حکم اطاعت از اهل کتاب

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حکم اطاعت از اهل کتاب (قرآن). خداوند متعال در قرآن کریم، اطاعت و پیروی مسلمانان از اهل کتاب موجب شرک و کفر است.
اطاعت مسلمانان، از اهل کتاب حرام است: «قل یـاهل الکتـب تعالوا الی کلمة سواء بیننا وبینکم الا نعبد الا الله ولا نشرک به شیــا ولا یتخذ بعضنا بعضـا اربابـا من دون الله... بگو: «ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است، که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم، و بعضی از ما، بعض دیگر را - غیر از خدای یگانه - به خدایی نپذیرد...» «یـایها الذین ءامنوا ان تطیعوا فریقـا من الذین اوتوا الکتـب یردوکم بعد ایمـنکم کـفرین؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از گروهی از اهل کتاب (که کارشان نفاق افکنی و شعله ور ساختن آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید شما را پس از ایمان به کفر باز می گردانند.«اتخذوا احبارهم ورهبـنهم اربابـا من دون الله والمسیح ابن مریم وما امروا الا لیعبدوا الـهـا وحدا لا الـه الا هو سبحـنه عما یشرکون؛ (آنها) دانشمندان و راهبان (تارکان دنیا) را معبودهائی در برابر خدا قرار دادند و (همچنین) مسیح فرزند مریم را، در حالی که جز به عبادت معبود واحدی که هیچ معبودی جز او نیست دستور نداشتند، پاک و منزه است از آنچه شریک وی قرار می دهند.»
اطاعت مؤمنان از اهل کتاب
اطاعت مؤمنان، از اهل کتاب، نیز حرام است: «یـایها الذین ءامنوا ان تطیعوا فریقـا من الذین اوتوا الکتـب یردوکم بعد ایمـنکم کـفرین؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از گروهی از اهل کتاب (که کارشان نفاق افکنی و شعله ور ساختن آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید شما را پس از ایمان به کفر باز می گردانند.»پیروی از هوا و هوس اهل کتاب، مورد نهی خداوند متعال است: «وان احکم بینهم بما انزل الله ولا تتبع اهواءهم واحذرهم ان یفتنوک عن بعض ما انزل الله الیک...؛ و باید در میان آنها (اهل کتاب) طبق آنچه خداوند نازل کرده حکم کنی و از هوسهای آنان پیروی مکن و بر حذر باش که مبادا تو را از بعض احکامی که خدا بر تو نازل کرده منحرف سازند...»«وما تفرقوا الا من بعد ما جاءهم العلم بغیـا بینهم ولولا کلمة سبقت من ربک الی اجل مسمی لقضی بینهم وان الذین اورثوا الکتـب من بعدهم لفی شک منه مریب؛ آنها پراکنده نشدند مگر بعد از علم و آگاهی، و این تفرقه جوئی بخاطر انحراف از حق بود (و عداوت و حسد) و اگر فرمانی از سوی پروردگارت صادر نشده بود که آنها تا سر آمد معینی زنده و آزاد باشند خداوند در میان آنها داوری می کرد و کسانی که بعد از آنها وارثان کتاب شدند از آن در شک و تردیدند، شکی تواءم با بدبینی و سوء ظن .»«فلذلک فادع واستقم کما امرت ولا تتبع اهواءهم وقل ءامنت بما انزل الله من کتـب وامرت لاعدل بینکم الله ربنا وربکم لنا اعمــلنا ولکم اعمــلکم لا حجة بیننا وبینکم الله یجمع بیننا والیه المصیر؛ تو نیز آنها را به سوی این آئین واحد الهی دعوت کن، و آنچنان که مامور شده ای استقامت نما، و از هوا و هوسهای آنان پیروی مکن، و بگو: به هر کتابی که از سوی خدا نازل شده ایمان آورده ام، و مامورم در میان شما عدالت کنم، خداوند پروردگار ما و شما است، نتیجه اعمال ما از آن ما است و نتیجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصی در میان ما نیست، و خداوند ما و شما را در یکجا جمع می کند، و بازگشت همه به سوی او است.»
کفر در اطاعت از اهل کتاب
در قرآن کریم، اطاعت از اهل کتاب، امری حرام و موجب کفر و شرک شمرده شده است: «قل یـاهل الکتـب تعالوا الی کلمة سواء بیننا وبینکم... ولا یتخذ بعضنا بعضـا اربابـا من دون الله...؛ بگو: «ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است، که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم، و بعضی از ما، بعض دیگر را - غیر از خدای یگانه - به خدایی نپذیرد...»(در روایتی امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: اهل کتاب، احبار و راهبان را پرستش نکردند و لکن آنان حلال الهی را حرام و حرام الهی را حلال دانستند و آنان اطاعت نمودند و همین است مقصود از اتخاذ احبار و راهبان به عنوان ارباب برای خویش. )«یـایها الذین ءامنوا ان تطیعوا فریقـا من الذین اوتوا الکتـب یردوکم بعد ایمـنکم کـفرین؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از گروهی از اهل کتاب (که کارشان نفاق افکنی و شعله ور ساختن آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید شما را پس از ایمان به کفر باز می گردانند.»«اتخذوا احبارهم ورهبـنهم اربابـا من دون الله والمسیح ابن مریم وما امروا الا لیعبدوا الـهـا وحدا لا الـه الا هو سبحـنه عما یشرکون؛ (آنها) دانشمندان و راهبان (تارکان دنیا) را معبودهائی در برابر خدا قرار دادند و (همچنین) مسیح فرزند مریم را، در حالی که جز به عبادت معبود واحدی که هیچ معبودی جز او نیست دستور نداشتند، پاک و منزه است از آنچه شریک وی قرار می دهند.»

پیشنهاد کاربران

بپرس