حکومت قتبان

[ویکی فقه] اعراب جنوب عربستان، اولین شهرنشینان ملت عرب بودند، بالطبع آنان، نخستین دولت های عربی را تشکیل دادند، دولت هایی که در این منطقه شکل گرفت نه دولت سیاسی، بلکه بیشتر دولتی تجاری به حساب می آیند. متاسفانه از چند و چون این دولت ها چندان اطلاعی در دست نیست. اطلاعات به دست آمده از این دولت ها مرهون تلاش باستان شناسان در مطالعه کتیبه ها و آثار و ابنیه های تاریخی به جا مانده از آن دوران است. در اینجا به مهمترین این دولت ها پرداخته و اجمالاً مطالبی را یادآور می شویم.
این دولت، معاصر با دولت معین بوده است. آنچه از منابع قدیم عربی به دست ما رسیده این است که آنها از قبایل حمیر بوده و قتبان نام موضعی در عدن بوده است. در مبدا قیام و فروپاشی این دولت اختلاف است و ابتدای این دولت را از ۱۰۰۰ تا ۶۴۵ ق.م، و فروپاشی آنها را حداکثر تا ۱۴۰ یا ۱۴۶ ق.م، برشمرده اند. حکام این دولت در ابتدا لقب حکام سبئی را بر خود نهادند؛ اما با بالا گرفتن کار خود را «ملک» ملقب کردند و «تمنع» را به پایتختی برگزیدند. کتیبه های به دست آمده از این دوره نشانگر این مطلب است که قوانین جزایی مفصلی در قلمرو این حکومت برقرار بوده است، به خصوص در زمان پادشاهی "یدع اب زبیان بن شهر". بر طبق قوانین قتبان، پادشاه تنها مرجع دولتی بود که می توانست قوانین را ابلاغ و بر اجرای آن نظارت کند. از جمله شهرهای عمده این دولت، علاوه بر تمنع، می توان به کحلان، شور و حرب اشاره کرد.