[ویکی نور] خاطرات پیر روشن ضمیر (فارس از مشروطه تا پهلوی). خاطرات پیر روشنضمیر، خاطرات محمدحسین استخر (متوفی 1348ش) است که یکیاز روزنامهنگاران و چهرهنگاران برجستهی فرهنگی و سیاسی فارس در یکصد سال اخیر است. وی در این کتاب وقایع شیراز را از مشروطه تا پهلوی شرح میدهد. این اثر به کوشش مسعود شفیعی سروستانی منتشر شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق اثر و چهار فصل است که عناوین آن بهترتیب عبارتند از: طلوع مشروطیت در فارس، فارس از مشروطهی دوم (فارس پس از فتح تهران)، فارس در جریان جنگ جهانی اول، فارس پساز کودتای 1299ش (حوادث پساز کودتا).
شیوه نگارش خاطرات، روایی و داستانی است و بیانگر سبک و شیوه ادبی رایج دهههای نخستین ده معاصر است.
خاطرات پیر روشنضمیر، وقایع شیراز را از مشروطه تا پهلوی شرح میدهد. محمدحسین استخر نویسندهی این خاطرات از روزنامهنگاران برجستهی فارس است. او در سال 1297ش، اقدام به انتشار روزنامه «استخر» میکند که انتشارش تا چند دهه ادامه مییابد. در سن هفتاد سالگی همزمان با جنبش ملی شدن نفت، به فکر گردآوری و انتشار مجموعه خاطرات مربوط به رویدادهای فارس به نام «خاطرات پیر روشنضمیر» میافتد. چون استخر خود از سرشناسان فارس و عضو حزب دموکرات فارس بوده است، در بطن وقایع حضور داشته و از آنها آگاهی داشته است، ولی چون در سن کهولت اقدام به نگارش خاطرات خود کرده، ممکن است تا حدودی حافظهاش او را یاری نکرده تا خاطراتش واقعاً آنطوری که میخواسته به نگارش آمده باشد. اما بااینوجود خاطراتش میتواند بهعنوان منبعی ارزنده در این مقطع برای فارس به حساب آید.
دوره زمانی خاطرات استخر که مشتمل بر روایات و رویدادهای فارس و شیراز است، تحولات فارس را طی دو دهه پایانی عمر سلسله قاجار، از شروع جنبش مشروطیت تا ظهور سلسله پهلوی، در بر دارد و سیمای سیاسی - اجتماعی فارس را در آستانه قرن بیستم منعکس میسازد.
فصول کتاب، حوادث و وقایع مهم فارس را در بر دارد؛ بهغیر از فصل آخر آن، که بسیار محدود ارائه شده است و همچنین حاکمانی که از زمان مشروطه در فارس منصوب شدهاند را بیان میکند؛ از علاءالدوله، که قبل از اینکه حاکم تهران شود، حاکم فارس بوده است تا حکومت شاهزاده صارمالدوله، تا زمانی که احمد شاه عازم سفر اروپا میشود و رضا خان رئیسالوزرای ایران است.
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق اثر و چهار فصل است که عناوین آن بهترتیب عبارتند از: طلوع مشروطیت در فارس، فارس از مشروطهی دوم (فارس پس از فتح تهران)، فارس در جریان جنگ جهانی اول، فارس پساز کودتای 1299ش (حوادث پساز کودتا).
شیوه نگارش خاطرات، روایی و داستانی است و بیانگر سبک و شیوه ادبی رایج دهههای نخستین ده معاصر است.
خاطرات پیر روشنضمیر، وقایع شیراز را از مشروطه تا پهلوی شرح میدهد. محمدحسین استخر نویسندهی این خاطرات از روزنامهنگاران برجستهی فارس است. او در سال 1297ش، اقدام به انتشار روزنامه «استخر» میکند که انتشارش تا چند دهه ادامه مییابد. در سن هفتاد سالگی همزمان با جنبش ملی شدن نفت، به فکر گردآوری و انتشار مجموعه خاطرات مربوط به رویدادهای فارس به نام «خاطرات پیر روشنضمیر» میافتد. چون استخر خود از سرشناسان فارس و عضو حزب دموکرات فارس بوده است، در بطن وقایع حضور داشته و از آنها آگاهی داشته است، ولی چون در سن کهولت اقدام به نگارش خاطرات خود کرده، ممکن است تا حدودی حافظهاش او را یاری نکرده تا خاطراتش واقعاً آنطوری که میخواسته به نگارش آمده باشد. اما بااینوجود خاطراتش میتواند بهعنوان منبعی ارزنده در این مقطع برای فارس به حساب آید.
دوره زمانی خاطرات استخر که مشتمل بر روایات و رویدادهای فارس و شیراز است، تحولات فارس را طی دو دهه پایانی عمر سلسله قاجار، از شروع جنبش مشروطیت تا ظهور سلسله پهلوی، در بر دارد و سیمای سیاسی - اجتماعی فارس را در آستانه قرن بیستم منعکس میسازد.
فصول کتاب، حوادث و وقایع مهم فارس را در بر دارد؛ بهغیر از فصل آخر آن، که بسیار محدود ارائه شده است و همچنین حاکمانی که از زمان مشروطه در فارس منصوب شدهاند را بیان میکند؛ از علاءالدوله، که قبل از اینکه حاکم تهران شود، حاکم فارس بوده است تا حکومت شاهزاده صارمالدوله، تا زمانی که احمد شاه عازم سفر اروپا میشود و رضا خان رئیسالوزرای ایران است.