[ویکی فقه] با انقراض حکومت ۹۰ ساله بنی امیه و فروپاشی آنها در سال ۱۳۲هـ. ق عبدالرحمان بن معاویه معروف به عبدالرحمان داخل، از نوادگان هشام بن عبدالملک (دهمین خلیفه امویان) از چنگ عباسیان فرار کرد و به مغرب «شمال آفریقا» رفت و حکومت نیرومندی بنام حکومت امویان اندلس تاسیس کرد. در این پژوهش به یکی از حاکمان اموی به نام حکم بن هشام بن عبدالرحمان سال (۲۰۶-۱۸۰) هجری قمری پرداخته خواهد شد.
حکم بن هشام بن عبدالرحمان، سومین امیر اموی اندلس، معروف به ربضی، و کنیه اش ابوالعاص بود. او در سال ۱۵۴، از کنیزی به نام زخرف، در قرطبه به دنیا آمد. حکم در ۸ و به روایتی ۱۴ صفر ۱۸۰، جانشین پدرش شد و فرمانروای اندلس گردید. وی در ابتدای امارت، با استفاده از ثبات داخلی که در اواخر دوران پدرش به وجود آمده بود، سیاست قدرتمندانه ای را در برابر دشمنان مسیحی شمال اندلس در پیش گرفت. او حاجب خود، عبدالکریم بن عبدالواحد بن مغیث، را در راس سپاهی انبوه به ناحیه البه و قلاع (قشتاله قدیم) و بلاط بشکنس (ناوار) فرستاد که این سپاه، پس از کشتار بسیار، با غنایم و اسیران فراوان بازگشت.
وضعیت سیاسی حکومت حکم
پس از به امارت رسیدن حکم، عموهایش سلیمان و عبدالله (که قبلا هم بر هشام خروج کرده بودند، اما او آنان را بخشیده بود) بار دیگر شورش کردند. عبدالله از مغرب به بلنسیه (والنسیا) رفت و آنجا را تصرف کرد و سلیمان، که در طنجه بود، به او پیوست. عبدالله به دربار شارلمانی، پادشاه فرانسه، رفت و از او یاری خواست. شارلمانی نیز لشکری به سرداری پسرش، لوئی، روانه کرد. برخی سران شورشی نیز عبدالله را همراهی می کردند. پس از چندین جنگ، حکم پیروز شد و سلیمان را در سال ۱۸۴ کشت. عبدالله در بلنسیه ماند و بخشش خواست و دست از آشوب برداشت. وی در سال ۱۸۷ با حکم صلح کرد. در سال ۱۸۱، حکم با شورش هایی در منطقه ثغر اعلی (آراگون) و طلیطله (تولدو) روبه رو شد که همگی را سرکوب کرد.
← سقوط برشلونه اسپانیا
حکم با زیرکی تمام برای نشان دادن حسن ظن خود و جلب نظر مردم، حکومت طلیطله را به یکی از وفاداران خود به نام عمروس، که از مولدون وشقه بود، سپرد. عمروس با تظاهر به دشمنی با امویان، تصمیم گرفت بر مردم طلیطله، که بر ضد حکومت قرطبه شورش می کردند، ضربه نهایی را وارد کند. او در خارج شهر قلعه ای محکم ساخت و به دستور او، در ضیافتی ساختگی به مناسبت بازگشت عبدالرحمان بن حکم از سفر جنگی به شمال اندلس، عده زیادی، و به روایتی بیش از ۵۳۰۰ تن از مردم و بزرگان شهر، را گردن زدند و در حفره ای مدفون ساختند. او جسد کشتگان را به درون گودالی می انداخت و وانمود می کرد. میهمانان از درب دیگری خارج شده اند. این واقعه به «حفره عمروس» معروف شد. در سال ۱۸۱ق (این واقعه را در سال ۱۹۱ق ذکر کرده اند. لیکن با توجه به گزارش مورخان اندلسی به نظر می آید ۱۸۱ق صحیح باشد.) اتفاق افتاد. به موجب آن، تا مدتی روحیه عصیان در مردم طلیطله به ضعف گرایید، اما از خشم و کینه مردم این شهر تا پایان امارت حکم کم نشد.
