خاندان کاپت

خاندان کاپه یا کاپتی های اصلی که خاندان فرانسه نیز خوانده می شدند، از سال ۹۸۷ تا ۱۳۲۸ میلادی حاکم پادشاهی فرانسه بودند. این خاندان، خط ارشد دودمان کاپه بود که شاخه ای از روبرتی ها شمرده می شد. تاریخ نگاران سده نوزدهم از عنوان کاپتی ها هم برای خاندان حاکم بر فرانسه و هم محدوده وسیعتری از جانشینان مذکر هوگو کاپه استفاده می کردند. گاهی این خاندان را نسل سوم شاهان می خواندند که پس از مروونژی ها ( نسل اول ) و کارولنژی ها ( نسل دوم ) به حکومت رسیدند. نام کاپه از لقب هوگو که نخستین شاه کاپتی بود، گرفته شده است.
پس از آن که هیچ فرزند ذکوری از سه پسر فیلیپ چهارم ( لوئی دهم، فیلیپ پنجم، شارل چهارم ) نماند تا بر تخت پادشاهی فرانسه بنشیند، خط اصلی خاندان کاپه در سال ۱۳۲۸ مختومه شد. با مرگ شارل چهارم، حکومت به فیلیپ ششم ( پسر شارل، کنت والوآ برادر کوچکتر فیلیپ چهارم ) ، دودمان والوآ منتقل شد. پس از آن نیز در سال ۱۵۸۹ با پادشاهی آنری چهارم به شاخه ای دیگر از کاپتی ها به نام خاندان بوربون که به روبر، کنت کلرمون کوچکترین پسر لوئی نهم منسوب بود و سپس به خاندان اورلئان انتقال یافت و طبق قانون سالیک پادشاهی فرانسه همواره در دست ارشدترین فرزندان پسر نسل هوگو کاپه ماند.
هوگو کاپه نخستین حاکم کاپتی بود. او یک اشراف زاده فرانکی اهل ایل - دو - فرانس بود که پس از مرگ لوئی پنجم آخرین شاه کارولنژی، برای حکومت بر فرانسه انتخاب شد. سپس با انتخاب و تاج گذاری پسرش روبر دوم، به عنوان شاه مشترک، حکومت را موروثی کرد. پس از مرگ هوگو، حکومت به صورت مسالمت آمیز به روبر رسید و او نیز مانند بسیاری از پیشینیان خود از همین روال پیروی کرد.
نخستین شاهان کاپتی حاکمان ضعیفی بودند که تنها بر مناطق کوچکی در ایل - دو - فرانس و اورلئان به صورت مستقیم حکومت می کردند و این مناطق نیز از شاه فرمان نمی بردند. بقیه فرانسه توسط والیان محلی مانند دوک نرماندی، کنت بلوا، دوک بورگوندی و دوک آکیتن کنترل می شد. همه این حاکمان نیز کم و بیش دچار مشکلاتی مشابه در مناطق زیر نظر خود بودند. البته خاندان کاپه به اندازه کافی خوش اقبال بود که از حمایت کلیسا برخوردار باشد و به استثنای سه حاکم ( فیلیپ یکم، لوئی نهم و ژان یکم ) سایر شاهان کاپتی در بزرگسالی به حکومت رسیدند.
در زمان حکومت لوئی هفتم ( ۱۱۲۰–۱۱۸۰ ) ، قدرت کاپتی ها در فرانسه افزایش یافت. لوئی با الینور ( ۱۱۲۲–۱۲۰۴ ) وارث دوک نشین آکیتن ازدواج کرد و دوک آکیتن شد. البته این ازدواج ناموفق بود. حاصل آن تنها دو دختر بود و منجر به جدایی لوئی از الینور شد. ( الینور بعداً با هنری دوم انگلستان ( ۱۱۳۳–۱۱۸۹ ) ازدواج کرد. لوئی دو بار دیگر ازدواج کرد تا این که در نهایت پسری از او زاده شد. این پسر را فیلیپ دیودون ( خداداد ) نام نهادند که با عنوان فیلیپ دوم ( ۱۱۶۵–۱۲۲۳ ) به حکومت رسید و قدرت خاندان آنژوین ( خانواده الینور، دوشس آکیتن و هنری دوم پادشاه انگلستان ) را در فرانسه در هم شکست.