[ویکی فقه] تبیین مدلول دلیل محکوم به توسعه یا تضییق، توسط دلیل حاکم را حکومت عرفی گویند.
حکومت عرفی، مقابل حکومت بیانی ، و به معنای حکومتی است که دلیل حاکم، به مدلول دلیل محکوم ناظر است؛ به خلاف حکومت بیانی که دلیل حاکم برای شرح و بیان خود دلیل محکوم آمده و ناظر به آن است. در حکومت عرفی، دلیل حاکم، برای بیان نفس دلیل محکوم وارد نشده و تنها مدلول دلیل محکوم را توضیح می دهد؛ برای مثال، دلیل حاکم می گوید: «الطواف بالبیت صلاة» و به این ترتیب، مدلول دلیل محکوم ( وجوب صلات ) را توسعه می دهد. اما در حکومت بیانی، یک دلیل، برخی از کاستی های دلیل دیگر را بیان می کند، مثلا کلمه ای مبهم از آن را تفسیر می کند و مراد متکلم را از آن توضیح می دهد.از آن جا که در این نوع حکومت، دلیل حاکم قرینه ای عرفی برای دلیل محکوم به شمار می رود، آن را حکومت عرفی می گویند.
نکته
تقدیم دلیل حاکم، بر دلیل محکوم در حکومت عرفی به دلیل قواعد جمع عرفی است.
حکومت عرفی، مقابل حکومت بیانی ، و به معنای حکومتی است که دلیل حاکم، به مدلول دلیل محکوم ناظر است؛ به خلاف حکومت بیانی که دلیل حاکم برای شرح و بیان خود دلیل محکوم آمده و ناظر به آن است. در حکومت عرفی، دلیل حاکم، برای بیان نفس دلیل محکوم وارد نشده و تنها مدلول دلیل محکوم را توضیح می دهد؛ برای مثال، دلیل حاکم می گوید: «الطواف بالبیت صلاة» و به این ترتیب، مدلول دلیل محکوم ( وجوب صلات ) را توسعه می دهد. اما در حکومت بیانی، یک دلیل، برخی از کاستی های دلیل دیگر را بیان می کند، مثلا کلمه ای مبهم از آن را تفسیر می کند و مراد متکلم را از آن توضیح می دهد.از آن جا که در این نوع حکومت، دلیل حاکم قرینه ای عرفی برای دلیل محکوم به شمار می رود، آن را حکومت عرفی می گویند.
نکته
تقدیم دلیل حاکم، بر دلیل محکوم در حکومت عرفی به دلیل قواعد جمع عرفی است.
wikifeqh: حکومت_عرفی