[ویکی فقه] حکومت ظاهری به تاخّر رتبه موضوع دلیل حاکم از موضوع دلیل محکوم اطلاق می شود.
حکومت ظاهری، مقابل حکومت واقعی بوده و به حکومتی گفته می شود که رتبه موضوع دلیل حاکم در آن، متاخر از موضوع دلیل محکوم است؛ به این صورت که در موضوع دلیل حاکم، شک در دلیل محکوم اخذ شده است؛ بنابراین، دلیل حاکم نمی تواند در واقع معمم (توسعه دهنده) یا مخصص (محدود کننده) دلیل محکوم باشد؛ پس به ناچار، حکومت آن، حکومت ظاهری بوده و تنها تا زمانی که کشف خلاف نشود، آثار واقع بر آن بار می گردد، مانند: حکومت امارات بر ادله احکام واقعی که از نظر رتبه با هم تفاوت دارند، زیرا امارات که راه تعبدی به واقع می باشد در جایی معتبر است که نسبت به حکم واقعی علم وجود نداشته باشد و به همین دلیل، توسعه و تضییق امارات در ادله واقعی، حقیقی نیست، بلکه ظاهری می باشد. بنابراین، امارات هر چند که تعبداً راهی به واقع محسوب می شود، اما این باعث نمی شود که احکام واقعی فقط برای کسانی معتبر باشد که اماره معتبر در نزد آنان اقامه شده باشد، بلکه حکم واقعی چه برای کسی که به اماره دسترسی دارد و چه برای کسی که به اماره ای دست نیافته است، اعتبار دارد، هر چند در ظاهر، کسی که اماره معتبر دارد می تواند به آن عمل کند، گر چه به حکم واقعی دست نیابد و اماره به خطا رود.
حکومت ظاهری، مقابل حکومت واقعی بوده و به حکومتی گفته می شود که رتبه موضوع دلیل حاکم در آن، متاخر از موضوع دلیل محکوم است؛ به این صورت که در موضوع دلیل حاکم، شک در دلیل محکوم اخذ شده است؛ بنابراین، دلیل حاکم نمی تواند در واقع معمم (توسعه دهنده) یا مخصص (محدود کننده) دلیل محکوم باشد؛ پس به ناچار، حکومت آن، حکومت ظاهری بوده و تنها تا زمانی که کشف خلاف نشود، آثار واقع بر آن بار می گردد، مانند: حکومت امارات بر ادله احکام واقعی که از نظر رتبه با هم تفاوت دارند، زیرا امارات که راه تعبدی به واقع می باشد در جایی معتبر است که نسبت به حکم واقعی علم وجود نداشته باشد و به همین دلیل، توسعه و تضییق امارات در ادله واقعی، حقیقی نیست، بلکه ظاهری می باشد. بنابراین، امارات هر چند که تعبداً راهی به واقع محسوب می شود، اما این باعث نمی شود که احکام واقعی فقط برای کسانی معتبر باشد که اماره معتبر در نزد آنان اقامه شده باشد، بلکه حکم واقعی چه برای کسی که به اماره دسترسی دارد و چه برای کسی که به اماره ای دست نیافته است، اعتبار دارد، هر چند در ظاهر، کسی که اماره معتبر دارد می تواند به آن عمل کند، گر چه به حکم واقعی دست نیابد و اماره به خطا رود.
wikifeqh: حکومت_ظاهری