حکم اطاعت از ظن

[ویکی فقه] حکم اطاعت از ظن (قرآن). خداوند متعال در قرآن کریم کسانی را که از ظن و گمانهای بیجا پیروی می کنند، نکوهش می کند.
اطاعت از ظن و گمانهای تخمینی، در قرآن گناه شمرده شده است: «وان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله ان یتبعون الاالظن وان هم الا یخرصون؛ و اگر اکثر کسانی را که در روی زمین هستند اطاعت کنی تو را از راه خدا گمراه می کنند، آنها تنها از گمان پیروی می کنند و از تخمین و حدس (واهی).»«وما یتبع اکثرهم الا ظنـا ان الظن لا یغنی من الحق شیــا ان الله علیم بما یفعلون؛ و بیشتر آنها جز از گمان (و پندارهای بی اساس) پیروی نمی کنند (در حالی که) گمان هرگز انسان را از حق بی نیاز نمی سازد (و به حق نمی رساند) خداوند به آنچه انجام می دهند آگاه است.»«... وما یتبع الذین یدعون من دون الله شرکاء ان یتبعون الا الظن وان هم الا یخرصون؛ ... و آنها که غیر خدا را شریک او می خوانند از منطق و دلیلی پیروی نمی کنند، آنها فقط از پندار بیاساس پیروی می کنند و آنها فقط دروغ می گویند!»
اطاعت مشرکان از ظن
«سیقول الذین اشرکوا لو شاء الله ما اشرکنا ولا ءاباؤنا ولا حرمنا من شیء کذلک کذب الذین من قبلهم حتی ذاقوا باسنا قل هل عندکم من علم فتخرجوه لنا ان تتبعون الا الظن وان انتم الا تخرصون؛ به زودی مشرکان (برای تبرئه خویش) می گویند اگر خدا می خواست نه ما مشرک می شدیم و نه پدران ما، و نه چیزی را تحریم می کردیم، کسانی که پیش از آنها بودند نیز همین گونه دروغ می گفتند و سرانجام (طعم) کیفر ما را چشیدند، بگو آیا دلیل قاطعی (بر این موضوع) دارید؟ پس به ما ارائه دهید، شما فقط از پندارهای بی اساس پیروی می کنید و تخمینهای نابجا می زنید.»