حَییم، شَموئل یَحِْزقِل (کرمانشاه ۱۲۶۷ـ۱۳۱۰ش)
(معروف به مسیو یا مستر حییم) نمایندۀ کلیمیان ایران در مجلس شورا در دورۀ پنجم، روزنامه نگار و مبارز سیاسی ایرانی. پدرش یحزقل از علمای یهودی اهل همدان بود که به کرمانشاه مهاجرت کرد. مسیو حییم در مدرسۀ آلیانس کرمانشاه به تحصیل پرداخت و به چهار زبان فارسی، فرانسوی، عبری و انگلیسی مسلط شد. در ۲۰سالگی به استخدام گمرک کرمانشاه درآمد و سپس در خرمشهر و پس از آن در دورۀ جنگ جهانی اول به کردستان رفت و به خدمت ادامه داد. با اشغال عراق از سوی قوای انگلیس، مسیو حییم به کمک بازرسان گمرک (کارمندان) خود انبارهای احتکار غله را در کردستان کشف و بین قحطی زدگان جنگ تقسیم کرد. در این زمان حییم از ادارۀ گمرک کردستان استعفا داد و به خدمت انگلیسی ها درآمد و معاون ادارۀ سیاسی نیروی انگلستان در ایران شد و به قزوین انتقال یافت. حییم پس از مدتی از شغل خود استعفا داد و به تهران رفت و مترجم مستشاران خارجی (احتمالاً انگلیسی) در یک وزارتخانه شد. سپس با ایراد سخنرانی در بین یهودیان تهران، بسیاری از روشنفکران و جوانان کلیمی را به خود جذب کرد. همزمان در روزنامۀ اتحاد با دوست خود سرکشیک زاده همکاری کرد. پس از چندی خود روزنامۀ (هَا-حییم) را انتشار داد. در ۱۳۰۳ش در مجلس پنجم که به عزل سلسلۀ قاجاریه انجامید، از سوی کلیمیان ایران انتخاب شد. مخالفان او در جامعۀ یهودیان، که لقمان نهورایی نمایندۀ پیشین کلیمیان در رأس آن ها بود، برای تصویب اعتبارنامۀ او مانع تراشی کردند، اما سرانجام اعتبار نامه اش با حمایت سیدحسن مدرس تصویب شد. او در مجلس مؤسسان از انقراض سلسلۀ قاجار و استقرار سلسلۀ پهلوی پشتیبانی کرد. در جریان انتخابات دورۀ بعدی مجلس، با اعمال نفوذ سرهنگ محمد درگاهی از انتخاب حییم جلوگیری و یک ماه زندانی شد. پس از آزادی به جناح مخالفان پیوست. در ۱۳۰۴ش با عده ای از افسران ناراضی ازجمله سرهنگ محمودخان پولادین که مخالف استبداد و نفوذ بریتانیا بودند، به اتهام قیام علیه سلطنت دستگیر و زندانی، و شش سال بعد اعدام شد.
(معروف به مسیو یا مستر حییم) نمایندۀ کلیمیان ایران در مجلس شورا در دورۀ پنجم، روزنامه نگار و مبارز سیاسی ایرانی. پدرش یحزقل از علمای یهودی اهل همدان بود که به کرمانشاه مهاجرت کرد. مسیو حییم در مدرسۀ آلیانس کرمانشاه به تحصیل پرداخت و به چهار زبان فارسی، فرانسوی، عبری و انگلیسی مسلط شد. در ۲۰سالگی به استخدام گمرک کرمانشاه درآمد و سپس در خرمشهر و پس از آن در دورۀ جنگ جهانی اول به کردستان رفت و به خدمت ادامه داد. با اشغال عراق از سوی قوای انگلیس، مسیو حییم به کمک بازرسان گمرک (کارمندان) خود انبارهای احتکار غله را در کردستان کشف و بین قحطی زدگان جنگ تقسیم کرد. در این زمان حییم از ادارۀ گمرک کردستان استعفا داد و به خدمت انگلیسی ها درآمد و معاون ادارۀ سیاسی نیروی انگلستان در ایران شد و به قزوین انتقال یافت. حییم پس از مدتی از شغل خود استعفا داد و به تهران رفت و مترجم مستشاران خارجی (احتمالاً انگلیسی) در یک وزارتخانه شد. سپس با ایراد سخنرانی در بین یهودیان تهران، بسیاری از روشنفکران و جوانان کلیمی را به خود جذب کرد. همزمان در روزنامۀ اتحاد با دوست خود سرکشیک زاده همکاری کرد. پس از چندی خود روزنامۀ (هَا-حییم) را انتشار داد. در ۱۳۰۳ش در مجلس پنجم که به عزل سلسلۀ قاجاریه انجامید، از سوی کلیمیان ایران انتخاب شد. مخالفان او در جامعۀ یهودیان، که لقمان نهورایی نمایندۀ پیشین کلیمیان در رأس آن ها بود، برای تصویب اعتبارنامۀ او مانع تراشی کردند، اما سرانجام اعتبار نامه اش با حمایت سیدحسن مدرس تصویب شد. او در مجلس مؤسسان از انقراض سلسلۀ قاجار و استقرار سلسلۀ پهلوی پشتیبانی کرد. در جریان انتخابات دورۀ بعدی مجلس، با اعمال نفوذ سرهنگ محمد درگاهی از انتخاب حییم جلوگیری و یک ماه زندانی شد. پس از آزادی به جناح مخالفان پیوست. در ۱۳۰۴ش با عده ای از افسران ناراضی ازجمله سرهنگ محمودخان پولادین که مخالف استبداد و نفوذ بریتانیا بودند، به اتهام قیام علیه سلطنت دستگیر و زندانی، و شش سال بعد اعدام شد.