاکی و ۱ کوپراتیف زنبورداری عملاً فعال بود. از سال ۱۳۵۷ به بعد، پروگرام عاجل تأسیس کوپراتیف های زراعتی عملی گردید؛ چنانچه در سال ۱۳۵۸ به تعداد ۱٬۲۱۰ باب کوپراتیف های زراعتی تأسیس شده بودند. درتأسیس کوپراتیف های مذکور مسایل زیادی از ابعاد مختلف مدنظر گرفته نشد بدین وسیله نتوانست رشد نماید. و هم کیفیت و مثمریت کوپراتیف های تأسیس شده راخیلی پایین آورده و سرانجام در اثر عوامل متعدد اقتصادی سیاسی امنیتی دولتی بانکی پرسنل فعالیت کوپراتیف ها در کشور رو به نزول قرار گرفت. اگر چه تا سال ۱۳۷۳ ریاست کوپراتیف های زراعتی در بادام باغ فعال بود ولی پس از سال ۱۳۶۰ بنا بر عوامل سیاسی وجنگ نتوانست کوپراتیف ها توسعه یابد.