شرح واقعه ربض
...
حکم بن هشام بن عبدالرحمان، سومین امیر اموی اندلس، معروف به ربضی، و کنیه اش ابوالعاص بود. او در سال ۱۵۴، از کنیزی به نام زخرف، در قرطبه به دنیا آمد. حکم در ۸ و به روایتی ۱۴ صفر ۱۸۰، جانشین پدرش شد و فرمانروای اندلس گردید. وی در ابتدای امارت، با استفاده از ثبات داخلی که در اواخر دوران پدرش به وجود آمده بود، سیاست قدرتمندانه ای را در برابر دشمنان مسیحی شمال اندلس در پیش گرفت. او حاجب خود، عبدالکریم بن عبدالواحد بن مغیث، را در راس سپاهی انبوه به ناحیه البه و قلاع (قشتاله قدیم) و بلاط بشکنس (ناوار) فرستاد که این سپاه، پس از کشتار بسیار، با غنایم و اسیران فراوان بازگشت.
وضعیت سیاسی حکومت حکم
پس از به امارت رسیدن حکم، عموهایش سلیمان و عبدالله (که قبلا هم بر هشام خروج کرده بودند، اما او آنان را بخشیده بود) بار دیگر شورش کردند. عبدالله از مغرب به بلنسیه (والنسیا) رفت و آنجا را تصرف کرد و سلیمان، که در طنجه بود، به او پیوست. عبدالله به دربار شارلمانی، پادشاه فرانسه، رفت و از او یاری خواست. شارلمانی نیز لشکری به سرداری پسرش، لوئی، روانه کرد. برخی سران شورشی نیز عبدالله را همراهی می کردند. پس از چندین جنگ، حکم پیروز شد و سلیمان را در سال ۱۸۴ کشت. عبدالله در بلنسیه ماند و بخشش خواست و دست از آشوب برداشت. وی در سال ۱۸۷ با حکم صلح کرد. در سال ۱۸۱، حکم با شورش هایی در منطقه ثغر اعلی (آراگون) و طلیطله (تولدو) روبه رو شد که همگی را سرکوب کرد.
← سقوط برشلونه اسپانیا
حکم با زیرکی تمام برای نشان دادن حسن ظن خود و جلب نظر مردم، حکومت طلیطله را به یکی از وفاداران خود به نام عمروس، که از مولدون وشقه بود، سپرد. عمروس با تظاهر به دشمنی با امویان، تصمیم گرفت بر مردم طلیطله، که بر ضد حکومت قرطبه شورش می کردند، ضربه نهایی را وارد کند. او در خارج شهر قلعه ای محکم ساخت و به دستور او، در ضیافتی ساختگی به مناسبت بازگشت عبدالرحمان بن حکم از سفر جنگی به شمال اندلس، عده زیادی، و به روایتی بیش از ۵۳۰۰ تن از مردم و بزرگان شهر، را گردن زدند و در حفره ای مدفون ساختند. او جسد کشتگان را به درون گودالی می انداخت و وانمود می کرد. میهمانان از درب دیگری خارج شده اند. این واقعه به «حفره عمروس» معروف شد. در سال ۱۸۱ق (این واقعه را در سال ۱۹۱ق ذکر کرده اند. لیکن با توجه به گزارش مورخان اندلسی به نظر می آید ۱۸۱ق صحیح باشد.) اتفاق افتاد. به موجب آن، تا مدتی روحیه عصیان در مردم طلیطله به ضعف گرایید، اما از خشم و کینه مردم این شهر تا پایان امارت حکم کم نشد.
شرح واقعه ربض
...
wikifeqh: حکم_بن_هشام