خاندان مُعَدِّل ( MO'ADDEL ) از خاندان های فئودالی فارس[ ۱] است که در شیراز فارس می زیسته اند. گفته می شود که این خاندان از نسل فرزندان قائد سلطان محمد در زمان شاه عباس صفوی می باشند. قائد سلطان محمد فرزند قائد سلطان رضا فرزند قائد سلطان ملک فرزند قائد سلطان حسام الدین فرزند قائد سلطان ابراهیم که بر اساس سنگ نبشته های موجود قائد سلطان ابراهیم از نسل فرزندان عبدالله میرزا تیموری فرزند کوچک سلطان ابراهیم میرزا تیموری بوده و قرآن بزرگ و معروف به هفده من که در دو مجلد است و در موزه پارسِ شیراز نگهداری می شود توسط سلطان ابراهیم میرزا تیموری به نگارش درآمده است. [ ۲]
برخی از شخصیت های سرشناس این خاندان عبارتند از:
حاج میرزا هادی معدل الملک اول از مالکین عمده فارس فرزند مولانا شیخ عبدالاعلی در زرقان فارس متولد شد. با توجه به اینکه میرزا هادی سابقه دوستی قدیمی و بسیار نزدیک با میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک داشت و در دستگاه وی صاحب سمت و قدرت بود به در خواست مشیرالملک از طرف دربار ناصرالدین شاه به معدل الملک ملقب گردید. میرزا هادی را در عتبات عالیات در آرامگاه خانوادگی خود او به خاک سپردند.
حاج میرزا محمد خان فرزند حاج میرزا هادی معدل الملک اول در سال ۱۲۷۰ هجری قمری در شیراز به دنیا آمد. وی از ملّاکین بزرگ ایران در دوره قاجاریه است. حاج میرزا محمد پس از فراگرفتن دانش قدیمی صاحب نام و شهرت گردید و تمام مناصب و القاب پدر به او داده شد و معدل الملک دوم نام گرفت.
محمد خان معدل الملک با دختر میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک ( فرزند میرزا محمدعلی سیوندی ) به نام آغا بیگم سلطان الحاجیه ازدواج می کند[ ۳] چون از وی صاحب اولادی نمی شود بعد از فوت همسرش مجدداً ازدواج می نماید. تنها فرزندش دختری به نام ضیاء الشمس ( زینت السلطنه ) است. پس از مراجعت ناصرالدین شاه از سفر اروپایی خود شورایی از بزرگان مملکت تشکیل می دهد که حاج معدل الملک هم به عنوان یکی از اعضاء آن انتخاب می شوند. محمد خان معدل الملک در حدود ۵۰ سال زندگی در سال ۱۳۲۰ هجری قمری بعلت سکته فوت و در مقبره خانوادگی واقع در وادی السلام نجف اشرف بخاک سپرده می شود. در زمان کودتای محمد علی شاه علیه شورای ملی اول ایران که حکومت اصفهان را به علاء الملک سپرده بودند در جریان سرکوب آزادیخواهان و انقلابیون، اعلاء الملک را از حکومت اصفهان بر کنار کرده و اقبال الدوله کاشی را حاکم اصفهان و معدل الملک را که مخالف مشروطه خواهان بود را به معاونت وی انتخاب نمود. در کتاب شرح حال رجال ایران نگارش مهدی بامداد آمده است: ابراهیم خان ضرغام السلطنه از قریه خود واقع در چهارمحال با یکصد و ده تن حرکت کرده و اصفهان را پس از زد و خورد گرفت و اقبال الدوله و محمد خان معدل الملک شیرازی معاون او گریخته به کنسولگری انگلیس پناهنده شدند و قوای آنان به کلی تار و مار گردید؛ و همچنین در همین کتاب ( کتاب شرح حال رجال ایران ) و کتاب القاب رجال دوره قاجاریه نگارش کریم سلیمانی شرح حال معدل الملک این گونه آمده است:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبرخی از شخصیت های سرشناس این خاندان عبارتند از:
حاج میرزا هادی معدل الملک اول از مالکین عمده فارس فرزند مولانا شیخ عبدالاعلی در زرقان فارس متولد شد. با توجه به اینکه میرزا هادی سابقه دوستی قدیمی و بسیار نزدیک با میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک داشت و در دستگاه وی صاحب سمت و قدرت بود به در خواست مشیرالملک از طرف دربار ناصرالدین شاه به معدل الملک ملقب گردید. میرزا هادی را در عتبات عالیات در آرامگاه خانوادگی خود او به خاک سپردند.
حاج میرزا محمد خان فرزند حاج میرزا هادی معدل الملک اول در سال ۱۲۷۰ هجری قمری در شیراز به دنیا آمد. وی از ملّاکین بزرگ ایران در دوره قاجاریه است. حاج میرزا محمد پس از فراگرفتن دانش قدیمی صاحب نام و شهرت گردید و تمام مناصب و القاب پدر به او داده شد و معدل الملک دوم نام گرفت.
محمد خان معدل الملک با دختر میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک ( فرزند میرزا محمدعلی سیوندی ) به نام آغا بیگم سلطان الحاجیه ازدواج می کند[ ۳] چون از وی صاحب اولادی نمی شود بعد از فوت همسرش مجدداً ازدواج می نماید. تنها فرزندش دختری به نام ضیاء الشمس ( زینت السلطنه ) است. پس از مراجعت ناصرالدین شاه از سفر اروپایی خود شورایی از بزرگان مملکت تشکیل می دهد که حاج معدل الملک هم به عنوان یکی از اعضاء آن انتخاب می شوند. محمد خان معدل الملک در حدود ۵۰ سال زندگی در سال ۱۳۲۰ هجری قمری بعلت سکته فوت و در مقبره خانوادگی واقع در وادی السلام نجف اشرف بخاک سپرده می شود. در زمان کودتای محمد علی شاه علیه شورای ملی اول ایران که حکومت اصفهان را به علاء الملک سپرده بودند در جریان سرکوب آزادیخواهان و انقلابیون، اعلاء الملک را از حکومت اصفهان بر کنار کرده و اقبال الدوله کاشی را حاکم اصفهان و معدل الملک را که مخالف مشروطه خواهان بود را به معاونت وی انتخاب نمود. در کتاب شرح حال رجال ایران نگارش مهدی بامداد آمده است: ابراهیم خان ضرغام السلطنه از قریه خود واقع در چهارمحال با یکصد و ده تن حرکت کرده و اصفهان را پس از زد و خورد گرفت و اقبال الدوله و محمد خان معدل الملک شیرازی معاون او گریخته به کنسولگری انگلیس پناهنده شدند و قوای آنان به کلی تار و مار گردید؛ و همچنین در همین کتاب ( کتاب شرح حال رجال ایران ) و کتاب القاب رجال دوره قاجاریه نگارش کریم سلیمانی شرح حال معدل الملک این گونه آمده است:
wiki: خاندان معدل