حکمه المشرقیه

[ویکی فقه] حکمة المشرقیة. حکمة المشرقیة، نام مجموعه ای فلسفی از ابن سینا به عربی است.
از این اثر فقط بخش منطق آن در دست است.بنابر گزارش برخی منابع، متن کامل حکمةالمشرقیة که در کتابخانه غزنه نگهداری می شده، بر اثر به آتش کشیده شدن این کتابخانه در ۵۴۶ از دست رفته است. بخشهایی از این کتاب اینک در کتابخانه ایاصوفیه (ش ۲۴۰۳) و کتابخانه نورعثمانی (ش ۴۸۹۴) و همچنین در کتابخانه بودلیانِ دانشگاه آکسفورد (ش ۴۰۰) به خط عبری موجود است؛ اما در این که همه آن ها متعلق به حکمةالمشرقیة باشند تردید کرده اند.

[ویکی فقه] حکمة المشرقیة، نام مجموعه ای فلسفی از ابن سینا به عربی است.
از این اثر فقط بخش منطق آن در دست است.بنابر گزارش برخی منابع، متن کامل حکمةالمشرقیة که در کتابخانه غزنه نگهداری می شده، بر اثر به آتش کشیده شدن این کتابخانه در ۵۴۶ از دست رفته است. بخشهایی از این کتاب اینک در کتابخانه ایاصوفیه (ش ۲۴۰۳) و کتابخانه نورعثمانی (ش ۴۸۹۴) و همچنین در کتابخانه بودلیانِ دانشگاه آکسفورد (ش ۴۰۰) به خط عبری موجود است؛ اما در این که همه آن ها متعلق به حکمةالمشرقیة باشند تردید کرده اند.
ارجاع ابن سینا
ابن سینا در برخی آثارش، از جمله در شفا و شرح کتاب اثولوجیا، از این کتاب نام برده و در برخی مباحث، خواننده را بدان ارجاع داده است.همچنین در تعلیقات بر حواشی کتاب نفس ارسطو ، برخی مطالب را از زبان مشرقیون و کتب مشرقیین مطرح کرده است.
وجه تسمیه
درباره وجه تسمیه، موضوع و محتوای کتاب بحث پر دامنه ای شده است.شاید اظهارات ابن سینا در مقدمه منطق المشرقیین آنجا که به علومی غیر از علوم یونانی اشاره کرده و آن را کتابی متفاوت با دیگر آثار مشائی خود دانسته و اظهارات ابن طفیل درباره حکمت مشرقیه، منشأ پیدایش نظریه اشراقی بودن این اثر بوده، چنان که ابن طفیل، در بیان اسرار حکمت مشرقیه، گفته هر کس به دنبال حقیقتی است که در آن تردیدی نیست، به دنبال این حکمت باشد.برخی محققان بر پایه این سخن و با توجه به آن که رساله حیّبن یقظان نیز صبغه صوفیانه دارد، بر آن اند که حکمةالمشرقیة در تصوف یا حکمت باطنی نگاشته شده است. همچنین قرابت این واژه را با حکمةالاشراق سهروردی می توان موجبی برای طرح این نظریه دانست که ابن سینا پایه گذار مکتب اشراقی در فلسفه است. اما سهروردی، مؤسس حکمت اشراق، در المشارع و المُطارحات تصریح می کند آنچه ابن سینا به مشرقیان نسبت می دهد در واقع همان قواعد مشائی و فلسفه عام است که در قالب عباراتی جدید بیان شده است و با اصل مشرقی حکمای خسروانی ارتباطی ندارد.گفتنی است که به نظر مهدوی، کلام سهروردی ناظر بر بخشی از کتاب منطق المشرقیین است.نالینو، با بررسی این نظریه و ارزیابی قرائتهای گوناگون واژه مشرقیه در نهایت اظهار کرد که واژه مشرقیه در حکمت مشرقیه ناظر به شرق جغرافیایی است؛ اما برخی معتقدند با توجه به دو معنای ریشه این کلمه، یعنی شرق و اشراق، ابن سینا به شرقِ عالَمِ معنا و حکمت باطنی نظر داشته است.از سوی دیگر، مهدوی واژه مشرقیه را ناظر بر هیچ یک از این دو ندانسته، بلکه آن را در شمار واژگانی همچون عرشیه، متعالیه و مقدسه دانسته است که معنای خاصی را در برنمی گیرد.
تفکر اشراقی
...