خاطرات و خطرات توشه ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه ای از دوره زندگی من

[ویکی نور] خاطرات و خطرات نوشته حاج مهدیقلی هدایت دربردارنده ذکر حوادثی است که در زمان نویسنده به وقوع پیوسته و پرده از گوشه ای از تاریخ این سرزمین کهن برداشته است. وقایعی که در دوره تاریخ معاصر ایران از زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و تا حکومت محمدرضا پهلوی رخ داده و از زبان و قلم نویسنده ای بیان می شود که خود، آن وقایع را دیده و با تمام وجود آن ها را لمس کرده است.
این کتاب، بسیاری از حوادث جزیی ای که در آن دوره اتفاق افتاده است، را بازگو می نماید. در واقع، مجموعه حاضر دست نوشته های مؤلف می باشد که آن ها را به صورت روزانه مرقوم می نموده است. حوادث مختلفی که در زمان تصدی پست های مختلف دولتی؛ همچون فرماندرای فارس و آذربایجان و سفر به ممالک اروپائی و فعالیت های حزب توده و... رخ داده است. و به همین دلیل نیز بسیاری از اتفاقاتی که در دیگر کتاب های تاریخ معاصر بدان ها اشاره ای نشده است، را می توان در این کتاب یافت.
نویسنده در ابتدا گزارشی از دوران کودکی خود و توصیف مختصری از مدرسه دارالفنون و سپس سفر خود به آلمان را جهت ادامه تحصیلات و اتفاقات حاصل از آن سفر را یادداشت می کند. در فصل دیگری از کتاب، نویسنده به مقدمات نهضت مشروطیت و اسباب و علل آن می پردازد.
اختلاف با ترکیه، تعیین سرحد ایران و شوروی پس از جنگ، منع فروش مشروبات الکلی، اختلاس از بانک ملی، تیر خوردن و مجروح شدن مرحوم مدرس، به توپ بستن مجلس، سفر رضاخان به ترکیه، رفع حجاب، عروسی شمس و اشرف پهلوی و... مطالبی است که در فصلی دیگر آن ها را به رشته تحریر درآورده است.
نویسنده در فصل آخر کتاب به سلطنت محمدرضا شاه و اتفاقات آن دوران، همانند روابط خارجی ایران با کشورهای دیگر، کابینه ساعد، رحلت حضرت آیت اللهابوالحسن اصفهانی، ایده تشکیل مجلس سنا و ... می پردازد، که حاوی نکات بسیار مهم تاریخی است.