خادم محسن

[ویکی نور] «محسن خادم» در سال 1309ش در محله حسن آباد تهران متولد شد و تحصیلات را در همان جا نمود. مدرک لیسانس را از دانشکده ادبیات تهران اخذ کرد. ایام تحصیلات وی در دانشکده ادبیات تهران مصادف بود با سال های حرکات ملّی و ضد استعماری ملت ایران و در آن هنگام دانشگاه پرچمدار و پیش آهنگ این مبارزات شد.
در دانشکده در درس اساتیدی چون فروزانفر، همایی، عصّار، معین، صفا، صدیقی و... حاضر شد. بعد از اخذ لیسانس، مانند دوران تحصیل به معلّمی پرداخت. در سال 1355 داوطلبانه و زود هنگام، بازنشسته شد.
وی در 1357 به قصد تحصیلات عالی تر راهی پاریس شد و از مدرسه مطالعات عالی در تاریخ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس شد و بعد از آن با بعضی از جراید از جمله مجله روشنفکر همکاری داشت و در زمینه رویدادهای اجتماعی و اتفاقات جالب، «رپرتاژ» تهیه می کرد که در نوع خود در آن روزگار کاری نو و بدیع به شمار می رفت. وی چند سالی در دانشگاه، مدرس زبان انگلیسی شد.
اولین ترجمه وی، ترجمه آفریقای آزاد نویسنده سالواتوره فردروارو است.
ترجمه های دیگرشان عبارتند از: ترجمه تاریخ دربند و شروان، ترجمه «تاریخ خزران» از دنلپ، «درس های تاریخ» از ویل دورانت، «لعل بدخشان» از هانسبرگر، ترجمه «تاریخ مختصر رنسانس»، اثر پل جونسون.
از دیگر آثار وی به پژوهش هایی در تاریخ قفقاز (نگاهی نو به مشرق قفقاز پژوهش هایی در تاریخ قفقازیان از خاندان شدادی تا صلاح الدین ایوبی)، تاریخ جنگ های ایران و روس، لشکرکشی اسکندر و مقدمه ای بر سفرنامه ناصر خسرو می توان اشاره کرد.