خاطر

در تصوف خاطر را به چهار قسم کرده اند:
• خاطر ربانی یا حقانی و آن علمی است که حق تعالی بی واسطه در دل سالک افکند.
• خاطر ملکی که بر طاعت انگیزد و از معصیت بازدارد که آن را «الهام» نیز گویند.
• خاطر نفسانی یا وسواس که بر حظ و مراد عاجل تحریض کند.
• خاطر شیطانی که داعی به شرور و ارتکاب معاصی است و آن را «خاطر العدو» نیز گفته اند.
خاطر ربانی که بالاترین واردات است، خطا در آن راه ندارد و منشأ لذت و بهجت فوق العاده است. خاطر ربّانی ضدّ وساوس است.
القاء ملکی، موجب تحریص عبد به ادای واجبات و مندوبات و آنچه که صلاح عبد در آن است می گردد. این قسم از واردات را الهام نیز می نامند.
آنچه که در او حظوظ نفس مراعات شود از القائات نفسانی است. این قسم از القائات را هواجس نامیده اند.
و آنچه که در او متابعت شیطان و مخالفت حق باشد، آن را القاء شیطانی می نامند.