خانه عنکبوت

[ویکی فقه] خانه عنکبوت (قرآن). در قرآن کریم از باب تشبیه آیاتی در باره خانه عنکبوت وجود دارد که به آنها اشاره می کنیم.
خانه عنکبوت، بی بنیاد و سست ترین خانه ها است."... وان اوهن البیوت لبیت العنکبوت.. در حالی که سست ترین خانه های خانه عنکبوت است اگر می دانستند "لانه عنکبوت که از تعدادی تارهای بسیار نازک ساخته شده نه دیواری دارد، نه سقفی، نه حیاطی و نه دری، اینها همه از یک سو.از سوی دیگر مصالح آن بقدری سست و بی دوام است که در برابر هیچ حادثه ای مقاومت نمی کند.اگر نسیم ملایمی بوزد تار و پودش را درهم می ریزد! اگر چند قطره باران بر آن ببارد آن را متلاشی می کند! کمترین شعله آتشی به آن برسد نابودش می سازد.حتی اگر گرد و غبار بر آن بنشیند پاره پاره می شود و از سقف خانه آویزان می گردد.
تشبیه قرآنی
پذیرش دوستی و ولایت غیر خداوند، چونان انتخاب خانه ای مانند خانه عنکبوت، در سست بنیادی است."مثل الذین اتخذوا من دون الله اولیاء کمثل العنکبوت اتخذت بیتـا وان اوهن البیوت لبیت العنکبوت.. مثل کسانی که غیر از خدا را اولیای خود برگزیدند، مثل عنکبوت است که خانه ای برای خود انتخاب کرده در حالی که سست ترین خانه های خانه عنکبوت است اگر می دانستند "معبودهای دروغین این گروه نیز نه سودی دارند و نه زیانی، نه مشکلی را حل می کنند، و نه در روز بیچارگی پناهگاه کسی هستند.درست است که این خانه برای عنکبوت با آن پاهای بلند و طولانیش هم مرکز استراحت است و هم در و دکان و دامی برای صید حشرات و تحصیل غذا.ولی در مقایسه با خانه های حیوانات و حشرات دیگر بی نهایت سست و بی دوام است.کسانی که غیر خدا را تکیه گاه خود قرار دهند تکیه آنها بر تار عنکبوت است.آنها که غیر از خدا را معبود خویش برگزینند تکیه آنها بر تار عنکبوت است تخت و تاج فرعونها، اموال بی حساب قارونها، قصرها و گنج های شاهان، همه مانند تارهای عنکبوت است.بی دوام، سست، غیر قابل اعتماد و ناپایدار در برابر طوفان حوادث.تاریخ نیز نشان می دهد که به راستی هیچ یک از این امور نمی تواند تکیه گاه انسان گردد.ولی آنها که بر ایمان و توکل بر خدا تکیه می کنند تکیه بر سد پولادین دارند.
وجوه شباهت
اولیایی هم که مشرکین برای خود گرفته اند تنها از ولایت، اسمی دارند، برای اینکه نه نفعی می رسانند و نه ضرری، نه مالک مرگی هستند و نه حیاتی، و نه نشوری.مورد مثل، همان مساله اتخاذ آلهه است، پس اگر در آیه مورد بحث به جای کلمه آلهه اولیاء را آورد، برای این است که بفهماند که اصولا داعی مشرکین در پرستش خدایان مساله ولایت است، زیرا مشرکین می پنداشتند که بت ها در کار آنان ولایت دارند، و امور آنان را تدبیر می کنند، خیر را به سوی آنان جلب نموده و شر را از ایشان دور می سازند، و در باره آنان شفاعت می کنند.در آیه مورد بحث علاوه بر نکته ای که گذشت، نکته دیگری هست، و آن این است که: با اطلاقی که دارد تمامی اقسام شرک را شامل می شود، و روی سخنش با تمامی کسانی خواهد بود که حتی در یک امری از امور خود به غیر از خدا ولیی بگیرند و به آن تکیه کنند، و آن را مستقل در اثر خود بدانند، البته آن اثری که از وی توقعش را دارد، هر چند که آن ولی بت نباشد.بلکه آیه شریفه شامل ولایت کسی نمی شود که برگشت ولایتش به ولایت خدا باشد، مانند ولایت رسول، و امام و مؤمنین، چون اگر کسی رسول و یا امام و یا مؤمنی را ولی خود بداند، در حقیقت خدا را ولی خود خوانده، برای اینکه ولایت آنان در طول ولایت خدا است، و خود خدا ایشان را ولایت داده، و آیه" و ما یؤمن اکثرهم بالله الا و هم مشرکون" این اطلاق را تایید می کند.