[ویکی فقه] حکم تأسیسی. حکم تأسیسی یا همان حکم ابتدایی حکم اختراعی شارع مقدس است. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
حکم تأسیسی در برابر حکم امضایی حکمی را گویند که شارع مقدس آن را برای نخستین بار، بدون هیچ پیشینه ای نزد عرف و عقلا اختراع و تشریع کرده است، مانند بسیاری از احکام پنج گانۀ تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
حکم تأسیسی در برابر حکم امضایی حکمی را گویند که شارع مقدس آن را برای نخستین بار، بدون هیچ پیشینه ای نزد عرف و عقلا اختراع و تشریع کرده است، مانند بسیاری از احکام پنج گانۀ تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
[ویکی اهل البیت] حکم تأسیسی. حکم تأسیسی در برابر حکم امضایی حکمی را گویند که شارع مقدس آن را برای نخستین بار، بدون هیچ پیشینه ای نزد عرف و عقلا اختراع و تشریع کرده است و بدون هیچ سابقه ای نزد عرف و عقلا بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وحی شده است. مانند بسیاری از احکام پنجگانه تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد.
بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ برخلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همه عبادات تأسیسی اند.
به احکام تأسیسی، احکام «ابتدایی» نیز می گویند. در برابر آن، احکام امضایی وجود دارد که پیش از تشریع شارع، عرف و عقلا آن را معتبر دانسته یا وضع کرده و بدان عمل نموده اند، مانند روابودن بیع پیش از نزول آیه تحلیل. بر احکام شارع، اعم از تأسیسی و امضایی، «حق» اطلاق می شود.
تمایز حکم تأسیسی از حکم امضایی به این است که در حکم تأسیسی، شرایط، قلمرو و مفاد حکم، مستخرج از ادله شرعی است؛ در حالی که در حکم امضایی با رجوع به عرف و سیره عقلا و نحوه اجرای حکم توسط آنان در زمان امضای آن، می توان به مفاد و شرایط حکم دست یافت.
بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ برخلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همه عبادات تأسیسی اند.
به احکام تأسیسی، احکام «ابتدایی» نیز می گویند. در برابر آن، احکام امضایی وجود دارد که پیش از تشریع شارع، عرف و عقلا آن را معتبر دانسته یا وضع کرده و بدان عمل نموده اند، مانند روابودن بیع پیش از نزول آیه تحلیل. بر احکام شارع، اعم از تأسیسی و امضایی، «حق» اطلاق می شود.
تمایز حکم تأسیسی از حکم امضایی به این است که در حکم تأسیسی، شرایط، قلمرو و مفاد حکم، مستخرج از ادله شرعی است؛ در حالی که در حکم امضایی با رجوع به عرف و سیره عقلا و نحوه اجرای حکم توسط آنان در زمان امضای آن، می توان به مفاد و شرایط حکم دست یافت.
[ویکی فقه] حکم تأسیسی یا همان حکم ابتدایی حکم اختراعی شارع مقدس است. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
حکم تأسیسی در برابر حکم امضایی حکمی را گویند که شارع مقدس آن را برای نخستین بار، بدون هیچ پیشینه ای نزد عرف و عقلا اختراع و تشریع کرده است، مانند بسیاری از احکام پنج گانۀ تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
فرق حکم تأسیس و امضائی
تمایز حکم تأسیسی از حکم امضایی به این است که در حکم تأسیسی، شرایط، قلمرو و مفاد حکم، مستخرج از ادلۀ شرعی است؛ در حالی که در حکم امضایی با رجوع به عرف و سیره عقلا و نحوۀ اجرای حکم توسط آنان در زمان امضای آن، می توان به مفاد و شرایط حکم دست یافت.
حکم تأسیسی در برابر حکم امضایی حکمی را گویند که شارع مقدس آن را برای نخستین بار، بدون هیچ پیشینه ای نزد عرف و عقلا اختراع و تشریع کرده است، مانند بسیاری از احکام پنج گانۀ تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد. بیشتر معاملات و عقود رایج در میان مردم، بلکه آن دسته حقوقی که مردم نسبت به یکدیگر دارند و قوام زندگی اجتماعی بر آنها است، مانند زوجیت و ملکیت، از امور تأسیسی به شمار نمی آیند؛ بر خلاف عبادات که شارع مقدس آنها را ابداع و اختراع کرده است؛ از این رو، همۀ عبادات تأسیسی اند.
فرق حکم تأسیس و امضائی
تمایز حکم تأسیسی از حکم امضایی به این است که در حکم تأسیسی، شرایط، قلمرو و مفاد حکم، مستخرج از ادلۀ شرعی است؛ در حالی که در حکم امضایی با رجوع به عرف و سیره عقلا و نحوۀ اجرای حکم توسط آنان در زمان امضای آن، می توان به مفاد و شرایط حکم دست یافت.
wikifeqh: حکم_تاسیسی