خامنه

خامنه یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که با ۳۰۵۶ نفر جمعیت ( مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی ) در بخش مرکزی شهرستان شبستر واقع شده است. این شهر در ۵ کیلومتری شمال غرب شبستر و ۷۲ کیلومتری شمال غرب تبریز قرار گرفته است. [ ۱]
خامنه در گذشته محل تولید پارچه و پشم بوده و نام قدیم آن «خومنا» بوده است. این شهر در دوره های صفویان و قاجاریان از شهرهای مهم منطقهٔ ارونق بوده و در میان شهرهای آذربایجان شهرت خاصی داشته و از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. مدرسهٔ معرفت نخستین مدرسهٔ منطقهٔ شبستر و یکی از اولین مدارس نوین ایران بوده که پیش از پیروزی انقلاب مشروطه و در سال ۱۲۷۸ هجری در خامنه بنا شده است. همچنین دیواری در محوطه چشمه کهریز توسط تقی سلطان جهت رفاه زنان بنا گردیده است. [ ۱]
خامنه در گذشته مرکز تجاری منطقه بوده و بازارهای هفتگی و بازارهای کاروان ها در آن برقرار می شده است. هم اکنون نیز در روزهای پنجشنبه بازار هفتگی در شهر خامنه برپا می شود که بسیاری از مردم خود شهر خامنه و مردم شهرها و روستاهای اطراف، مایحتاج هفتگی خود را از این بازار تهیه می نمایند. بهترین محله خامنه، محله بازار خامنه می باشد که به دلیل 1. مرکزیت این محله در شهر خامنه، 2. تشکیل بازارهای هفتگی 3. دسترسی به بانک، ترمینال خامنه و ایستگاه سواری و . . . بهترین منطقه خامنه به شمار می رود. در حمام تاریخی، درخت چنار کهنسال، قلعهٔ هراتی، مساجد تاریخی ( متعلق به سده های پنجم و ششم هجری ) و مسجد میرپنج ( متعلق به دورهٔ قاجاریان ) از مهم ترین بناهای تاریخی این شهر محسوب می شوند. همچنین در سال ۱۳۸۶ خورشیدی در محل حمام تاریخی خامنه، موزهٔ هدایای این شهر تأسیس شد. [ ۱]
خامنه در پنج کیلومتری شمال جادهٔ تبریز - شبستر - سلماس واقع شده و ۱۳۸۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. شهرداری خامنه در سال ۱۳۱۴ خورشیدی تأسیس شد. این شهر تا سال ۱۳۶۹ خورشیدی تابعهٔ شهرستان تبریز بود که در این سال با ارتقای درجهٔ شبستر و ایجاد شهرستان شبستر به این شهرستان پیوست. [ ۱]
خامنه در کوهپایه های کوهمیشو ( میشوداغی ) گسترده شده و شیب عمومی آن از شمال به جنوب است. این شهر از سمت شمال به شهر دریان و از شرق به شهر شبستر، از سمت جنوب به شوره زارهای بندر شرفخانه، شندآباد و دریاچهٔ ارومیه و از سمت غرب به تسوج و کوزه کنان محدود شده است. رود کفتر علی از بخش غربی آن عبور می کند و دارای چشمه ها و قناتهای متعددی می باشد. [ ۱]

خامِنِه
شهری در استان آذربایجان شرقی، بخش مرکزی شهرستان شبستر. با ارتفاع ۱,۵۵۰ متر، در منطقه ای کوه پایه ای، در ۶۰کیلومتری غرب شمالی تبریز و شش کیلومتری غرب شبستر، شمال راه شبستر به سلماس قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک و جمعیت آن ۳,۱۶۱ نفر است (۱۳۸۵). سابقۀ تاریخی خامنه احتمالاً به زمان صدر اسلام می رسد. مسجد خامنه، که متعلق به قرن های ۵ و ۶ق است، از گذشته های دور این شهر حکایت می کند. مسجد میرپنج و قلعۀ هراتی از آثار تاریخی این شهر است.